Ege Üniversitesi (EÜ) Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Ö?retim Üyesi Prof. Dr. Hasan Y?ld?r?m, 2018 y?l?nda Nif Da??'n?n zirvesinde yapt??? çal??malar s?ras?nda farkl? oldu?unu dü?ündü?ü bitkiyi inceledi.
Söz konusu bitkinin literatürde ismi yer almayan bir tür oldu?u sonucuna varan Hasan Y?ld?r?m, bu konuda Hacettepe Üniversitesi'nden Doç. Dr. Bar?? Özüdo?ru, Ege Tar?msal Ara?t?rma Enstitüsünden Erdinç O?ur, doktora ö?rencileri Tu?kan Özdöl, Ilg?n Can Deniz ve yüksek lisans ö?rencisi Seval Erdem ile çal??ma gerçekle?tirdi.
Ekip bu konuda haz?rlad?klar? bilimsel makaleyi Yeni Zelanda merkezli uluslararas? hakemli dergi Phytotaxa'ya gönderdi.
Dergide yay?mlanan makaleyle bilim dünyas?na kazand?r?lan bitkiye bölgede ya?ayan efelerden yola ç?k?larak "Efe çenberi", bilimsel olarak ise 2019 y?l?nda vefat eden ve dünyaca tan?nan bir sürüngen uzman? olan Prof. Dr. Bayram Göçmen'e ithafen "Kanautia goecmeni" ad? verildi.
- Yol geni?letme çal??malar? zarar vermi?
Bugüne kadar 60 civar?nda bitki ke?feden Prof. Dr. Hasan Y?ld?r?m, AA muhabirine, söz konusu türün dünyadaki tek yar? çal?ms? "Knautia" türü oldu?unu belirterek, bu türün bilinen tek yay?l?? alan?n?n Nif Da?? zirvesi oldu?unu söyledi.
Y?ld?r?m, "Efe çenberi"nin yakla??k 1700-2 bin kadar bireye sahip oldu?u, bu alandaki yol geni?letme çal??malar? ve hayvan otlatmalar?n?n bitki ad?na çok ciddi tahribata neden oldu?unu aktard?.
Nif Da??'n?n bitkisel biyoçe?itlilik aç?s?ndan önemli bir yer oldu?una dikkati çeken Y?ld?r?m, bu alan?n habitat baz?nda koruma alt?na al?nmas? gerekti?ini dile getirdi.
Hasan Y?ld?r?m, söz konusu bitkinin ke?fedili? hikayesini ?öyle anlatt?:
"Bu bitki y?llar boyunca Nif Da??'n?n zirvesinde gözle görünürlü?ü oldukça fazla olmas?na ve 1700'den fazla bireyinin bulunmas?na ra?men fark edilememi?. Da??n zirvesi çok ula??labilir bir alan ve burada bizler de dahil birçok akademisyen taraf?ndan say?s?z çal??ma yap?lm??. Fakat bitki 'Spil çay?' (Sideritis sipylea) ile çok benzerlik göstermesinden dolay? y?llar boyu onunla kar??t?r?lm??. Çiçeklenme sürecinin temmuz-eylül ortalar? gibi geç bir zaman diliminde olmas? bu türün y?llar boyunca fark edilememesine neden olmu?. Sonbaharda yapt???m?z bir saha çal??mas? esnas?nda bitkiyi çiçekli bulunca bunun esas?nda da? çay? olmad???n?n fark?na vard?k ve bilim dünyas?na tan?tt?k."
Knautia cinsinin dünyada yakla??k 60 türünün oldu?unun bilindi?ini aktaran Y?ld?r?m, Türkiye'de ke?fedilen tür say?s?n?n ise 12'ye ç?kt???n? dile getirdi.
- Efeler Yolu rotas? yeni ke?ifle ba?lad?
Y?ld?r?m, Ege Üniversitesi bünyesinde olu?turulan Kültür Rotalar? Ara?t?rma Grubu (EÜ-KÜRAG) akademisyenlerinin bir süre önce Bozda?lar ile Ayd?n Da?lar?'nda efelerin ya?ad??? mekanlar? birbirine ba?layan yakla??k 500 kilometrelik "Efeler Yolu" rotas?n? ortaya ç?karmak üzere çal??ma yürüttü?üne de dikkat çekerek rotan?n ba?lad??? noktada ke?fedilen "Efe çenberi"nin bir "bayrak tür" olarak belirlendi?ini, devam?n?n da gelmesini umut ettiklerini sözlerine ekledi.