?zmir’in Buca ilçesinde ya?ayan emekli resim i? ö?retmeni ve ta? koleksiyoneri Alibeke Özkan, do?al ta? ve mineral incelemeleri s?ras?nda tarihi de?i?tirecek bir gerçe?in ortaya ç?kmas?na neden oldu. 2003 y?l?nda ?zmir Büyük?ehir Belediyesi’nin Buca’da yapt??? parkta yürüyü?e ç?kan Özkan, yerde par?ldayan ye?il bir ta? fark etti. Yapt??? incelemede buldu?u ta??n balta olarak kullan?lmak amac?yla yontuldu?unu fark eden Özkan, arkeolojik bir kal?nt? buldu?unu fark ederek ?zmir Arkeoloji Müzesi’ne ba?vurdu. Müze görevlileri bulunan ta?la birlikte parkta tarama çal??mas? ba?lat?nca, bölgede balta ve kemiklerden olu?an pek çok arkeolojik kal?nt? daha bulundu. Parkta bulunan topra??n Ye?ilova’dan al?nd??? anla??l?nca bölgede 2005 y?l?nda Kültür ve Turizm Bakanl??? ile Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü ortak giri?imiyle Prof. Dr. Zafer Derin ba?kanl???nda kaz? çal??malar? ba?lad?. Kaz? çal??malar?n?n ard?ndan ?zmir’in bilinen en eski yerle?im yeri Ye?ilova Höyü?ü ke?fedilmi? oldu ve ?zmir’in 5 bin de?il asl?nda 8 bin 500 y?ll?k bir tarihi oldu?u ortaya ç?kt?. ?zmir’in bilinen tarihini de?i?tiren Özkan, “Böylelikle ?zmir ya?lanm?? oldu. Tarihe yeni bir pencere aç?ld?" dedi.
‘O TA?I GÖRMESEYD?M APARTMANLAR D?K?LECEKT?’
?lginç bir tesadüf ya?ad???n? anlatan Özkan, “?zmir’in tarihinin de?i?mesine vesile oldu?um için kendimle gurur duyuyorum. Bu bir tesadüftü ve dikkatli olmama, sanattan anlamama ba?l?yd?. Böyle bir ?ey oldu?unu hayal edemezdim ama buna katk? sa?lad???m için çok mutluyum. Ye?ilova Höyü?ü sadece ?zmir de?il tüm Ege’nin tarihi hakk?nda bilgi veriyor. E?er ben o ta?? görmeseydim oralara çim ekilecekti, apartmanlar dikilecekti. Böyle bilgilere de ula?mam?z mümkün olmayacakt?" diye konu?tu.
‘FARK ETMEM ZOR OLMADI, ?LG?M? ÇEKT?’
1986 y?l?nda ?zmir’e yerle?ti?ini anlatan Özkan, “2003 y?l?nda bir ak?am yürüyü?e ç?kt???mda Büyük?ehir taraf?ndan yap?lmakta olan parkta yürürken, kenara ba?ka bölgelerden getirilmi? topraklar?n döküldü?ünü gördüm. Topraklar?n içinde ye?il bir ta? buldum. Yapt???m incelemede bu ta??n düzgün yontulmu? bir ta? balta oldu?unu ö?rendim. Sanat tarihi okudu?um için bunu fark etmem zor olmad?. ?lgimi çekti. Ayn? bölgeden seramik parçalar?, kesici ta?lar, midye kabuklar? gibi malzemeler buldum. Onlar? ?zmir Arkeoloji Müzesi’ne götürdük" dedi.
‘HAYRET ETT?LER’
Daha sonra buldu?u ta?la ilgili çal??malar?n ba?lat?ld???n? ifade eden Özkan, “Arkeologlar götürdü?ümüz parçalara hayret ettiler. ?zmir’in ya??n?n bu ta?larla artaca??n? tahmin ettiler. Daha sonra tarama çal??mas? ba?lat?ld?. Yaz??malar devam etti topraklar?n nereden al?nd??? incelendi. Topraklar?n al?nd??? noktada kaz?lar yap?l?nca Ye?ilova Höyü?ü ke?fedildi. Kaz?lardan bulunan bulgular, Ankara’da karbon testine gönderildi. ?zmir’in ya??n?n 8 bin 500 oldu?u tescillendi. Ben de Ye?ilova Höyü?ü’nün bulunmas?na katk? sa?lam?? oldum" ifadelerini kulland?.