SONKALE?ZM?R-?zmir'de yüksek enflasyon nedeniyle giderleri büyük oranda artan esnaf ?imdi de kira zamlar?ndan dertli. Kentin en i?lek bölgelerinden olan Alsancak K?br?s ?ehitleri Caddesi'nde kontrat yenileme dönemi gelen ve mülk sahiplerinin yüksek zam talebi ile kar??la?an birçok esnaf hükümete "Zamma s?n?r getirilsin" ça?r?s? yapt?.
"B?Z BU PARALARI KAZANMIYORUZ, K?RAYA ÇALI?IYORUZ"
SONKALE'ye konu?an ?zmir Gastronomi Yeme ?çme E?lence Yerleri Derne?i Ba?kan? Hami Torcu Alsancak'ta mekanlar?n 20 bin liradan 140 bin liraya kadar kiraland???na dikkat çekti. Torcu ?unlar? söyledi:
"Kira zamlar? minimum yüzde 65. Yüzde 100'e kadar giden kira art?? talepleri var. Bizim talebimiz ?u. Konutlarla ilgili yüzde 25'lik s?n?r getirildi. Yüzde 25 olmas?n da 40-45 olsun. Bir s?n?r olsun. Hukuksal sorunlarla u?ra?mak istemiyoruz. Mal sahibi de belki bu yüksek enflasyon döneminde kira art??? yapmakta hakl?d?r. Devlet, gayrimenkul sermaye irad? (geliri) tahsil etti?i verginin bir k?sm?ndan feragat ederek destek sa?layabilir. Bu ?ekilde ortak nokta bulunabilir. Bizim i?lerimiz çok zor. En yüksek maliyetlerimizin ba??nda kira ve enerji geliyor. Elektrik ve do?al gaza gelen zamlar yüzde 100'leri buldu. Asgari ücret düzenlemesi var. Asgari ücreti vergi d??? tutuyorlar ama bu sefer bizim de sigorta prim giderlerimiz art?yor. Asgari ücret evet dü?ük. Bir insan?n ya?am? aç?s?ndan s?k?nt?l? ama bizim de ödeyebilece?imiz rakamlar var. Bizler k?s?tl? sermayelerle i? yapmaya çal???yoruz. Y?lba??ndan sonra böyle giderse birçok i?yerinin kapanaca?? konusunda ciddi endi?elerimiz var. 20-30'dan ba?lay?p 120-130-140'a kadar kiralar var, çok yüksek. Biz bu paralar? kazanm?yoruz. Ya bankalarda eziliyoruz. Halk deyimiyle kiraya çal???yoruz."
MÜZ?K YASA?I TEPK?S?
Torcu, birçok i?letmenin müzik yasa?? nedeniyle de s?k?nt? ya?ad???n? belirterek, "Pandemi ile ilgili tüm yasaklar bitti. Biri hariç. Gece saat 1'de müzi?in bitme yasa??. Akl?m alm?yor. Dü?ünemiyorum. Gece 1'e kadar her ?ey olabilir ama 1'den sonra olmaz" diye konu?tu.
"GEÇEN SENE 40-45 L?RA OLAN YO?URT 180 L?RA OLDU"
Restoran i?letmecisi Kemal Özçakar, enflasyon oranlar?n?n kira art??? yap?l?rken baz al?nmamas? gerekti?ini belirterek ?öyle konu?tu:
"Enflasyon de?erlerini baz olarak ald???m?zda, enflasyon kadar kira art???n?n mümkün olmad???n? dü?ünüyoruz. Bizim mülk sahibimiz öyle bir zam talebinde bulunmad?. Yüzde 170'lerden 112'lerden söz ediliyor. Bizim bunu kira art??? olarak endekslememiz gerçekçi de?il. Yüzde 55-60 civar?nda... Biraz daha tahammül edilebilir gibi k?l?yor. Biz yüzde 50 civar?nda ürünlerimize zam yapam?yoruz. Bizim zamm?m?z yüzde 15-20'lerde kal?yor. Kirayla birlikte elektrik giderlerimiz anla??labilir gibi de?il. Di?er süt ürünleri korkunç büyük zamlar ald?. Enflasyon de?erleri ne kadar do?ru onu da bilemiyoruz. Geçen sene 40-45 liraya ald???m 2 kilo 3 kiloluk yo?urtlar ?imdi 180 lira. 4-5 kat artm?? durumda. Hadi yo?urtlu mezelere bu 4-5 kat fiyat? sabitle. Mümkün de?il. Mü?terilerimizin bunu kar??layabilmesi mümkün de?il. 15 bin civar?nda kiram?z var. Bu k?rm?z? çizgimizdi. 60 sandalye var. Her gün doluluk olsa bile s?n?rl? gelirimiz söz konusu. Stopaj?yla 20 bin liray? bulan rakamlar. 20 bin lira civar?nda giderimiz var. Akl?m?z? kaç?raca??z yak?nda."
"ALTINDAN KALKAMIYORUZ"
30 y?ll?k kafeterya, pasta ve tatl? i?letmecisi Cengiz Avc? ise giderlerin yüksekli?inden ?ikayet ederek ?unlar? kaydetti:
"En son yüzde 60 oldu kira zamm?m. Bu ay olsa yüzde 70 olacakt?. Bunlar?n alt?ndan kalkam?yoruz. Kira, elektrik, di?er faktörler... Giderlerimiz çok artt? maalesef. En büyük giderimiz kira. 125 bin lira kiram var. Art? stopaj var. Yakla??k 165 bin liray? buluyor. Bunu ç?kartmakta çok zorlan?yoruz. 25 ki?i çal???yor yan?mda. Bu kira art??? ile çok zor i?imiz. Son y?llarda zorland???m kadar hiç zorlanmad?m. Gelire yans?tam?yoruz. Süt ürünleri pahaland?. Ben pastac?y?m. ?nsanlar?n al?m gücü dü?tü. Gelirimiz giderimizi kar??lam?yor. Devletten beklentimiz ?u. Ev kiralar?na yüzde 25 s?n?r yapt?lar. Esnaf için de böyle bir uygulamaya gitmelerini istiyoruz."