?zmir'in Karaba?lar ilçesine ba?l? T?razl? Köyü'nde antik ta? oca?? bulundu. T?razl?-Kesikkaya Antik Ta? Oca??'n?n, Helenistik ve Roma dönemlerinde yo?un olarak kullan?ld??? dü?ünülüyor.
Smyrna Antik Kenti Kaz? Ba?kan? Doç. Dr. Ak?n Ersoy, bu ocaktan ç?kar?lan kabaca i?lenmi? ta? bloklar?n, mevcut dere yataklar? da kullan?larak k?zaklarla denize indirildi?ini ve deniz yoluyla mavnalarla Smyrna/?zmir Liman?'na nakledildi?ini söyledi.
Ayn? zamanda ?zmir Katip Çelebi Üniversitesi Sosyal ve Be?eri Bilimler Fakültesi Türk-?slam Arkeolojisi Bölümü’nde ö?retim üyesi olarak çal??an Doç. Dr. Ersoy, ta? malzemeyi ocaktan ç?karman?n ve in?aat alan?na nakletmenin oldukça emek isteyen ve maliyetli bir i? oldu?unu dile getirerek “Antik Ça?’da günümüzdeki Kemeralt? ile örtü?en antik limana ula?t?r?lan ta? bloklar olas?l?kla uygun bir alanda, günümüz konteyner depolama alanlar? gibi bir alanda depolan?r ve sonras?nda ka?n?larla in?aat alan?na ta??n?rd?. Örne?in Smyrna Agoras?’na ula?t?r?l?r ve ince i?çilikleri yap?ld?ktan sonra yap?n?n mimari projesinde belirlenen yerde kullan?l?r veya yerle?tirilirdi” dedi.
Smyrna’n?n ta? ihtiyac?n? kar??lam??
Doç. Dr. Ersoy Antik Ça?’da kentlerin yer seçiminde önemli baz? kriterler göz önüne al?nd???n? hat?rlatarak ?öyle konu?tu: “Örne?in kentin in?as?nda gerekli olan kil, kum ve kereste ihtiyac?n?n nerelerden ve nas?l kar??lanaca??na ili?kin analizler yap?l?r, ayn? zamanda kentin surlar?n?n, tiyatro, tap?nak, agora gibi an?tsal yap?lar?n in?as?nda gerekli olacak mermer ve benzeri ta? ocaklar?n?n yerleri de belirlenirdi. Dönemin ?ehir planc?lar?, mimarlar? ve ta? ustalar? kentin ihtiyaçlar?n? ve tedarik noktalar?n? tek tek tespit ederlerdi.” Antik Ça?’?n an?tsal yap?lar?nda ta? ocaklar?n?n önemli oldu?unu ifade eden Doç. Dr. Ersoy, “T?razl?-Kesikkaya Ta? Oca??’n?n da Helenistik Dönem'in ba??nda, Smyrna Kenti'nin Kadifekale-Kemeralt? ekseninde kurulu?undan itibaren kullan?lm?? olan bir ta? oca?? oldu?u anla??l?yor. Ele geçen seramik buluntular ve yerinde kesilmi? halde korunmu? olan blok ve sütunlar özellikle Roma Dönemi’nde giderek büyüyen ve zenginle?en Smyrna'n?n, bu durumuna paralel olarak say?lar? artan görkemli an?tsal yap?lar?n?n ihtiyac?n? kar??lamak üzere bu ta? oca??n?n daha da aktif olarak kullan?ld??? anla??l?yor” dedi.
Doç. Dr. Ersoy tek bir oca??n, büyük bir kentin yap?lar?n?n ta? ihtiyac?n? kar??layamayaca??n?, bunun d???nda ba?ka ocaklar?n da varl???n? bildiklerinin alt?n? çizerek “Ancak Smyrna Agoras?'nda tespit edilen bre?ik rekristalize kireçta?? birçok sütunun bu ocaktan geldi?i anla??l?yor” diye konu?tu.
Smyrna'n?n tarihsel co?rafyas?na sahip ç?k?lmal?
Günümüzde oldu?u gibi antikça?da da kent merkezinin çevresinde çe?itli donat?lar?n yer ald???n? belirten Doç. Dr. Ersoy sözlerini ?öyle sürdürdü: “Bu anlamda Smyrna'n?n k?rsal?nda de?irmenler, çiftlikler, köyler, ta? ocaklar?, su kaynaklar? ve kaleler bulunmaktad?r. Kentlerin bu donat?lara sahip k?rsal alanlar? o kentin tarihsel co?rafyas? olarak tan?mlan?r. Bu tür alanlar veya donat?lar, antik kentin tarihsel miras?n? ve birikimini olu?turur. Ne yaz?k ki günümüzde tehdit alt?ndalar ve kentlerin tarihsel haf?zas?n?n bir parças? olan bu alanlar?n korunmas? gerekir. Ba?lang?ç olarak bu noktalar?n sit alan? olarak tescili yap?lmal?d?r. Sonras?nda çevre sakinleri ve ilgili icrac? makamlar?n bu tür alanlara sahip ç?kmas? gerekir" dedi.
Kültür ve Turizm Bakanl???’n?n izni ve ?zmir Büyük?ehir Belediyesi'nin deste?iyle ?zmir Katip Çelebi Üniversitesi taraf?ndan yürütülen yüzey ara?t?rmas? 2019’da sona erdi.