SONKALE?ZM?R- ?zmir Büyük?ehir Belediyesi'nin, Atatürk'ün önderli?inde 1923 y?l?nda toplanan ?zmir ?ktisat Kongresi'ne at?fla haz?rl?klar?n? sürdürdü?ü "?kinci Yüzy?l?n ?ktisat Kongresi" kapsam?nda üçüncü çiftçi bulu?mas? yap?ld?. ?zmir'in Ödemi? ?lçesi'ne ba?l?k Ovakent Köyü'ndeki bulu?maya ?zmir Büyük?ehir Belediye Ba?kan? Tunç Soyer'in yan? s?ra CHP Tar?m Politikalar?ndan Sorumlu Genel Ba?kan Ba?dan??man? ve Bursa Milletvekili Orhan Sar?bal, Ödemi? Belediye Ba?kan? Mehmet Eri? ile Türkiye'nin dört bir yan?ndan üreticiler, kooperatifler, meslek ve ziraat odalar? temsilcileri, üretici birliklerinin temsilcileri ve köylüler kat?ld?.
Yakla??k 4 saat süren toplant?n?n ard?ndan bir aç?klama yapan Ba?kan Soyer, "Bugün Türkiye'nin her yerinden, Erzurum'dan Hopa'dan gelen konuklar?m?z vard?. Ve herbiri kendi alan?nda uzman, yetkin arkada?lar?m?zd?. Meslek odalar?m?z?n, ziraat odalar?m?z?n, kooperatiflerimizin, sulama birliklerimizin, üretici birliklerimizin temsilcileri bizlerle beraberdi. Çok geni? bir temsil gücüyle bu masa olu?tu. Bu masan?n burada olu?mas?n?n ayr? bir anlam? var. Bu bina 100 y?l önce tütün deposu olarak kullan?lm?? bina. Biz 100 y?l önceki iktisat kongresi ruhunu haf?zalar?m?zda tazeleyerek, canland?rarak bu kongreyi gerçekle?tirmeye devam ediyoruz. ?kinci yüzy?l?n iktisat kongresinin en önemli dönüm noktalar?ndan biriydi bu bulu?ma" dedi.
SONUNA KADAR TAK?PÇ?S?Y?Z
Soyer, gece ?zmir'de ya?anan depremi an?msat?rken konu?mas?n? ?öyle sürdürdü:
"?zmir'de ciddi bir deprem oldu. O nedenle de hepimiz uykusuz ve yorgun olabiliriz. Ama bu çal??ma boyunca kimsede o yorgunluktan, uykusuzluktan iz görmedik. Herkesin büyük bir ?evkle, heyecanla ve özveriyle kat?ld???n? gördük. O nedenle her kat?l?mc?m?za ayr? ayr? te?ekkür ediyorum. Zaman zaman toplant?n?n ak???yla ilgili, eksik b?rak?ld??? dü?ünülen veya tam de?inilmedi?i dü?ünülen konular olabilir. Ama onlar da sonra toparland?. Son derece verimli bir toplant? oldu. Çok önemli kararlar ald?k. Bu kararlar bugünün siyasal ikliminde al?nm?? ama gelece?in siyasetini belirleme hedefine yönelik kararlard?. Gelecekteki tar?m politikalar?n?n ?ekillenmesinde karar al?c?lara ilham versin, rehberlik etsin diye yap?lan bir çal??mayd?. O nedenle hiçbirinin bo?a gidece?ini dü?ünmüyorum. Çünkü her birinin sonuna kadar da takipçisi olaca??z. Her bir karar?m?z?n hayata geçirilmesi için taleplerimizi sonuna kadar ve güçlü bir biçimde dile getiriyor olaca??z."
?zmir'de yakla??k 100 y?l önce toplanan iktisat kongresine i?aret eden Soyer, "100 y?l önce atalar?m?z daha ortada cumhuriyet yokken, daha ortada kazan?lm?? zaferin bar?? anla?mas? imzalanmam??ken, ?zmir'in büyük yang?n?ndan 5,5 ay sonra, yani ?ehrin külleri daha ortadan kalkmam??ken, kurulacak cumhuriyetin iktisat politikalar?n? belirleyecek iktisat kongresine ev sahipli?i yapt? ?zmir. Bugün burada bulunan herkes yine ayn? duygularla, ayn? hassasiyetle ve ayn? heyecanla bu ülkenin gelece?inin tar?m politikalar?n?n ?ekillenmesine katk? verecek, öncülük edecek çok de?erli bir çal??maya imza att?lar. Her birine ayr? ayr? te?ekkür ederim" dedi.
