?zmir Büyük?ehir Belediye Ba?kan? Dr. Cemil Tugay’?n göreve gelir gelmez k?rsal?n topyekûn kalk?nmas? ve korunmas? için kurdu?u K?rsal Hizmetler Dairesi Ba?kanl???, planlama sürecinin ard?ndan sahada çal??malara ba?lad?. Kent merkezinin d???nda kalan 19 ilçede çal??ma ba?latan K?rsal Hizmetler Dairesi, ilçe belediyelerle ve yerel payda?larla koordineli ?ekilde köy köy gezip tespit çal??malar?n? sürdürüyor. Saha çal??malar? kapsam?nda bu kez de Kiraz’da Kaleköy, Karaburç, Çaya?z? ve ??deli’ye giden ekipler, köylerin sorunlar?n?, ihtiyaçlar?n?, do?al ve kültürel yap?s?n? yerinde tespit etti.
Nas?l bir çal??ma yürütecek?
K?rsal Hizmetler Dairesi Ba?kanl???, tar?msal hizmetlerden farkl? olarak, her k?rsal bölgeyi kendi kültürel, ekonomik, mimari ve co?rafi dinamikleri ile birlikte bir bütün olarak ele alacak. Öncelikle köylerin dokular?na uygun bir ?ekilde korunmas? için çal??ma yürütecek. Do?ru kalk?nma hamlelerinin uygulanabilmesi için köyler; co?rafi yap?s?, geçim kaynaklar?, tarihi birikimleri, tar?msal ürünleri gibi kriterlere göre s?n?fland?r?lacak. Elde edilen veriler ?????nda kalk?nma yat?r?mlar? için planlama yap?lacak.
Ayn? zamanda saha çal??malar? sayesinde köylerin bekleyen sorunlar? ilgili birimlere aktar?larak h?zla çözüm üretilmesi sa?lanacak. Yenilenebilir enerji kaynaklar?n?n yer seçiminden verimli tar?m arazilerinin amaç d??? kullan?m?na, iklim de?i?ikli?i ile mücadeleden kentin k?r üzerindeki bask?s?n? önlemeye dönük çal??malara kadar pek çok konu ba?l??? gündemde olacak.
“K?rsal?n planlanmas? ve sorunlar?n çözümü için kurulduk”
?lçe belediyesi yetkilileri, muhtarlar ve birim görevlileriyle sahada çal??ma yürüten K?rsal Hizmetler Dairesi Ba?kan? Nehir Yüksel, bu birimin kurulmas?yla ?zmir’in öncülük yapt???n? belirterek “Genellikle Türkiye çap?ndaki K?rsal Hizmetler, daha çok tar?m ve di?er altyap? hizmetlerinde çal??ma sürdürüyor. ?zmir Büyük?ehir Belediyesi bünyesinde zaten bir Tar?msal Hizmetler Dairesi Ba?kanl??? var. K?rsal Hizmetler Dairesi Ba?kanl??? da k?rsal?n planlamas?na yönelik, k?rsal?n ya?ad??? sorunlar? çözmeye yönelik kuruldu. Bunun bir boyutunda, k?rsaldaki mekânsal düzenlemelere yönelik ihtiyaçlar? tespit etmek, k?rsal?n kendine özgü yerel mimarisinin, dokusunun, do?al alanlar?n?n, eko-sistem aç?s?ndan hassas alanlar?n?n korunmas?na yönelik strateji ve politikalar üretmek var. K?smen de k?rsal?n kalk?nmas?na yönelik strateji ve eylem planlar?n?n haz?rlanmas?nda koordinasyonu sa?lamak, k?rsal ekonominin güçlendirilmesi ile ilgili bilgi, belgeleri üretmek ile ilgili çal??acak” diye konu?tu.
“Hangi bölge hangi sorunu ya??yor”
?zmir’in merkez ilçeleri d???nda kalan 19 ilçesinde çal??malara ba?lad?klar?n? söyleyen Nehir Yüksel, “Belediyelerimiz ile bilgi al??veri?i ve verilerin toplanmas?na yönelik çal??malar sürüyor. Öncelikli amac?m?z 19 ilçede ya?anan sorunlar?, yakla??mlar?, tehditleri bütün olarak de?erlendirmek. Sonra bunlar? tek tek yerele özgü ayr??t?rmak ve yerele özgü stratejileri belirlemek” diye konu?tu.
