?zmir'e 100'ü elektrikli 620 yeni otobüs

?zmir Büyük?ehir Belediye Meclisi’nin kas?m ay? 6’nc? birle?iminde, ESHOT Genel Müdürlü?ü’nün 2025 y?l? Bütçe ve Performans Program? da görü?üldü. ESHOT’un 2025 y?l? bütçesi 24 milyar 200 milyon TL; gider bütçesi ise 13 milyar 300 milyon TL olarak belirlendi. ESHOT’un projelerle dolu bütçesi 2010 y?l?ndan beri 14 y?l sonra ilk defa oy birli?iyle kabul edildi. 

“Taleplerin hepsini kar??lamaya çal???yoruz”
Meclis oturumunda konu?an ?zmir Büyük?ehir Belediye Ba?kan? Dr. Cemil Tugay, “Toplu ula??m? ESHOT bazl? planlarken bize gelen çok fazla yeni talep var. Bu talepleri kar??layacak yeni hatlar konmas? laz?m. Otobüslerimiz asl?nda ya?ça genç. Türkiye ortalamas?na göre 5 ya? daha genç. Buna ra?men mümkün olan en yeni otobüslerle hizmet verece?iz. Büyük?ehir olunca köylerin hepsi büyük ölçüde otobüs istiyorlar hakl? olarak. Bu taleplerin hepsini kar??lamaya çal???yoruz. Çok ciddi bir hat art??? var.  620 araç al?m? hedeflendi. Bunlar?n 2025 y?l?nda 500 civar?nda al?m?n? hesaplay?p bütçeye koyduk. ?halesi yap?lacak ve nitelikli otobüsler al?nacak” diye konu?tu. 

“Gelirler giderlerin 4’te 1’ini kar??l?yor”
ESHOT’un Türkiye’nin ekonomik kriz ortam?na kar?? ?zmirlilerin cebinden ç?kan paran?n en dü?ük seviyede tutulmaya çal???ld???n? ifade eden Ba?kan Dr. Cemil Tugay, “ESHOT’un bilet gelirinin çok üzerinde bir gideri yani sübvansiyonu var. Burada önemli kalemlerden birisi akaryak?t gideri. Bilet gelirleri, toplam giderlerin neredeyse 4’te 1’ini kar??l?yor. Böyle bir tablo var. Son yapt???m?z art?? olmasayd? Türkiye’nin en ucuz toplu ula??m?n? yapan belediyeydik. 2024 y?l?nda ESHOT’un yat?r?mlar?nda yüzde 17,75’lik bir oran varken 2025 y?l?nda 21,23’e ç?kard?k bu oran?” dedi. 

“Havam?z? kirletmeyen araçlarla toplu ula??m istiyoruz”
Ba?kan Tugay, “Akaryak?t giderini hem mali yönden azaltmak için hem de çevreci otobüslerimizin olmas? için dönü?ümlerin ve elektrikli araçlar?n art?r?lmas? planlan?yor. Çok geni? kapsamla arkada?lar?m?z troleybüs ya da trambüs ad? verilen baz? yeni elektrikli araçlar dahil olmak üzere hatta hidrojen yak?tl? araçlar hakk?nda konu?tuk. Bu tür çal??malar? art?rmaya çal???yoruz. ?stiyoruz ki havam?z? kirletmeyen, karbon emisyonuna fazla neden olmayan toplu ta??ma alternatifimiz olsun. Tabi ki rayl? sistem projeleri geli?tirilecek ama elimizdeki otobüsleri en verimli ?ekilde kullanmak için çaba gösteriyoruz” diye konu?tu. 

“?ZTA?IT ocak ay?nda Bay?nd?r’da”
Ba?kan Tugay, “Bizim göreve geli?imizden beri 20 yeni hat tan?mlam???z. 10 bin 930 dura??m?z var. Bu duraklar?n yap?m?, bak?m? bile çok ciddi bir i?. 2024 y?l?nda 139 otobüsümüzü ba?tan sona yeniledik. ?ZTA?IT projemizi insanlar?m?z seviyor, istiyor. Gerçekten ihtiyac? olan yerlerde ?ZTA?IT çal??mas? yap?yoruz. Ocak ay?ndan itibaren Bay?nd?r sisteme kat?lacak. 6 ilçede çal??malar?m?z devam edecek 2025 y?l? içinde 100 adet elektrikli otobüs al?m? yapaca??z. ESHOT’taki ?oför arkada?lar?m?z?n mesleki geli?imi ad?na e?itimlerimiz oluyor. Hizmet kalitemizin artaca??ndan eminim.  ESHOT’taki tüm arkada?lar?ma te?ekkür ediyorum” ?eklinde konu?tu. 

