Irmak, "?u an popülasyonlar?m?z?n sa?l?kl? oldu?unu söyleyebilmek mümkün de?il. Bu aç?dan kendi popülasyonlar?m?z?n miktar?n?n artmas?, balon bal?klarla mücadele için bence en do?ru yol. Balon bal???yla ilgili bir topyekün bir mücadele yap?lacaksa, konunun payda?lar? olan amatör bal?kç?lara da benzer ?ekilde bir destek verilmesi daha uygun olacakt?r" dedi.
?stilac? türler aras?nda yer alan balon bal???n?n Akdeniz ve Ege Denizi'nin güneyindeki popülasyonu her geçen y?l art?yor. Geçen günlerde Resmi Gazete'de yay?mlanan Balon Bal??? Avc?l???n?n Desteklenmesine ?li?kin Tebli? ile balon bal???yla mücadele çal??malar? art?r?l?rken, uzmanlar mücadelenin yerli bal?k türlerini koruyarak yap?lmas? gerekti?ine dikkat çekiyor.
Balon bal?klar?n?n 2006'dan bu yana popülasyonlar?n?n ciddi miktarda artt???n? dile getiren ?KÇÜ Su Ürünleri Fakültesi Dr. Ö?retim Üyesi Erhan Irmak, "Türkiye k?y?lar?nda 7 tane balon bal??? türü var. Bunlar?n 5'i indo pasifik kökenli türler. Fakat 5'inin de popülasyonlar? ayn? oranda artm?? de?il. Bunlar?n içinde 'lagocephalus sceleratus' ekosistem aç?s?ndan en tehlikeli türlerin ba??nda geliyor. Küçük bir türümüz daha var; 'torquiegener hypselogeneion'. Bu türün popülasyonu son 5-6 y?ld?r artt?. Özellikle ikisi ekosisteme ciddi manada zarar veriyor" ifadelerini kulland?.
'AKDEN?Z VE GÜNEY EGE KIYILARINDA BALON BALIKLARIYLA KAR?ILA?ILIYOR'
Balon bal??? türlerinin denizdeki da??l?mlar?n?n s?cakl?kla do?rulan ili?kili oldu?unu ifade eden Dr. Irmak, 'lagocephalus sceleratus' ve 'torquiegener hypselogeneion' türlerinin özellikle Akdeniz'de çok geni? alanlarda yay?l?m gösterebildi?ini söyledi. Ege Denizi'nin kuzeyinde ise etkili olan etezyen rüzgarlar?n?n deniz suyu s?cakl???n? dü?ürdü?ünü, bu nedenle balon bal??? popülasyonunun Ege Denizi'nin kuzeyinde çok fazla artmad???n? ifade eden Dr. Irmak, sözlerini ?öyle sürdürdü:
"Bu nedenle Ege Denizi'ne çok fazla sokulam?yorlar. Çünkü etezyen rüzgarlar? Ege Bölgesi'nde yaz döneminde deniz suyu s?cakl?klar?n? etkiliyor. Kuzeye gittikçe deniz suyu s?cakl?klar? dü?üyor. Bu yüzden kuzeye yay?l?mlar? biraz s?n?rl?. Özellikle Bodrum Yar?madas?'n?n kuzeyinde popülasyonlar? dü?erken, Datça Yar?madas?'n?n güneyinde ise balon bal??? popülasyonlar? ciddi miktarda yay?l?m gösteriyor. Bal?kç?lar özellikle Akdeniz ve Güney Ege k?y?lar?nda balon bal?klar?yla kar??la??yor" diye konu?tu.
'BALIKÇILARIN GÜNDE 10 B?N BALON BALI?I YAKALAMA ?ANSI VAR'
Balon bal?klar?n?n 2008 y?l?ndan bu yana karaya ç?kar?lmas?, avlanmas? ve sat?lmas?n?n yasak oldu?unu belirten Dr. Irmak, "Risklere kar?? önlemlerden biri bu idi. Bakanl?k ondan sonra biraz daha ileri götürdü. Çünkü denizlerimizdeki bal?k popülasyonun azalmas? dolay?s?yla ciddi manada bir s?k?nt? ya?and?. Balon bal?klar?n?n avlanmas?nda kuyruk ba??na verilen destek ödene?i artt?. Büyük boyda olan 'lagocephalus sceleratus' türüne destek kuyruk ba??na 25 TL'ye yükseltildi. ?yi bir rakam, çünkü bir bal?kç? günde 100'den fazla ergin balon bal??? yakalama ?ans?na sahip. Bizim bir çal??mam?z vard?. Toplamda 2 saat içinde 200'den fazla küçük tür balon bal??? yakalad?k. Çok k?sa sürede oltayla bile yüzlerce bal???n yakalanabilece?i bir tür. Bal?kç?lar?n günde 1000 ila 10 bin balon bal??? yakalama ?ans? var" dedi.
Balon bal??? avc?l???na destek ödeneklerinin 5 y?ld?r belli dönemlerde uyguland???n? dile getiren Dr. Irmak, "En son dönemde küçük olan türlere destek ödemesi kuyruk ba??na 10 TL. 'Lagocephalus sceleratus' türünde ise kuyruk ba??na 25 TL. Bu dönemde al?mlar 22 Nisan'da ba?layacak" dedi.
'BALON BALI?IYLA MÜCADELEDE AMATÖR BALIKÇILARA DA DESTEK VER?LMEL?'
"Balon bal?klar?yla mücadelede yegane çare; yerli türleri korumak" diyen Dr. Irmak, "?u an popülasyonlar?m?z?n sa?l?kl? oldu?unu söyleyebilmek mümkün de?il. Bu aç?dan kendi popülasyonlar?m?z?n miktar?n?n artmas? balon bal?klarla mücadele için bence en do?ru yol. Balon bal???yla ilgili bir topyekün bir mücadele yap?lacaksa, konunun payda?lar? olan amatör bal?kç?lara da benzer ?ekilde bir destek verilmesi daha uygun olacakt?r. Yoksa sadece sosyal devlet anlay??? içinde bal?kç?l??a verilen destek gibi görünüyor. Balon bal?klar?yla mücadele için ekosistem temelli bir bal?kç?l?k yap?lmal?. ?u an vah?i avc?l?k yap?l?yor. Kotalar yeterli de?il. Av araç gereçleri çok fazla tak?m içeriyor. Örne?in ?talya'da bal?kç?lar haftan?n sadece 4 günü avlanabiliyor. Bu sayede ekosistem çok fazla h?rpalanm?yor. Ülkemizde ise 12 metre alt? tekneler 365 gün çal??abiliyor. Ekosistem temelli bal?kç?l?k, habitatlara zarar vermeyen bir av ?ekli oldu?u gibi bal?klar?n üreme dönemlerine dikkat edilerek, neslin devam?na f?rsat veren bir avc?l?k ?ekli. Bilinenin aksine küçük boylardan ziyade büyük boy bal?klar?n, anaçlar?n yakalanmamas? önemli. Bu nedenle av s?n?rlamalar? üreme dönemlerine hassasiyet gösterilerek belirlenmeli, av tak?mlar? ve miktar? s?n?rlanmal?" diye konu?tu.