“Bu süreci yerelle i? birli?i olmadan yürütemeyiz”
??leyi? hakk?nda da bilgi veren Nehir Yüksel, “?lk etapta ilçe belediyeleriyle ileti?ime geçiyoruz. Sonras?nda tek tek bütün ilçelerimizi ziyaret ediyoruz. ?lçe belediyeleriyle k?rsal mahalle ve köylere gidip, hem sorunlar? tespit ediyoruz hem envanter çal??malar?m?z? yap?yoruz. Sürecin her a?amas?n? muhtarlarla, kooperatiflerle ve ilçe belediyelerinin katk?lar?yla yürütmeyi hedefliyoruz” ifadelerini kulland?.
“Her köyün, her ilçenin ayr? bir hikayesi var”
Her köyün, her ilçenin ayr? bir hikâyesi oldu?unu söyleyen Yüksel, sözlerini ?öyle sürdürdü: “Urla’da çok farkl? bir yap?la?ma bask?s? görürken, Kiraz’da k?rsal?n korundu?u ve göç almad???n? görüyoruz. Mesela Kiraz’?n 44 bin nüfusu var. 50 bin bariyerini a?amad??? için ?ller Bankas?’ndan ald??? pay artm?yor. Her köyün ayr? bir ihtiyac?, ayr? bir dokusu var. O yüzden de her yerle?meye özel tasar?m rehberlerini olu?turmay? amaçl?yoruz. Ama bu yerle?meleri öncelikli olarak daha k?sa vadede bütüncül yakla??mla ele almak istiyoruz. En önemli sorunumuz, tüm k?rsal?n kendine özgü sorunlar?n?n saptand??? bütüncül bir strateji ve eylem plan? ç?karmak. K?sa vadede hem Büyük?ehir Belediyesi’nin hem de ilçe belediyelerin elinde bir rehber olu?turmak.”
“Referans veri olu?turaca??z”
Nehir Yüksel, konu?mas?na baz? örneklerle devam etti: “Urla’n?n Barbaros Köyü’nün dokusu y??ma ta? yap?. Ancak gidip bakt???m?zda özgün dokuya ayk?r? bamba?ka cephe ve malzemeleri görüyoruz. Bizim amac?m?z yerelin çok h?zl?ca ula?abilece?i kriterleri belirlemek. Pencerenin boyutu gibi. Cephenin aç?kl?k, bo?luk, doluluk oran? ve malzemesi gibi. Bir referans veri olu?turaca??z ve bu bilgileri gelecek ku?aklara aktaraca??z.”
Asl?nda tüm çal??malar?n hedefinde ?zmir’in k?rsal?yla bir bütün olarak korunmas? ama korunurken de geli?tirilmesi oldu?unu söyleyen Nehir Yüksel, k?rsaldaki yap?la?ma ve rant sorunuyla da mücadele edilmesi gerekti?ini belirtti. Yüksel, “Özellikle pandemi ve sonras?nda k?rsalda çok fazla yap?la?ma e?iliminin artt???n? görüyoruz. Bu da tar?m topra?? üzerinde parçalanmay? getiriyor. ?zmir’in özellikle k?y? turizminin oldu?u köylerinde durum böyle. Art?k kontrol edilemez boyuta gelmi? bir yap?la?ma bask?s? var. Bunun gerçekten kontrol edilebilir bir düzleme çekilmesi laz?m” dedi.
?lçe belediyelerden tam destek
Çal??malara e?lik eden Kiraz Belediyesi ?mar Müdürlü?ü’nde görevli Ta?k?n Güren, “Köylerimizin kalk?nmas?na yönelik bir çal??ma var. Bunun çok büyük bir katk?s? olaca??ndan, hizmetin daha da artaca??ndan eminim. Kiraz Belediyesi olarak, ?zmir Büyük?ehir Belediyesi’nden gelen ekiplerimize destek oluyoruz. Köylerimizi gezdiriyoruz, sorunlar?n? anlat?yoruz” dedi.
“Buraya gelmeleri çok güzel”
Kiraz Kaleköy Mahalle Muhtar? Murat Seçkin ise, “?zmir Büyük?ehir Belediyesi’nin tar?m uygulamalar?ndan memnunuz ama çözülmeyi bekleyen sorunlar?m?z vard?. Sit alan?, içme suyu gibi sorunlar?m?z vard?. ?zmir Büyük?ehir Belediyesi’nin böyle bir hamle yapmas? çok güzel bir ?ey. Buraya gelmeleri, bizimle birebir görü?meleri, dinlemeleri çok güzel. Talep etmek ayr? bir ?ey, konu?mak ayr? bir ?ey. Sorunlar? canl? canl? burada görmeleri önemli” ifadelerini kulland?.