?zmir’deki yakla??k 1 milyonluk bina stokunun yar?s?n?n 1998 öncesi deprem yönetmeli?ine göre yap?ld???n?, yüzde 35 civar?nda da kaçak yap? bulundu?unu hat?rlatan Prof. Dr. Kozano?lu, “?zmir’in birinci gündemi deprem olmal?. ?zmir’de, riskli yap?lar?n tespiti için ilk etapta acilen kontrol edilmesi gereken 150-200 bin civar?nda bina var. Harekete geçmedi?imiz, bekledi?imiz her gün biraz daha geç kal?yoruz. Depremden korkuyoruz ama en çabuk da depremi unutuyoruz” diye konu?tu.
?EÜ ?n?aat Mühendisli?i Bölüm Ba?kan? Prof. Dr. Celalettin Kozano?lu, ?stanbul’un Silivri ilçesinde meydana gelen 6.2 büyüklü?ündeki depremin ard?ndan ?zmir ile ilgili önemli de?erlendirmelerde bulundu. ?stanbul’daki depremin ucuz atlat?ld???n? ve can kayb?n?n olmamas?n?n sevindirici oldu?unu ifade eden Prof. Dr. Kozano?lu, depremin Türkiye’nin bir gerçe?i oldu?unu belirtti.
DEPREM KARNEM?Z ?Y? DE??L
Depremden de?il, çürük binalardan korkulmas? gerekti?ini aktaran Prof. Dr. Kozano?lu, “?zmir’de yakla??k 1 milyon bina stoku var. Bunun çok büyük ço?unlu?u da 11 merkez ilçede yer al?yor. Ya? ortalamas?na bakt???m?z zaman eski binalar?n yo?un oldu?u bir kentteyiz. Eski bina demek, çürük bina demek de?il. Eski bina olunca y?k?lacak anlam? da ç?km?yor. Ancak mutlaka bu binalar?n kontrol edilmesi gerekiyor. ?zmir’de neredeyse her iki binadan biri, 1998 öncesi deprem yönetmeli?ine göre yap?lm??. Bu binalar?n birço?u da 35-40 ya??n üzerinde. Net say? vermek zor ama ilk etapta 150-200 bin bina acilen kontrol edilmeli. Maalesef insanlar?m?z duvar y?kmay?, daireleri dükkana çevirmeyi, evlerin çat?lar?na hiçbir mühendis deste?i olmadan su depolar? koymay?, önlem almadan tadilatlar yapmay? çok seviyor. ‘Bu kadardan bir ?ey olmaz’ diyor. Ancak bir deprem an?nda bu hatalar?n bedelini büyük y?k?mlarla, can kay?plar?yla ödüyoruz. Kahramanmara? depreminde de ?zmir depreminde de a??r hasar alan, y?k?lan binalarda bu hatalar? gördük. Kolon ya da kiri?le oynayanlar? hiç saym?yorum bile. Binan?n kolonunu ya da kiri?ini kesmek, benim gözümde kasten insan öldürmekle ayn?d?r” ifadelerini kulland?.
“B?NADAN EM?N DE??LSEN?Z, MUTLAKA KONTROL ETT?R?N”
Prof. Dr. Kozano?lu, ?öyle devam etti:
“?zmir’de yüzde 35 civar?nda da kaçak yap? stokumuz var. Bu oran, ?zmir gibi bir ?ehir için yüksek. Peki ne yapaca??z? Korkup beklemek, deprem olursa ne yapaca??z diye dü?ünmek çözüm de?il. Bu konuda bilinçlenmeliyiz. Binam?zdan emin de?ilsek, kendimizi güvende hissetmiyorsak, mutlaka kontrolünü yapt?rmal?y?z. Güçlendirme ihtiyac? varsa hemen harekete geçmeliyiz. Kentsel dönü?üm için güç birli?i içinde hareket etmeli, bu konuya öncelik vermeliyiz. Görüyorum ki, deprem an?nda yap?lacaklarla ilgili de yeterli bilgiye sahip de?iliz. Son depremde de evlerden atlayanlar?, merdivenlere ko?anlar? gördük. Bu konuda bilinçlenmeli, uzmanlara kulak vermeliyiz. ?zmir’in deprem karnesi pek iyi de?il. Bu en son 30 Ekim 2020’de meydana gelen depremde de bunu gördük. ?zmir’in 17 A?ustos’u, 6 ?ubat’? olmas?n. Yeni bir felaket de ?zmir’de ya?anmas?n. Bunun için zaman kaybetmeden harekete geçelim. Bekledi?imiz her gün geç kal?yoruz.”
CAN GÜVENL???NE ODAKLANALIM
Vatanda?lar?n da bu konuda hassas ve bilinçli davranmas? gerekti?ini ifade eden Prof. Dr. Kozano?lu, “Bunu her f?rsatta söylüyorum, tekrar gibi oluyor ama y?l olmu? 2025; biz hala kolon kesmeyin, kiri?le oynamay?n demek zorunda kal?yoruz. ‘Karot testi binay? zay?flat?r’ diyenleri, ‘Benim duvar?m? matkap bile zor deliyor, bu binaya bir ?ey olmaz’ diye dü?ünenleri görüyoruz. Bunlar?n hepsi yanl??. Karot testi binay? zay?flatmaz, binan?n güvenli?i d??ar?dan bak?larak ya da duvara vurarak anla??lmaz. Unutmayal?m can güvenli?imiz her ?eyden önemli. Binaya sonradan yap?lacak eklemelerin mutlaka mimari projede daha önceden belirlenmesi gerekir. Siz, binan?n üzerine su depolar? eklenebilecek ?ekilde mimari projeyi olu?turursan?z, mühendis de buna göre bir statik hesaplama yapar. Yani bina, olas? bir deprem an?nda su depolar?n? da ta??yacak güçte yap?lm?? olur. Biz ne yap?yoruz? Hiçbir statik hesapta yer almamas?na, planlanmamas?na ra?men kafam?za göre su depolar?n? binaya yerle?tiriyoruz ya da ba?ka eklentiler yap?yoruz. Bu hatalara art?k son verilmeli” dedi.