Türkü ERB?L/SONKALE?ZM?R (ÖZEL HABER)- Bal?kesir S?nd?rg? merkezli deprem konut güvenli?i ve kentsel dönü?ümün önemini bir kez daha an?msat?rken, ?zmir'de 30 Ekim 2020 Depremi'nde binalar? hasar alan binlerce depremzedenin ma?duriyeti sürüyor.
?zmir Depremzedeleri Dayan??ma Derne?i (?ZDEDA) Ba?kan? Haydar Özkan, ?zmir'de a??r hasarl? binalar?n yerine devlet taraf?ndan rezerv alanda konut yapt?r?ld???n? ancak az ve orta hasarl? bina sahiplerinin büyük bölümünün konutlar?n? 5 y?ld?r yenileyemedi?ini söyledi.
SONKALE'ye özel aç?klamalar yapan Özkan, ?zmirli depremzedelerin kentsel dönü?ümcü olarak görüldü?ünü ve bu durumun büyük ma?duriyet yaratt???n? vurgulad?. Afetlere dirençli kent olu?turmak amac?yla ?zmir'de depremzedelere verilen Dünya Bankas? kredisi konusunda da sorunlar ya?and???n? dile getiren Haydar Özkan, belediyelerden ald?klar? emsal hakk?n?n süresinin de 2026'n?n Ekim ay?nda sona erece?ini söyledi.
(Haydar Özkan)
“ORTA HASARLI 3 B?N, AZ HASARLI 5 B?N KONUT SAH?B? U?RA?IYOR”
Depremin ard?ndan yap?lacak yard?mlar?n devlet tespitinin ard?ndan s?n?fland?r?ld???n? belirten ?ZDEDA Kurucu Ba?kan? Haydar Özkan ?öyle konu?tu:
“Devlet tespiti, kanuna göre; az, orta, a??r hasar. Devletin a??r hasarl? binalar için rezerv alan? olu?turup konut yapma zorunlulu?u var. Bunu yerine getirdi. Orta hasarl?lar ile ilgili kanun esas?na göre güçlendirme kredisi veriliyor. Güçlendirme kredisini de verdi ama biz kullanamad?k. Burada güçlendirilecek konut yoktu. Zeminimiz kötü oldu?u için güçlendirmeden yararlanamad?k. O s?rada da orta hasarl?lar?n hepsi y?k?ld?. Bir de az hasarl? olup da konutunda y?k?mlar oldu?undan dolay? korkudan oturamayan vatanda?lar?m?z konutlar?n? y?kt?lar. Orta hasarl? 3 bin, az hasarl? 5 bin konutun sahipleri konutlar? yapt?rmak için u?ra??yor. Yap?lamama sebebi de ?u: Bizler depremzede gibi de?il de kentsel dönü?ümcü gibi görüldük. Kentsel dönü?üm kredisinden yararlanmam?z istendi. O kredinin faizi çok yüksekti. Hem de 10 y?ll?k oldu?u için bu kredileri çekemedik. Uzun u?ra?lar sonucu belediyeden parsel bazl? yüzde 20, ada bazl? yüzde 30 emsal ald?k. Bayrakl? özelinde de az hasarl?lar dahil olmak üzere emsal verildi çünkü bu bölgenin zemini çok kötü ve ölümlü y?k?mlar burada oldu. Bu emsal 5 y?l için geçerli, 2026 y?l?n?n ekim ay?nda bitiyor.”
“25 B?NAYA VER?LD?”
Dünya Bankas? kredisinin ihtiyaç sahiplerine verilmeye ba?lad???n? belirten Özkan, “?imdiye kadar 25 binaya verilmi? durumda. Süreç yava? ilerliyor. Bu kredi yüzde 0,69 faiz oran?yla 2 milyon 500 bin liral?k bir kredi ve 15 y?l geri ödemesi var. ?u andaki ?artlar içerisinde çok uygun bir kredi. Burada da baz? e?itsizlikler oldu. Konutunu yapmaya ba?layanlara verilmedi. Kriterlere göre krediye ba?vurmak için temel at?lmam?? olmas? gerekiyor. Müteahhitlerin kredibilitesinin yüksek olmas? gerekiyor. Önce müteahhitleri de?erlendiriyor daha sonra vatanda?lara dönüyorlar. Dünya Bankas? k?sm? fazla zaman kayb?na sebep oluyor. Verildikten sonra ise bina yap?m kontrolleri oldukça iyi. ?ki haftada bir binan?n nas?l yap?ld???n?, standartlara uygunlu?unu kontol ediyorlar” diye konu?tu.
“VATANDA? ODAKLI ÇALI?MA TALEP ED?YORUZ”
Depremin be?inci y?l? olmas?na ra?men az ve orta hasarl? binalarda geli?me kaydedemediklerini belirten Özkan, “Bu durum bizi üzüyor. Depremzedeler hem kira fiyatlar?yla u?ra??yor hem de evlerini yapt?rmak için kaynak bulmak zorundalar. Bu sebeple deste?e ihtiyac?m?z var. Daha önce, kentsel dönü?üm kredisi çekenler kira yard?m? alamayacaklard?. Bu sebeple kira yard?m?na müracaat etmeyip kentsel dönü?üm kredisi çekmek isteyenler faiz oranlar? yüksek olunca onu da çekemediler. Ne kira yard?m? alabildiler ne de krediden yararlanabildiler. Dünya Bankas?'ndan kredi çekenlerin de kira yard?m?ndan yararlanmas?n? istiyoruz. Kira yard?mlar?n?n yükseltilmesini talep ediyoruz. Bu konuda devletin ve belediyelerin ortak bir çal??ma yürüterek, depremden etkilenenlerin ve depremden etkilenebilecek olan konutlar?n yap?lmas?; konut sto?unun yenilenmesi için partisiz ve görü?süz sadece vatanda? odakl? bir çal??ma yürütülmesini talep ediyoruz. 7269 say?l? kanunu ele al?p bir an önce ya?an?labilir olmas?n? talep ediyoruz” dedi.
“B?R BEKA SORUNU”
“Beka sorunu aran?yorsa bu durum bir beka sorunudur” diyerek aç?klamalar?na devam eden Özkan, “Deprem ülkesinde, fay hatlar?n?n üzerinde bir ilde ya??yoruz. Buradaki deprem konutlar?n?n art?r?lmas? talebimiz var. Stok yenilenmesi ad?na 'amas?z, fakats?z, partisiz, görü?süz' çal??malar?n ba?lat?lmas? taleplerimiz var. Bu konu uzad?kça insanlar korkuyorlar. Bal?kesir depreminin ard?ndan evlerine giremeyen insanlar var. Normal ?artlarda çocuklar?m?za ya?ayabilecekleri, ya?anabilir konutlar b?rakal?m” ifadelerini kulland?.