?zmir Büyük?ehir Belediyesi Ahmed Adnan Saygun Sanat Merkezi, 25 Kas?m Kad?na Yönelik ?iddete Kar?? Uluslararas? Mücadele Günü nedeniyle önemli bir sempozyuma ev sahipli?i yapt?. Alan?nda uzman konu?mac?lar?n yer ald??? “Sa?l??a Eri?ememek de ?iddettir” ba?l?kl? sempozyumda, Türkiye’de kad?nlar?n özellikle sa?l??a eri?im konusunda ya?ad??? sorunlar masaya yat?r?ld?. “Sa?l?kta Hak Temelli Yakla??m ve Yerel Yönetimler” ba?l???nda sunum yapan Ba?kent Üniversitesi T?p Fakültesi Halk Sa?l??? Anabilim Dal?’ndan Kad?n-Çocuk Sa?l??? ve Aile Planlamas? Ara?t?rma ve Uygulama Merkezi (BÜKÇAM) Müdürü Prof. Dr. Ay?e Ak?n, çarp?c? veriler payla?t?. Buna göre Türkiye’de her on kad?ndan dördü 15 ya??ndan sonra partnerinden ?iddet görüyor. Üç anne ölümünden biri, hizmete ula?amad??? için önlenebilen nedenlerle gerçekle?iyor. Kadir Has Üniversitesi’nin 2026 ve 2020 aras?nda yapt??? ara?t?rmalarda 4 y?lda ‘iste?e ba?l? kürtaj hizmeti’ vermiyoruz diyen kamu hastanelerinin say?s? yüzde 12’den 54’e ç?kt?.
“146 ülke aras?nda 129’uncuyuz”
?stanbul Sözle?mesi’nin önemini vurgulayan Ak?n, Kad?n Cinayetlerini Durduraca??z Platformu’nun 2023 y?l? verilerine göre 315 kad?n cinayeti ya?and???n?, 248 ?üpheli ölümün oldu?unu vurgulad?. Kad?na ?iddetle mücadelenin ba?ar?l? olabilmesi için maddeleri s?ralayan Ak?n, toplumsal cinsiyet e?itli?inin sa?lanmas?, kad?n?n güçlenmesi, kad?n erkek e?itli?inin sa?lanmas?, ?iddetin fark edilmesi, kad?na ula??lmas? ve sa?l?k, psikolojik, sosyal, bar?nma, hukuksal, maddi, izleme alanlar?nda destek sa?lanmas? gerekti?ini belirtti. Ak?n, 2022 ve 2023 y?llar?na ait Dünya Ekonomik Forumu Raporu’na göre Türkiye’nin 1922 y?l?nda 146 ülke aras?nda 124’üncü s?rada iken 2023 y?l?nda 129’uncu s?raya geriledi?ini söyledi.
Yerel yönetimlerin önemi
Çözümün kad?n?n güçlenmesi oldu?unu ve bunun k?z çocuklar?ndan ba?lamas? gerekti?ini kaydeden Ak?n, yerel yönetimlerin sa?l???n temel belirleyicileri ile ilgili baz? çal??malar yapmas? için yasalar?n izin verdi?ini kaydetti.
“Kad?nlar?n güçlenmesi için çal??mal?y?z”
Toplant?n?n aç?l???nda konu?an ?zmir Büyük?ehir Belediyesi Genel Sekreter Yard?mc?s? Prof. Dr. P?nar Okyay, toplumsal cinsiyet e?itsizli?i ile ilgili Dünya Ekonomik Forumu’nun indeksine göre küresel cinsiyet uçurumun kapanmas?yla ilgili sürenin 134 y?l oldu?una dikkat çekti. Kad?nlar?n istihdamda daha az yer ald???n? belirten Prof. Okyay, “Matematik, mühendislik gibi dallar?n mezunlar? aras?nda ne yaz?k ki 3’te 1 oran?nda kad?n kat?l?m? oldu?unu görüyoruz. Dijital e?itsizlik dünyas?nda kad?nlar?n durumu çok daha zor. Kad?nlar?n 4’te 1’inin dijital okuryazarl?k ve yapay zekâ gibi alanlarda yer alabildi?ini biliyoruz. E?er ?iddetin varl???n? istemiyorsak kad?nlar?n güçlenmesi için çal??mal?y?z” dedi.
