SONKALE?ZM?R- Her y?l hayvanlar?n do?um dönemine denk gelen nisan ve may?s aylar?ndaki artan süt üretimi, bu y?lki pandemi ve tam kapanma ko?ullar?nda krize neden oldu.
Piyasadaki süt miktar?n?n artmas?na ra?men, fiyatlar?n dü?ük seviyede kalmas?ndan yak?nan ?zmirli süt üreticisi, a??rla?an yem maliyetlerinin üzerine bir de sanayicinin "3 gün süt almayaca??z" aç?klamas?yla çileden ç?kt?.
Sütçülü?ün önemli merkezlerinden Ödemi?'te bir araya gelen üreticiler, hükümete seslendi.
(Foto?rafta: Neptün Soyer üreticilerin sorunlar?n? dinledi)
"YERL? M?LL? SÜT AMA ?THAL YEM"
Ödemi?'teki süt üreticileriyle bulu?an ?zmir Köy Koop Ba?kan? Neptün Soyer, "Nisan ve may?s ay?nda sütler ço?ald?. Sanayici de bu sütün alt?ndan kalkamayaca??n?, 3 gün süt al?nmayaca??n? söyledi. Her sene bu inekler do?uruyor, süt art?yor. Dolay?s?yla devletin bu zamanlarda süt paritesine göre, destekleyici bir prim dü?ünmesi gerekiyor. Ve piyasay? nas?l regüle edece?ini, sanayicileri, üreticileri ve tohumcular? da kat?p ele almas? gerekiyor. Zaten, yemin fiyat?n?n yüksek, sütün fiyat?n?n dü?ük oldu?unu herkes biliyor. Sütü ben burada yerli ve milli üretiyorum, yemi kalk?p dünyan?n öbür ucundan getiriyorum. Böyle bir mant?k var m?? Yerli milli süt ama ithal yem. Yok öyle bir ?ey!" diye konu?tu.
"SÜT ?Ç?N KAMU SPOTU HAZIRLANSIN"
Üreticinin sanayici olmadan, sanayicinin de üretici olmadan var olamayaca??n?; süt, tereya?? ve peynir gibi ürünlerin i?lenemeyece?ini aktaran Soyer, "Dolayas?yla biz ayn? yolda, kol kola yürüyoruz. Ama biz bir ?ey istiyoruz; tabii ki bu devlet eliyle olacak. Hangi marka olursa olsun, süt için bir kamu spotu haz?rlans?n. Lütfen o sütlerin üzerinde hangi bölgeden, hangi kooperatiften, hangi birlikten, hangi üreticiden, hangi havzadan geldi?i de yazs?n" dedi.
“DEVLET?N 25 YIL SONRASINI PLANLAMASI LAZIM”
Neptün Soyer, keçi koyun yeti?tiricili?inin önemine de dikkat çekerken, ?unlar? söyledi:
“Keçi ve koyunu göçerler yeti?tirmi?. Göçerlik bu topra?? iyile?tirmek demek. Binlerce keçi koyun sürüsü göçerken o topra?? nadaslar, gübreler, hareket ettirir, kald?r?r. Bir sene sonra döndü?ünüzde toprak kendine gelmi? olur. Atalar?m?z bir ?eyler biliyormu?. Ama nedense biz daha çok biliyor olmu?uz. Tar?m ve hayvanc?l?k politikalar? 1-2 y?l sonras? için de?il en az 25 y?l sonras? için haz?rlanmal?. Bu politikalar do?rultusunda, bir üretici, 25 y?l sonra i?letmesini b?rakaca?? evlatlar?n? dü?ünerek yapmal? bu i?i. Yoksa 5 gün, 5 ay sonras?n? herkes görüyor. Siyasi iktidar?n ve devletin 25 y?l sonra, da??n arkas?ndaki gelece?i görmesi gerekir.”
(Foto?rafta: Süleyman Top)
"ESK?DEN B?R ÇUVAL YEM ALMAZDIK, SÜTÜMÜZ 10 NUMARAYDI"
S.S. ??deli ve Çevre Köyleri Tar?msal Kalk?nma Kooperatifi Ba?kan? Süleyman Top ise "Ben 68 ya??nday?m. 1980'lere kadar ne bir çuval yem ne bir çuval un al?rd?k. Kara sabanla çift sürerdik. Hayvanlarla saman ezerdik. Yabayla harman savururduk. Ambar?m?zda bu?day vard?. Hayvanlar?m?z?n yemi vard?. Yarmas?, burça??, baklas?, çavdar? vard?. Kar???k melez yap?p yem verirdik. Bir çuval fabrika yemi kullanmazd?k. Hayvanlar?m?z?n sütünün kalitesi 10 numara olurdu. ?imdi geldi?imiz noktada, evimizde bu?day?m?z yok. Sald?r, un almaya git. Ne oldu? ?imdi traktör geldi, 20 günde benim babam rahmetlinin sürdü?ü tarlay? 2 saatte sürüyor. Peki neden üretemiyoruz. 10 günde savurdu?u harman?, patoz 1 saatte savuruyor. Ama neden yapam?yoruz?" diye konu?tu.
“MARKETÇ? BÜYÜYOR, Ç?FTÇ? ER?YOR, NEREYE G?D?YORUZ BÖYLE”
Geçen y?l 33 litre sütle 1 çuval yem al?rken bu y?l 54 litre sütle 1 çuval yem alabildiklerini aktaran Top, ?unlar? söyledi:
"Geçen sene 2 kilo dana etiyle 1 çuval gübre, 1 çuval yem al?rken, ?imdi 4 kilo et verip 1 çuval yem alabiliyorum. 4 kilo et verip 1 torba gübre alabiliyorum. Üretimde kendi özümüze dönmeliyim. Biz bu kadar ürettikçe, bu yemi bu kadar çok kulland?kça, ülkemizin paras?na yaz?k. D??ar?ya ak?yor. Can?m ac?yor benim; bu bir. ?ki; süt kaliteli olacak ve bu süt de?er bulacak. 3 lira de?il, 5 lira, 6 lira olacak ama herkes alacak. Param?z hem d??ar? akmayacak. Hem yerli üretece?iz ve kendi ya??m?zla kavrulaca??z. Ayr?ca, üretenden i?leyenden al?p rafa götürenden ve tüketiciye kadar ula?an bu merdivenin basamaklar? e?it olmal?. Üreten kazanam?yor s?f?r maliyetle gidiyor. Hatta zarar ediyor, hamall?k, çobanl?k yap?yor. Sütü toplayan sanayici ve kooperatifler de kazanm?yor. Ama bir bak?yorsunuz ki market alm?? yüzde 45 karla sat?yor. Marketçiler büyüyor, çiftçi eriyor. Nereye gidiyoruz böyle? A?ac?n kökü kurursa a?aç kurur. A?ac?n dal?ndaki, yapra??ndaki güç keramet, kökünde gizlidir. K?lcal köklerinde gizlidir. Mutlaka k?lcal köklerine inip üreticiye destek olmam?z laz?m. Üreticiyle verece?iz el ele ondan sonra varaca??z biz her yere..."