Tunç Soyer, toplant?da haz?rlanan metindeki kararlar?n, 3 ?erhli madde hariç, oybirli?iyle al?nd???n?, Aral?k 2022'den itibaren uzman bulu?malar?n?n ba?layaca??n?, 17 ?ubat'ta da büyük kongrenin ba?layaca??n? duyurdu. Bu iki a?amada da metin üzerinde müzakere f?rsat? bulunaca??n? vurgulayan Soyer, "Bize bu vatan? emanet eden ve o günün ko?ullar?nda büyük bir gururla ve özgüvenle, daha yaralar? sar?lmadan gelece?e dair planlar, projeler, kararlar ortaya koyan, rahmetli atalar?m?z?n an?s? önünde sayg?yla e?iliyorum. Onlar?n an?s?na sayg?yla ve gelecek ku?aklara olan borcumuzun duygusuyla bu toplant?y? tamaml?yoruz" dedi.
Ba?kan Soyer'in okudu?u, haz?rlanan manifestonun giri? bölümü ?öyle:
"Bizler Türkiye'nin yedi co?rafi bölgesinden gelen çiftçi kurulu?lar?, ?zmir'in Ödemi? Ovakent Köyü'nde bir araya geldik. 100 ya??ndaki harap olmak üzere olan eski tütün fabrikas?nda yapt???m?z ikinci yüzy?l?n iktisat kongresi haz?rl?k toplant?s?nda gelece?in Türkiyesi'nin tar?m politikalar?n? in?a etmek ile ilgili kararlar ald?k. Bu kararlar 10 A?ustos 2022 ve 5 Ekim 2022 tarihlerinde yap?lan öntoplant?lara kat?lan üretici kurulu?lar?n?n önerileri do?rultusunda ?ekillenmi?tir. Ald???m?z kararlar?n kongrenin 4 uzman masas? ve di?er payda?lar?n da görü?leri al?nd?ktan sonra ?ubat 2023'te ?zmir'de vücut bulacak ikinci yüzy?l?n iktisat kongresinin gündemine al?nmas?na oybirli?iyle, 3 ?erhli madde hariç karar verilmi?tir."
15 MADDEL?K MAN?FESTO
Ba?kan Soyer'in aç?klad??? 15 maddelik manifesto ise ?u ?ekilde:
"1- Gelece?in Türkiye'sinin tar?m politikalar? yerli ve millidir. ?thalata dayal? bir tar?m politikas? kabul edilemez. Özelle?tirmeye dayal?, d??a ba??ml?, destekleri azalt?c? neoliberal tar?m politikalar? terk edilerek yerli üretimi ve üreticiyi koruyan kamucu tar?m politikalar?na geçilecektir.
2- Herkes do?du?u ve ya?ad??? yerde doyma hakk?na sahiptir. Gelece?in Türkiye'sinin tar?m politikas? k?rsalda do?an her Türkiye Cumhuriyeti vatanda??na onurlu, nitelikli ve evrensel de?erlere eri?ebildi?i bir ya?am hakk? tan?r.
3- G?da hakk? ve sa?l?kl? beslenme her Türkiye Cumhuriyeti vatanda??n?n temel hakk?d?r. Türkiye tar?m?n?n birincil gayesi bu topraklarda ya?ayan herkese yeterli, çe?itli, nitelikli, güvenilir, adil, yerel ve ekonomik g?da sunmakt?r.
4- Türkiye tar?m?n?n kilit ta?? küçük üreticilerdir. Küçük üreticilerin kooperatif ve birliklerini desteklemek gelece?in tar?m politikas?n?n asli unsurudur.