Yeni y?lda 120 otobüs geliyor
Kentin dört bir yan?na e?it hizmet hedefi do?rultusunda bu y?l 23 solo otobüsü filosuna dahil eden ESHOT, 2025 y?l?nda 120 otobüs al?m? daha yapacak. ?zmir Büyük?ehir Belediye Ba?kan? Dr. Cemil Tugay’?n talimat?yla 22 solo otobüs ve 20 midibüs olmak üzere toplam 42 araç, yeni y?l?n ilk çeyre?inde ESHOT filosuna kat?lacak. 48 solo otobüs ile 30 midibüs de yine 2025 y?l? içinde filoya dahil olacak. Böylece 2025 y?l?nda ESHOT filosuna dahil olacak yeni araç say?s? 120’yi bulacak. 
Dijital kamera aynalar?, ?oförlerin anl?k duygu durum analizi yapabilen güvenlik sistemleri, yolcu bilgilendirme ekranlar? ve daha fazla ?arj noktas? gibi yeniliklere sahip olacak bu araçlar, yolculuk konforunu daha da art?racak. 

500 otobüs için ihaleye ç?k?lacak
ESHOT Genel Müdürlü?ü, 2025 y?l?nda 200 adet solo ve 200 adet körüklü otobüsün yan? s?ra 100 adet elektrikli otobüsün al?m? için de ihaleye ç?kacak. Yeni otobüslerin geli?ine paralel olarak, 15 ya??n üzerinde olan ve art?k i?letme verimlili?i bulunmayan 557 otobüs ise envanterden dü?ülecek. Böylece ESHOT filosundaki otobüs say?s? 1740 olacak ve filo ya? ortalamas? 10,14’ten ‘6’ band?na çekilecek. 

Halen ?zmir’de toplu ula??m bini?lerinin yüzde 62,5’i otobüslere yap?l?yor. ESHOT otobüslerine yap?lan bini?lerin oran? yüzde 46,8 iken; ?ZULA?’?n pay? yüzde 10,5; ?ZTA?IT araçlar?n?n pay? ise yüzde 5,2 olarak gerçekle?iyor. ?zmir Büyük?ehir Belediyesi’nin planlad??? rayl? sistem yat?r?mlar?n?n hayata geçmesiyle toplu ula??mda lastik tekerlekli araçlar?n pay?n?n dü?mesi hedefleniyor. 

Her gün 10 dünya turu kadar sefer
ESHOT, halen 1677 araçla toplu ta??ma hizmeti veriyor. ?ZULA? (313 araç) ve ?ZTA?IT (203 araç) otobüsleri de hesaba kat?ld???nda ?zmirlilere hizmet sunan faal durumdaki otobüs say?s?n?n 2 bin 193 oldu?u görülüyor. Lastik tekerlekli toplu ula??m hizmetinin hat ve sefer planlamalar? ESHOT taraf?ndan yap?l?yor. Bugün, kent genelinde, y?l boyunca kesintisiz olarak; 437 adet hatta, her gün 1700’den fazla otobüs, toplam 27 bin 663 servis yap?yor. Tüm otobüslerin, günde yapt??? toplam kilometre 403 bin 932’yi buluyor. Bu rakam, otobüslerin her gün dünyan?n çevresini 10 defadan fazla dola?acak kadar yol yapt???n? gösteriyor. 

Telemetri sistemi: Önleyici bak?m ile güvenlik ve tasarruf
ESHOT, yeni dönemde kurumsal i?leyi?ini ve toplu ula??m hizmetini, dijital bilgi teknolojileriyle geli?tirmeye devam edecek. Toplam 1198 otobüse monte edilen telemetri cihazlar? sayesinde araçlardan anl?k olarak dijital veriler al?nmaya ba?lanacak. Olas? ar?zalar önceden tespit edilerek araca h?zla müdahale edilecek. Önleyici bak?m sayesinde hem yolcu ve trafik güvenli?i daha fazla sa?lanacak hem de büyük tutarl? ar?zalar engellenecek. Böylece seferdeki otobüs say?s? maksimum ölçekte planlanabilecek; yedek parça ve i?gücü maliyetlerinin yan? s?ra zamandan da tasarruf edilecek.

Geli?tirilecek yaz?l?m ile otobüs doluluk oranlar? ESHOT Mobil uygulamas?ndan payla??lacak. Yolcular, bu bilgileri kontrol ederek yolculuklar?n? planlayabilecek. Ayr?ca yaz?l?m sayesinde sürücü al??kanl?klar? da tespit edilecek; sürücü odakl? e?itim tekrarlar? yap?lacak. Bu da trafik güvenli?ine katk? sunacak.

Rölanti kontrolüyle y?lda 750 bin litre akaryak?t tasarrufu
ESHOT Genel Müdürlü?ü, ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi (EnYS) standard? kapsam?nda, Gediz Atölye ve Garaj Tesisleri’ndeki organizasyonlar?n enerji verimlili?ini sa?lamaya yönelik çal??malar da yürütmeye ba?lad?. Bu çerçevede; Telemetri Sistemi’nin de yard?m?yla ilk etapta 364 otobüsün rölantide gereksiz çal??mas?n? önlemek amac?yla çal??ma modeli geli?tirildi. Araç ba??na günlük rölanti süresi 77 dakikadan 42 dakikaya dü?ürüldü. Rölantide tüketilen akaryak?t miktar? ise 626 bin 245 litreden, 422 bin 684 litreye geriledi. 203 bin 572 litrelik akaryak?t tasarrufu sayesinde, yakla??k 9,2 milyon TL tasarruf sa?land?. 1331 a?ac?n üretebilece?i oksijene kar??l?k gelen 550 ton karbondioksit sal?n?m?n?n da önüne geçildi. Telemetri cihaz? 834 otobüse daha tak?ld? ve rölanti tasarruf modeli 1198 araçta uygulanmaya ba?land?. Böylece y?ll?k ortalama 750 bin litrelik akaryak?t tasarrufu sa?lanmas? öngörülüyor.

