Küresel iklim de?i?ikli?i sonucu olarak ya??? yetersizli?i, su k?tl??? ve orman yang?nlar? son dönemlerde gündemin en önemli maddelerinden oldu. ?klim de?i?ikli?ine uyum ve direncinin art?r?lmas?nda a?açland?rma en önemli araç olarak görülürken, su hasad? yöntemleri de ön plana ç?kt?. ?zmir'de, ?KÇÜ Orman Fakültesi ile ?zmir Orman Bölge Müdürlü?ü i? birli?iyle su hasad? yöntemlerini kullanarak iklim de?i?ikli?i etkilerini azaltmak ve bozulan ekosistemlerin restorasyonuna katk? sa?lamak için yeni bir Ar- Ge projesi haz?rland?. Pilot bölge olarak seçilen Alia?a'da 5 farkl? yerde saha çal??mas? ba?lat?ld?. ?zmir Orman Bölge Müdürlü?ü'ne ait Alia?a Güzelhiser mevkisindeki 16 dönümlük arazide baklava ve hilal setin yan? s?ra geleneksel yöntemlerle saçl? me?e, f?st?k çam? dikimleri yap?ld?.
'ORMAN GENEL MÜDÜRLÜ?Ü'NE KILAVUZ HAZIRLANACAK
Projenin yürütücülü?ünü yapan Orman Fakültesi Dekan? Prof. Dr. Derya E?en, iklim de?i?iklilerin sonucu olarak kurakl???n daha fazla ve ?iddetli görünmesinden kaynakl? su hasad? yöntemlerinin öneminin özellikle ormanc?l?k ve tar?mda artt???n? dikkat çekti. Projenin detaylar? hakk?nda bilgi veren Prof. Dr. E?en, “Potansiyel olarak seçti?imiz iki farkl? su hasad? sistemi var. Biri baklava sistemi (Negarim) ve bunu biz uyarlad?k. Asl?nda negarim, ?srail'in Negev Çölü'nde kullan?lmaya ba?lanan ve Fas, Tunus gibi yerlerde de görünen bir sistem. ?ekli baklavaya benzedi?i için 'baklava' sistemi olarak adland?rarak sahada uygulad?k. Bunun yan?nda 'hilal set' sistemleri var. Bu iki sistemi bizim geleneksel olarak kulland???m?z ormanc?l?k saha çal??malar?yla kar??la?t?raca??z. Kurakl??a dayan?kl? saçl? me?e, f?st?k çam? dikimlerimizi yapt?k ve bundan sonra izleyece?iz. Baklava, hilal set ve normalde kulland???m?z geleneksel dikim yöntemleri ile hangisinde daha fazla su tutuluyor, daha fazla a?aç ve bitki büyümesi meydana geldi?ini inceleyece?iz. Ayn? zamanda biyolojik çe?itlili?ini bakaca??z. Bu setlerin içinde biyolojik çe?itlilik özellikle otsu bitkileri aç?s?ndan, böcek türleri aç?s?ndan bir farkl?l?k var m? bakaca??z. Projenin sonucunda Orman Genel Müdürlü?ü'nün çal??malar?na bir k?lavuz haz?rlamay? amaçl?yoruz" diye konu?tu.
TARIMSAL ÜRÜNLERDE REKOLTE ARTIRICI ETK?S?NE SAH?P
Baklava ve hilal set su hasad? sistemlerinin sadece ormanc?l?kta de?il, incir, zeytin, Antep f?st??? gibi birçok tar?msal ürünlerde de kullan?lma potansiyeline sahip oldu?unu vurgulayan Prof. Dr. E?en, "Özellikle hafif yamaç, e?imli yerlerde, büyük oranlarda su tutarak, incir, zeytin, Antep f?st??? rekoltesinde önemli ölçüde art?rabiliyor. Bunun yan?nda yeni bir proje ba?lataca??z. T?bbi ve aromatik bitkiler, ?zmir keki?i, biberiye gibi katma de?eri yüksek ürünleri de bu sistemle daha fazla rekolte art?rabilir miyiz diye çal??malar yapaca??z" dedi.
'SEL VE SU BASKINLARINI AZALTMAK MÜMKÜN'
Baklava ve hilal set su hasad? sistemlerinin kentlerde de uygulanabildi?ini, sel ve su bask?nlar?n? önlenebilece?ini dile getiren Prof. Dr. Derya E?en, "Küresel iklim de?i?ikli?ini getirdi?i di?er bir problem de düzensiz ve a??r? ya???lar. Kurakl?kla beraber ya?an ya?murda düzensizlikler meydana geliyor. Bir y?lda ya?an ya?muru 4-5 saat içerisinde belirli bölgeye dü?tü?ünü görüyoruz. Bu ister istemez büyük bir sel ve su bask?nlar? gibi problemlerin olu?mas?na, erozyona sebep oluyor. Kentlerde bu problemler daha a??r ?ekilde hissediliyor. Çünkü, toprak yüzeyi asfalt ve betonlarla kapl? oldu?u için ya?an ya?mur direkt olarak yüzeysel ak??a geçiyor ve k?sa zamanda sele ve su ta?k?nl???na dönü?üyor. Bu sistemleri kentlerde de kullanmak mümkün. Yurtd???nda kullanan ?ehirler var. Hilal seti, mini cepler, cep park gibi ya da sünger gibi dü?ünebiliriz. Kentlere dü?en ya???lar bu gibi cep parklar içerisinde tutarak ve buraya da kurakl??a uygun bitki türleri ile bitkilendirerek hem kentin peyzaj?n? ve görümünü yükseltmek mümkün hem de kentlerde meydana gelebilecek sel ve su bask?nlar?n? azaltmak mümkün. Bu tür sistemleri uygulayan ?ehirlere sünger ?ehirler diyorlar. Ülkemizde de bunun uygulamas? aç?s?ndan özellikle ?zmir için büyük bir potansiyeli var" dedi.