?zmir Büyük?ehir Belediye Ba?kan? Tunç Soyer’in öncülü?ünde düzenlenen “?zmir Afet Plan?-Deprem Haz?rl?k ve Dirençlilik Çal??malar?” bilgilendirme toplant?s? Ahmed Adnan Saygun Sanat Merkezi’nde (AASSM) uzmanlar? bulu?turdu. Toplant?da ?zmir Büyük?ehir Belediyesi bürokratlar?, akademisyenler ve meslek odalar?n?n temsilcileri kentte üç y?ld?r yürütülen çal??malar hakk?nda bilgi verdi.
“Bina kimlik belgesi sistemini geli?tirdik”
?zmir Büyük?ehir Belediyesi Deprem Risk Yönetimi ve Kentsel ?yile?tirme Dairesi Ba?kan? Banu Dayangaç, 30 Ekim 2020 ?zmir depreminin ard?ndan Türkiye’nin en kapsaml? deprem ara?t?rmalar? ve risk azaltma projelerini hayata geçirdiklerini belirterek “Deprem kentimizde a??r hasarlar olu?turdu. Depremden 10 gün gibi k?sa bir süre sonra ortak ak?l bulu?mas?n? gerçekle?tirdik. Bu bulu?mada deprem her boyutuyla de?erlendirildi. Ortak ak?l bulu?mas?ndan sonra Afet Bilim Kurulu’nu olu?turduk. Uzmanlar?n görü? ve önerilerini ald?k. Kentimizdeki öncelikli projelerimizi kat?l?mc? bir anlay??la belirlemi? olduk. Bunlardan birisi yap? envanteri çal??mam?z. Bunun için ?n?aat Mühendisleri Odas? ?zmir ?ubesi ile protokol yapt?k. ?lk olarak depremden en çok etkilenen Bayrakl?’dan ba?lad?k. Bu çal??may? 33 bin 100 bina için yapt?k. Bina kimlik belgesi sistemini geli?tirdik” dedi.
Çal??malar ?zmir geneline yay?lacak
Banu Dayangaç, yap? envanteri çal??mas?n?n Bornova’da devam etti?ini söyleyerek “Bornova’da 61 bin 673 binay? tamamlayaca??z. Ard?ndan Konak ve Kar??yaka’ya geçece?iz ve bunu 2024’te bitirece?iz. Ve bu çal??may? kent merkezi ba?ta olmak üzere ?zmir geneline yayaca??z. Bir taraftan da depremsellik, tsunami ve zemin ara?t?rmalar? yap?yoruz. Orta Do?u Teknik Üniversitesi, Çanakkale 18 Mart Üniversitesi ile ?zmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü ile yapt???m?z protokolle bu çal??malar? ba?latt?k. 2021’de ba?latt?k, 2024’te tamamlayaca??z. ?zmir’in depremselli?i hiç çal???lmam??t?. Bu üç proje ile bütünsel bak?? aç?s?yla kentimizi gelecekte etkisi alt?na alabilecek tüm afet tehlike ve risklerini belirlemi? olaca??z. Bu çal??man?n bir parças? olan depremsellik ara?t?rmalar?n? 100 kilometre yar?çapl? bir alanda ba?latt?. Kentimizdeki tüm faylar? inceliyoruz. Di?er taraftan tsunami ara?t?rmalar? yap?yoruz. Üçüncü olarak zemini ara?t?rmas? sürüyor, yani mikrobölgeleme çal??mas?. Bayrakl?, Boronva ve Konak’ta ba?latt?k bu çal??may?. 12 bin hektarl?k alanda çal???yoruz” diye konu?tu.
“Bina bilgilerine do?rudan eri?im sa?land?”
Yap? envanteri çal??malar?n? birçok akademik yöntem kullanarak yapt?klar?n? ifade eden TMMOB ?n?aat Mühendisleri Odas? ?zmir ?ubesi Ba?kan? Eylem Uluta? Ayatar, “Yap? Envanteri Çal??mas? bir yap?n?n düzgün bir ?ekilde denetlemesi için çok önemli. Tüm yap?lar? performans analizine tutmak mümkün de?il. Bu binalar? s?ralamaya koyup öncelememiz gerek. Çal??an in?aat mühendislerimizi e?itime tabi tuttuk ve s?navla ald?k. Yap? envanteri çal??mas? kapsam?nda Bayrakl?’da 31 bin 146 yap? incelendi. Sahada yap?lan sokak taramas?yla proje verileri irdelendi, analizlerden elde edilen beton dayan?m? verileri ile bütünle?tirildi. Envanter çal??mas? kapsam?nda kentlilerin ya?ad?klar? binalar hakk?nda en kapsaml? bilgiye eri?imini sa?layan bina kimlik belgesi sistemi de geli?tirildi. Böylelikle belediyeye resmi ba?vuru yapmaks?z?n bina ile ilgili ruhsat, mimari proje, toplanma alan? ve benzeri bilgilerine do?rudan eri?im sa?land?. ?u anda Bornova'da ise çal??ma yüzde 90 oran?nda tamamland?” dedi.