Bir çevreci tasarruf hamlesi daha
Garanti kapsam? d???ndaki araçlarda kullan?lan, yolcu ve trafik güvenli?ini riske atmayan iki bine yak?n yedek parçay? kendi atölyelerinde üreterek y?lda 150 milyon TL’ye yak?n tasarruf sa?layan ESHOT Genel Müdürlü?ü, bir tasarruf kalemi daha üretti. Kurum, filosundaki, Euro 6 Emisyon Standartlar?’na uygun dizel motorlu araçlar?n partikül filtrelerini (DPF) kendi imkanlar?yla temizlemeye ba?lad?. Bu i?lem için 350 bin TL’lik yat?r?mla al?nan DPF f?r?n?, tek seferde üç partikül filtresini temizleyebiliyor. Temizlenen ve yeniden araçlara monte edilen filtreler yüzde 100 verimlilikle çal???yor. Böylece Euro 6 Emisyon Standartlar?’n?n gereklilikleri kar??lanarak zararl? gaz sal?m? minimize ediliyor. Ayr?ca motor performanslar? da art?yor. Garanti kapsam? d???ndaki otobüsler için yap?lan bu i?lem sayesinde ESHOT, y?lda 6 milyon TL’lik tasarruf sa?layacak. 

Filo Takip ve Yönetim Uygulamas? 
Ula??m alan?nda filo yönetim süreçlerini dijitalle?tirme, optimize etme ve verimlili?i art?rma ihtiyaçlar?n? kar??lamak amac?yla geli?tirilen “Filo Takip ve Yönetim Uygulamas?” da k?sa süre içinde faydalar?n? göstermeye ba?layacak. Uygulama sayesinde filodaki tüm araçlar?n anl?k konum takibi, h?z ve güzergâh ihlalleri, geçmi? izleme ve durak bazl? analizlerle temel operasyonel izleme ve raporlama süreçleri yap?lacak.  
Merkezden yönetim, sefer planlamas?, ?oför kart takibi, GPS yedekleme ve sefer bilgileri güncellemeleriyle geni?letilmi? bir filo yönetim sistemi kurulacak. Otomatik sefer ba?latma, konum verisi toplama, ak?ll? durak panosu yönetimi, kaza raporlamas? ise gelecekte sistemin geli?tirilmesi ile hayata geçirilecek. Çal??an performans? art?r?lacak; vatanda?lara daha güvenli, zaman?nda ve sürdürülebilir ula??m hizmeti sunulacak. Araçlar?n izlenmesi, raporlanmas? ve analiz edilmesi sayesinde daha etkili filo yönetimi, hizmet kalitesinde art?? ve operasyonel verimlilik hedefleniyor. 

E?itli?e Sür Projesi
ESHOT, Frans?z Kalk?nma Ajans?’n?n 100 bin Euro’luk hibe deste?iyle E?itli?e Sür Projesi’ni de hayata geçiriyor. Projenin imzalar? Temmuz ay?nda at?lm??t?. Bu çerçevede 120 kad?n ?oför aday?, teorik ve pratik e?itim süreçlerine al?nacak. Ba?ar?l? olanlar ESHOT’ta otobüs ?oförü olarak görev yapmaya ba?layacak. Kurum bünyesinde, son al?mlarla birlikte 214 kad?n ?oför görev yap?yor. 

Yeni GES projeleri yolda
Çevreci yat?r?mlar?na 7 y?l önce ba?layan ESHOT, Kar??yaka Ata?ehir ve Gediz garajlar?n?n çat?lar?nda yeni GES projelerini de hayata geçirecek. Bu yat?r?mlarla, y?ll?k yakla??k 4 milyon 260 bin kilovat/saat elektrik enerjisi üretilecek. Böylece ESHOT faaliyetlerinin tamam?nda ihtiyaç duyulan y?ll?k elektrik enerjisinin yüzde 62’si güne?ten elde edilecek. Bu da önemli ölçekte maliyet tasarrufu sa?layacak.

Gediz Atölye ve Garaj Tesisleri’nin 10 bin metrekarelik çat? alan?nda 7 y?l önce hayata geçirilen Güne? Enerjisi Santrali, ESHOT’un halen sahip oldu?u 20 elektrikli otobüsün yüzde 100 ?arj?n? ve atölyenin enerji ihtiyac?n?n bir bölümünü kar??l?yor.