Bölgede nisan ay?nda ekimi, temmuzda ise hasad? yap?lan domatesler, kamyon veya traktörlerle Torbal? Ovas?'ndaki tarlalara getiriliyor.
Tar?m i?çileri taraf?ndan ikiye bölünerek örtülerin üzerine s?ralanan domatesler, mü?teri talebine göre kükürtlü veya tuzlu olarak 1 hafta güne? alt?nda bekletilerek kurutuluyor.
Torbal?'da domates kurutma i?inde çal??anlar?n büyük k?sm?n? Güneydo?u Anadolu Bölgesi'nden gelen tar?m i?çileri olu?turuyor. Kendi imkanlar?yla kurduklar? çad?rlarda kalan aileler, evlerinden yüzlerce kilometre uzakta "gurbet mesaisini" sürdürüyor.
Kavurucu s?cakta saatlerce çal??an i?çilerden her biri, el çabuklu?una göre günde ortalama 100-150 kasa domates kesebiliyor. ??lem yapt?klar? kasa say?s?na göre ücret alan i?çiler, daha çok domates kesmek için adeta zamanla yar???yor.
Tar?m i?çisi Fevzi Ergen, ailesiyle birlikte ?anl?urfa'dan Torbal?'ya geldi?ini söyledi.
Yakla??k 8 y?ld?r Torbal?'da domates kurutma i?i yapt?klar?n? belirten Ergen, "Bu s?ca??n alt?nda çal??mak zor oluyor. S?cakl?k 40 dereceyi geçiyor. Sabah saat 05.00 gibi çal??maya ba?l?yoruz, ak?ama kadar bu devam ediyor." dedi.
Domates üreticisi Halit Çoban da y?llard?r bu i?te olduklar?n? ve ço?unlukla kendi yeti?tirdikleri domatesleri kuruttuklar?n? ifade etti.
Bu y?l hava ?artlar? nedeniyle ekimi geç yapt?klar?n?, bu sebeple kurutma mesaisinin de geç ba?lad???n? dile getiren Çoban, ?unlar? kaydetti:
"Yakla??k 30-40 gün sonra sezonu kapataca??z. Bu dönemde i?çiler saat 05.30 gibi çal??maya ba?lar ak?am 19.30'a kadar kesim yap?l?r. Sonra firman?n isteklerine göre tuz veya kükürt at?l?r. 6-7 gün içinde kuruduktan sonra toplamaya ba?lar?z. Topland?ktan sonra da tekrar firmalara gönderiyoruz. Günlük 10 kamyon civar?nda domates kesiliyor. Yakla??k 250 ton falan yapar. Bu sene kalite güzel ma?allah, verim de çok iyi ama ekili?ler az. Biraz da maliyetlerden ötürü kimse cesaret edip ekemedi. Biz i?te bugüne kadar çok ?ükür gelmeyi ba?ard?k. ?n?allah bundan sonra da güzel olacak."
Talep her geçen y?l art?yor
Daha çok pizza ve makarnalarda kullan?lan kurutulmu? domatese talep her geçen y?l art?yor.
Ege Ya? Meyve Sebze ?hracatç?lar? Birli?i verilerine göre, 2020'de 83 milyon dolar olan kuru domates ihracat tutar? geçen y?l yüzde 17 art??la 97 milyon dolara ula?t?. Önceki y?l 31 bin 200 ton olan ihracat miktar? da 2021'de yüzde 18 art??la 36 bin 800 tona ç?kt?.
Türkiye, 106 ülkeye kurutulmu? domates satt?. En fazla kurutulmu? domates ihracat? ABD'ye yap?ld?. ABD'yi ?talya ve Almanya takip etti.