?zmir Büyük?ehir Belediyesi öncülü?ünde, vizyonu ve altl?k çal??malar? ?zmir Planlama Ajans? (?ZPA) taraf?ndan olu?turulan 2054 ?zmir Naz?m ?mar Plan? (?zmir N?P2054) kentin gelecek yar?m asr?n? ?ekillendirmeyi hedefliyor. ?zmir Büyük?ehir Belediye Ba?kan? Dr. Cemil Tugay taraf?ndan kamuoyuna, “Bu çal??ma, ?zmir’in uzun soluklu yolculu?unda ortak bir pusula i?levi görecek. Biz bu plan? bir belge olarak de?il, ya?ayan bir sözle?me olarak görüyoruz. ?zmir’in 2054’e, 2074’e uzanan yolculu?u ba?lad?” sözleriyle duyurulan plan kapsam?nda ?ZPA Ba?kan? Prof. Dr. Koray Velibeyo?lu’nun sunumunda yer alan ayr?nt?lar payla??ld?.
?zmir için yeni bir planlama zorunlu hale geldi
Sunumda, ?zmir için yeni bir planlaman?n zorunlu hale geldi?i anlat?l?yor. 1973 Naz?m ?mar Plan?’n?n kentin kuzey-güney ekseninde geli?imini yönlendiren ilk üst ölçekli çerçeveyi olu?turdu?u, 2007 Kentsel Bölge Naz?m ?mar Plan?’n?n ye?il ku?ak yakla??m?n? benimseyerek s?çramal? büyüme modelini önerdi?i, 2017 Naz?m ?mar Plan?’n?n ise bu yakla??mlar? güncelleyerek havza odakl? bir planlama anlay???n? ön plana ç?kard??? belirtiliyor. Üç plan?n da dönemlerinin dinamiklerine, sorunlar?na ve önceliklerine yan?t verme amac? ta??d???, ancak güncel olarak iklim krizi, afet riski ve dijital dönü?üm gibi yeni küresel dinamiklerin ?zmir için yeni bir planlama paradigmas?n? zorunlu hale getirdi?ine de?iniliyor. 2025 y?l?n?n dünyas?nda planlama vizyonunun “ye?il, dijital ve sosyal” boyutlar? içeren üçüz dönü?üm kavram? üzerinden ?ekillendi?i vurgulan?yor.
?yi ya?am ?ehircili?i ve iklim ak?ll? planlama
?zmir Naz?m ?mar Plan? 2054 (?zmir N?P54); Vizyon 74 ile Misyon Kent 2030 stratejik çerçevelerinin tam kesi?im noktas?nda yer al?yor. Plan; kat?l?mc?, kapsay?c? ve dirençli bir ?zmir hedefiyle, iyi ya?am ?ehircili?i ve iklim ak?ll? planlama ilkelerini oda??na al?yor.
Plan ile ayn? zamanda ?zmir’in dört mekânsal katman?nda ortak bir dil olu?turmak hedefleniyor. Bu çerçevede ?zmir; denizel, merkez kent, çeper ve k?rsal alanlar olarak ele al?n?yor. Bundan dolay?, “Kent Alfabesi” olarak adland?r?lan bütüncül bir kavramsal ve görsel dil geli?tirilmesine vurgu yap?l?yor. Plan süreci boyunca yürütülen World Café oturumlar?, yurtta? meclisleri, k?rsal çal??ma gruplar? ve Misyon Kent Eylem Laboratuvar? gibi kat?l?mc? mekanizmalar?n bu alfabeyi ortak üretim süreçleriyle besledi?ine de?iniliyor. Farkl? ya? gruplar?yla yap?lan çal??malarda ise en yarat?c? ve çarp?c? katk?n?n çocuk gruplar?ndan geldi?i belirtiliyor.
Dört sektör
Plan, iyi olma halini merkeze alan dört sektörü kaps?yor. Bunlar; Konut, Sanayi/Ticaret, Tar?m ve Turizm olarak öne ç?k?yor. Sektörler iklim ve ye?il altyap?, mekânsal metabolizma, sosyal uyum ve kent teknolojileri eksenlerinde de?erlendiriliyor. Böylece ?zmir’in geli?iminin ekolojik, sosyal ve ekonomik boyutlar?yla bütüncül bir biçimde izlenebilir hale gelmesi hedefleniyor.