“Projeye destek olun lütfen”
Orta Do?u Teknik Üniversitesi (ODTÜ) ö?retim üyesi Prof. Dr. Erdem Canbay ise deprem ?artnamelerinin 1931 y?l?ndan itibaren Türkiye’de var oldu?unu söylerken, “Elbette bir bina a??r hasar alabilir ama toptan ?ehir çökmez. Do?ru yapt???n?zda binan?n ayakta kalmas? gerek. Bir bak?yorsunuz 1985 y?l?nda yap?lan bina ayakta, yan?ndaki çökmü?. Do?ru bina yapmay? ö?renmemiz gerek. S?f?r hata olmas? gerek” dedi. Yap? envanteri çal??mas?n?n önemine de?inen Prof. Dr. Erdem Canbay, “Bu proje çok önemli. ?zmir halk?na tek söyleyebilece?im ?ey bu. Projeye destek olun lütfen. Bina say?s? çok fazla. Bunlar?n hepsini deprem ?artnamesine göre incelemeye kalkarsan?z hem maddi olarak zor hem de zaman olarak imkans?z. ?lk önce biz bu binalar? h?zl? bir istatistik s?ras?na dizelim ve en kötü binalarla ba?layal?m. Çal??malar?m?za rastgele de?il, en kötüsüyle ba?l?yoruz. Mümkünse s?f?r can kayb? istiyoruz” ifadelerini kulland?.
“Bu projenin dünyada örne?i yok”
10 üniversiteden 43 bilim insan? ve 18 uzman mühendisin yer ald??? depremsellik ara?t?rmas?nda görevli ODTÜ Jeoloji Mühendisli?i Bölüm Ba?kan? Prof. Dr. Erdin Bozkurt ise, “Bu co?rafya bir deprem co?rafyas?. Yüzle?memiz gereken bir olay. Bugün de yar?n da olabilir. Tunç Ba?kan bu konuyu dert ediniyor. Proje kapsam?nda birçok belediyeyle görü?mek istedik, randevu alamad?k. Çok özel bir ba?kan?n?z var. ?zmir'de deprem riskini tüm boyutlar?yla ortaya koyacak, örnek olacak bir proje yürütülüyor. ?zmir’i etkileyebilecek faylar? çal??t?k. Yakla??k 42 fay var. Bu rakam? de?i?tirdik, say? daha da fazla oldu. Yak?n zamanda söyleyece?iz. Faylar?n jeolojik özelliklerini belirliyoruz. Denizden karotlar al?yoruz. Ve deprem tarihçesini ortaya koyaca??z. Afet sadece deprem de?il. ?klim de?i?ikli?iyle ilgili çal??malar? da ortaya koyaca??z. Bizim yerel zemin ko?ullar?n? çok iyi bilmemiz gerek. Bunu da ara?t?r?yoruz. Hepsinin birlikte oldu?u bütünle?ik bir projenin dünyada bir örne?i yok. Ak?l ve bilim, e?itim, do?a bilimlerini ö?renmek zorunday?z. Sorumluluk, denetim, koordinasyon hepsi bu projede var” diye konu?tu.
“Say?sal modellemeler ç?kacak”
ODTÜ Mühendislik Fakültesi’nden Prof. Dr. Ahmet Cevdet Yalç?ner ise “2014-2017 y?llar?nda Ege Denizi’nde tsunami ya?and?. 2017 Kos Depremi’nde Bodrum’da tsunami bizim için uyar?c? olmal?yd?. Ancak 30 Ekim 2020 Sisam Depremi daha da uyar?c? oldu. Yapt???m?z incelemeler sonucunda yap?sal çözümlerin yan? s?ra say?sal modellemeler ve senaryo yöntemlerini ç?karaca??z” dedi.
“Veriler bir araya getirilecek”
Mikrobölgeleme çal??mas? hakk?nda konu?an ODTÜ Jeoloji Mühendisli?i Bölümü ö?retim üyesi Prof. Dr. Tamer Topal, “Bornova, Bayrakl?, Konak çal??malar?m?z do?rudan sizi ilgilendiriyor. Sondaj makinalar?n? göreceksiniz, hem gürültüsü hem de görüntüsü belki rahats?z edecek ama bu çal??ma hayat?n?z? etkileyecek. Bornova’da sondajlar?n üçte biri tamamland?. Her bir sondaj noktas?nda iki jeoloji mühendisi bulunuyor. Bunu veri kalitesinde s?k?nt? olmamas? için yap?yoruz. Tüm bilimsel verileri bir araya getirece?iz ve en sonunda kentin yerle?ime uygunluk haritas? üretece?iz” ?eklinde konu?tu.