?zmir'de pazartesi gecesi ba?layan sa?anak ya???, hayat? olumsuz etkiledi. Yo?un ya??? ile kentin birçok noktas?nda dere ve logarlar ta?t?, cadde ve sokaklar dereye döndü. Ya???ta, birçok ev ve i? yerini su basarken, çok say?da araç da sular alt?nda kald?. Geçen y?lki ya????n yüzde 18'i bir günde dü?tü. Gün içinde metrekareye 126 kilogram ya????n dü?tü?ü ?zmir'de, barajlardaki doluluk oranlar? da 36 saat sonras?nda artt?. ?zmir'in içme suyunun büyük bir k?sm?n? sa?layan Tahtal? Baraj?'nda su seviyesi bir gün içinde yüzde 46,18'den 53,19'a, Balçova Baraj?'n?n su seviyesi yüzde 70,86'dan 82,68'e, Güzelhisar Baraj?'n?n su seviyesi yüzde 64,89'dan 74,13'e, Alaçat? Kutlu Akta? Baraj?'n?n seu seviyesi ise yüzde 55,54'ten 69,32'ye ç?kt?. Son dönemde barajlarda dü?en doluluk oranlar?na can suyu olan bu son ya???? yorumlayan Dokuz Eylül Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü Ö?retim Üyesi Prof. Dr. Do?an Ya?ar, "Bu ya?mur ya???? son 100 y?lda en çok ya??? ald???m?z ilk 5 y?la girer" dedi.
'KÜRESEL ISINMA DÖNEMLER?NDE EKSTREM OLAYLAR ARTAR'
?zmir'in daha önce ya?ad??? sel felaketlerinden örnekler veren Prof. Dr. Ya?ar, "?zmir'in ya?ad??? en büyük sel felaketi 1930 y?l?ndad?r. O y?l, 24- 25 ve 26 Ekim'de 3 gün boyunca durmaks?z?n ya?mur ya?m?? ve yar?m tonluk bloklar? dahi sürükleyip, yolun ortas?na b?rakm??t?r. 1995'te de çok büyük bir sel oldu. O dönem bir günde metrekareye 110 kilogram ya?d?. 2006 y?l?nda ise bir günde metrekareye 144 kilogram ya?mur dü?tü. ?zmir rekoru budur. Küresel ?s?nma çok ya??? demektir. Küresel ?s?nma küresel kurakl?k getirmez. Küresel ?s?nma dönemlerinde ekstrem olaylar artar. Hortumlar, kas?rgalar artar. Biz her zaman için ya küresel ?s?nmada ya da küresel so?umada olaca??z. Dünyada hiçbir ?ey al?p ba??n? gidemez. Müthi? bir sistem var. Is?t?c? gazlar kadar so?utucu gazlar da var" diye konu?tu.
'KANAL?ZASYONDAN AYRILAN YA?MUR SULARI BARAJLARDA TOPLANMALI'
Mega kentlere mega projelerin yak??aca??n? söyleyen Prof. Dr. Ya?ar, logar kapaklar? alt?nda biriken ya?mur sular?n?n barajlara aktar?lmas? gerekti?ini belirtip, "Ya?mur sular? borularla gitmiyor. Devasa kanallar açmam?z laz?m. Bu sistemler çok pahal? ama her geçen gün bu daha pahal? gelecek bize. Önünde sonunda yap?lmas? laz?m. Alsancak, Bayrakl?, Kar??yaka'dan al?nan ya?mur sular?n?n Çi?li Ar?tma Tesisi'ne kadar götürülmesi gerekir. Yurt d???nda bu borularda kamyonlar gezer, bizdeki 2,5 metrelik borular art?k yetersiz geliyor. Kanalizasyonla ya?mur sular? 2- 3 y?ld?r da ayr?l?yor. Ama ya?mur sular?n?n denize de?il, barajlara bas?lmas? laz?m. Geçen günkü ya???ta Balçova ve Ürkmez barajlar? bir anda doldu. O barajlar Tahtal?'n?n 20'de biri kadar ama bir anda doldu. Biz bu küçük barajlar? Tahtal?'ya çevirebilirsek, çok büyük bir kazanç elde etmi? olaca??z. Bir an önce belediye bunun plan?n? yapmal?. Deniz suyunu ar?tma planlar? yap?yorlar. Deniz suyu ar?tmak pahal?d?r ve do?al su de?ildir. Ya?mur do?an?n anne sütüdür, dünyan?n en güzel sütüdür, içinde her türlü besin olur. Ar?tmaya da gerek kalmaz. Ya?mur ve kanalizasyon sular?n? ay?rd?ktan sonra do?rudan baraja bas?lacak. Bu, deniz suyundan ar?t?lacak sudan 10 kat daha ucuz. Çok da kalitelidir, deniz suyu içilmez. Deniz suyu tar?mda kullan?l?r. Son ya???lar bir örnek oldu. Ya?mur sular?n? barajlara gönderebilirsek, kurakl?ktan korkmam?za gerek kalmaz. 2022, 2023 ve 2024'te son bin y?l?n en kurak dönemini bekliyoruz. Ya?mur yüzde 40 eksik ya?acak. Geçen sene yüzde 15 eksik ya?d? ve bir anda da??ld?k. Gelin ya?mur sular?n? barajlara aktaral?m ve bu dertten kurtulal?m" diye konu?tu.