“Kad?nlar bunu hak etmiyor”
Siyasette kad?n temsiline ili?kin de konu?an Prof. Okyay, “Siyasette de durum de?i?miyor. Yönetimde yer almakla ilgili e?itli?i sa?layamazsak sorunu a?amay?z. Ekonomik alanda kapanmayan bir ücret aç??? var. Pandemi döneminde bu giderek artt?. Dünyada sa?l?k ve bak?m hizmetlerinin yüzde 80’ini kad?nlar üstleniyor ama yönetici say?s? buna benzer de?il. Biz yak?n bir zaman önce E?refpa?a Hastanesi’ne ?zmir Büyük?ehir Belediyesi olarak bir kad?n ba?hekim atad?k. Bu bizim için gurur verici. Rakamlara döndü?ümüzde, rapora göre Türkiye 146 ülke içinde sadece ?ran, Pakistan, Nijerya Lübnan, Kuveyt, Sudan’?n önüne geçmi? ve 129. s?raday?z. Türkiye’deki kad?nlar bunu hak etmiyor. Biz Ata’m?z?n çizdi?i hak eti?imiz yerde olmakla ilgili birlikte çal??maya devam edece?iz” diye konu?tu.
“Çok daha güzel hizmetler verece?iz”
Sempozyumun sonunda Prof. Dr. Ay?e Ak?n’?n sunumuna ili?kin konu?an ?zmir Büyük?ehir Belediyesi Genel Sekreter Yard?mc?s? Prof. Dr. P?nar Okyay, “Yerel yönetimlerde in?allah çok daha güzel hizmetler verece?iz. ?zmir Büyük?ehir Belediye Ba?kan?m?z Dr. Cemil Tugay, hekim kimli?i ile buna çok önem veriyor. Sa?l?k konusu, hele ki kad?nla ilgili olunca çok daha önemli hale geliyor” dedi.
“Gözden kaç?r?lan de?erli bir konu”
?zmir Büyük?ehir Belediyesi Sosyal Hizmetler Dairesi Ba?kan? Ela H?zl? da “Kad?nlar?n sa?l??a eri?imi konusu çok önemli ama belki de herkesin gözden kaç?rd??? de?erli bir konuydu. Kad?na yönelik ?iddet ne yaz?k ki özellikle son y?llarda ülkemizin en büyük sorunlar?ndan biri haline gelmi? durumda. Biz 25 Kas?m’da ‘Sa?l??a Eri?ememek de ?iddettir’ ba?l?kl? bir sempozyum yapmay? çok de?erli buluyoruz” ifadelerini kulland?.
“Bu toplant?lar? yapmak zorunda kalmamay? diliyorum”
?zmir Tabip Odas? Yönetim Kurulu Üyesi Dr. ?ükriye Kaptan Uzuno?lu, “Milattan 2024 y?l sonra hala en temel insan hakk? olan sa?l??a eri?ememekle ilgili bir toplant? yapma gereksinimi olmas?ndan büyük üzüntü duyuyorum. Gelecek y?llarda bu konuyla ilgili ba?ka toplant?lar yapmak zorunda kalmamay? diliyorum. Y?llard?r bu mücadeleye emek veren, katk? koyan herkese, her kad?na sayg? ve sevgilerimi sunuyor, bu u?urda can verenlerin an?lar? önünde sayg?yla e?iliyorum” sözlerine yer verdi.
Sempozyum, ?zmir Büyük?ehir Belediyesi Genel Sekreter Yard?mc?s? Prof. Dr. P?nar Okyay yönetiminde gerçekle?tirilen “Afetlerde Kad?n Sa?l???” ba?l?kl? ikinci oturum ile devam etti. “Afetlerde Cinsel Sa?l?k ve Üreme Sa?l???, Hatay Depremi Deneyimi” ba?l???nda ?zmir Tabip Odas? Kad?n Hekimlik Komisyonu ve Dokuz Eylül Üniversitesi T?p Fakültesi Halk Sa?l??? Anabilim Dal?’ndan Prof. Dr. Türkan Günay ve “Afetlerde Kad?n Ruh Sa?l???” ba?l???nda ?zmir Tabip Odas? Kad?n Hekimlik Komisyonu’ndan Türkiye Psikiyatri Derne?i ?zmir ?ubesi Yönetim Kurulu Ba?kan? Uz. Dr. Mevhibe N. Tümüklü birer sunum yapt?.