5- Tar?m üretiminde kamunun asli görevi arz ve talep aras?ndaki dengeyi sa?lamakt?r. Tar?m ekonomisinde büyüme için desteklemelere ek olarak ürünün do?ru fiyattan sat?? garantisini sa?layacak mekanizmalar kurulacakt?r. Üretici, üretim sürecine pazar garantisi oldu?unu bilerek ba?layacakt?r. Bu mekanizman?n ba?lang?ç noktas? makro ve mikro havzalar ölçe?inde stratejik tar?msal üretim planlamas?d?r.
6- Yerel tohumlar ve hayvan ?rklar? gelecek ku?aklara ta??nmas? gereken bir do?a ve kültür miras?d?r. Türkiye'deki tar?msal genetik çe?itlili?in tamam? devlet korumas?na tabi olmal?d?r.
7- Türkiye su fakiri bir ülkedir. Suyun s?n?rs?z bir kaynak oldu?undan yola ç?k?larak desteklenen, üreticiyi yoksulla?t?ran, d??a ba??ml?l??? art?ran ve ülkemizi kurakla?t?ran a??r? sulamaya endeksli tar?msal kalk?nma politikas?na son verilecektir.
8- Ürüne göre sulama yap?lmayacak. Suya göre ürün belirlenecektir. Sulama yat?r?mlar? do?ru yerde, do?ru ürünü te?vik edecek, bölgesel özellikler gözetilerek israfa neden olmayacak ?ekilde modern sulama sistemleriyle planlanacak ve bu sistem güçlü bir ?ekilde denetlenecektir.
9- Tar?msal üretim aç?s?ndan mera ve ormanlar, ekili ve dikili tar?m alanlar?yla bir bütündür. Araziyi kullan?m planlar? bu alanlar?n tümünü koruyacak ?ekilde haz?rlanacakt?r. Tar?m, orman ve mera alanlar?n?n do?al karakteri de?i?tirilemez ve amac? d???nda kullan?lamaz. Orman ve mera alanlar? oldu?u gibi korunacak ve g?da üretiminin önemli bir mecraas? kabul edilecektir.
10- Türkiye tar?m?n?n özünde çe?itlilik vard?r. Anadolu ve Trakya birbirinden çok farkl? iklim bölgelerine sahiptir. Akdeniz ve Ege'de bu?day?n hasat edildi?i günlerde Kuzey Do?u Anadolu'da bu?day yeni ekilmektedir. Bu çe?itlili?i korumak, canland?rmak ve geli?tirmek gelece?in Türkiye'sinin tar?m politikas?n?n temel ilkelerinden biridir.
11- Tar?mda sadece verim art??? yerine üretici için gelir art???na endeksli bir iktisadi model izlenecektir. Verimi k?sa vadede art?ran ancak orta vadede girdi maliyetini büyüterek d??a ba??ml?l??? art?ran ve üreticiyi yoksulla?t?ran ürünler desteklenemez.
12- Katma de?eri art?rmak tar?msal üretime yap?lacak birincil iktisadi müdahaledir. Gelece?in Türkiye'sinin tar?msal ihracat? kaliteli, ülkeye özgü ve rekabet gücü yüksek ürünlere odaklanacakt?r. Do?aya ba?l? tar?m sektöründe kamucu müdahaleler artacak, stratejik ürünlerde tar?msal kamu iktisadi te?ebbüsleri yeniden kurulacakt?r.
13- Türkiye k?rsal?nda ya?ayanlar?n, özellikle de kad?n üreticilerin kadim tar?m kültürü Türkiye tar?m?n? geli?tirmek için su gibi, toprak ve tohum gibi temel bir kaynakt?r. Gelece?in Türkiye'sinde bu bilgiler koruma alt?na al?narak günümüz ko?ullar?nda kullan?lmak üzere akademik zemine ta??nacakt?r.
14- Tar?m ekonomisini geli?tirmenin temel güvencesi, tar?mdaki de?i?im kabiliyetidir. ?klim krizi ba?ta olmak üzere, dünyadaki ve ülkemizdeki büyük de?i?imler do?rultusunda gelece?in Türkiye'sinin tar?m? yeniliklere ve inovasyona aç?k bir ruha sahip olacakt?r.
15- Tar?mda kad?n ve çocuk i?çili?indeki sorunlar çözülecek. Mevsimlik tar?m i?çileri insanca çal??ma ve ya?ama ortam?na kavu?turulacakt?r.