TMMOB Çevre Mühendisleri Odas? ?zmir ?ubesi, havzalar?n?n ve su kaynaklar?n?n durumu, içme suyu temini, su ve at?ksu ar?tma tesisleri, deniz suyu kalitesi gibi konularda güncel verilerin yer ald??? '?zmir 2024 Su Raporu'nu aç?klad?. Rapora göre; ?zmir'de ki?i ba??na dü?en y?ll?k su miktar?n?n bin metreküp civar?nda oldu?u ve bu de?erin su k?tl??? e?i?inde olan kentler aras?nda yer ald??? belirtildi. Türkiye ortalamas?n?n da su stresi s?n?r?nda oldu?una dikkat çekilen raporda, önlem al?nmazsa Türkiye'nin 5 y?l içinde 'su fakiri' s?n?f?na girece?i uyar?s? yap?ld?.
'YER ALTI SU SEV?YELER? DÜ?MÜ? DURUNMDA'
?zmir'in içme suyu kaynaklar?n?n yüzde 61'ini yer alt? sular?ndan kar??land??? belirtilen raporda, "Küçük Menderes ve Gediz havzalar?nda su çekimi ve kirlenme nedeniyle yer alt? su seviyeleri dü?mü? durumda. Örne?in, Ödemi? Yolüstü köyünde yer alt? su seviyesi 2005'te 63 metre iken 2023'te 111 metreye kadar geriledi. Gediz ve Küçük Menderes havzalar?ndaki yüzey ve yer alt? su kütlelerinin büyük k?sm? 'kötü' ya da 'zay?f' s?n?f?nda. Tar?m ilaçlar?, endüstriyel at?klar, jeotermal de?arjlar ve hayvanc?l?k faaliyetleri bu havzalar? tehdit eden ba?l?ca kirlilik kaynaklar? olarak öne ç?k?yor" ifadeleri yer ald?.
'GED?Z HAVZASI'NDAK? 96 YER ÜSTÜ SU KÜTLES?N?N TAMAMI R?SK ALTINDA'
?zmir'deki önemli su kaynaklar?ndan biri olan Gediz Havzas?'n?n hem bölgenin hem de ?zmir metropolünün su ihtiyac?n? kar??lad??? ifade edilen raporda, “Havzadaki yer üstü su kütlelerinin bask?-etki analizleri ve kalite unsurlar? dikkate al?narak haz?rlanan risk durumu haritas?nda ise havzada yer alan toplam 96 yer üstü su kütlesinin tamam?n?n risk alt?nda oldu?u; bunlardan 33'ünün yüksek, 40'?n?n orta ve 23'ünün ise dü?ük risk grubunda yer ald??? tespit edilmi?ti. Gediz Havzas?'nda yer alt? suyu kütlelerinin miktar ve kaliteye dayal? risk durumlar?na ili?kin de?erlendirme sonucunda ise 76 yer alt? su kütlesinin miktar bak?m?ndan 23'ünün potansiyel risk ta??d???, 18'inin ise 6 do?rudan risk alt?nda bulundu?u belirlenmi?tir. Kalite aç?s?ndan ise 21'i potansiyel risk alt?nda, 35'i ise riskli durumda yer almaktad?r" denildi.
'SON YILLARDA KOKU ??KAYETLER? ARTTI'
?zmir Körfezi'nin durumu ve bal?k ölümlerinin ele al?nd??? raporda, "Son y?llarda koku ?ikayetleri artt?, a??r? alg üremesine ba?l? olarak toplu bal?k ölümleri ya?and?. 2024 y?l? yaz aylar?nda ya?anan bal?k ölümleri ?zmir Körfezi'nin nas?l kritik bir e?ikte oldu?unun göstergesi oldu. Deniz suyundan al?nan numunelerin analizi sonucu bal?k ölümlerinin, sudaki s?cakl?k art???, kirlilik ve oksijen seviyesinin yetersizli?inden kaynakland??? tespit edildi. 2024 y?l?nda ?zmir Körfezi'ndeki 11 adet istasyona ait 'Escherichia coli' (koli basili) ve 'Intestinal enterokok' bakteri analiz de?erlerine bak?ld?. Kale Fener'inde ?ubat ve mart, Çakal Burnu'nda ocak, Göztepe Feneri'nde ?ubat, Bostanl? Feneri'nde ?ubat ve aral?k aylar?nda, Kar??yaka ?skele'de ?ubat, Bayrakl? Turya? önünde a?ustos ay?nda, Meles Deresi'nde ocak ve aral?k, Konak Piyer'de ocak ve eylül, ?nciralt?'nda mart ay?nda 'Koli basili' olan s?n?r de?erlerinin 1000 ve üzerine ç?karak a??ld??? belirtildi. S?n?r de?erin a??lmad??? noktalar ise Gündo?du Meydan? ve Güzelbahçe oldu" ifadelerine yer verildi.
'RENKL? ALP PATLAMALARI GÖZLEND?'
Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü taraf?ndan da baz? örnekleme ve analiz sonuçlar? kamuoyu ile payla??ld??? ifade edilen raporda ?u aç?klamalara yer verildi: "Deniz suyu kalitesinin de?erlendirilmesi için 13 istasyonda pH, çözünmü? oksijen, klorofil-a, bulan?kl?k, ask?da kat? madde, amonyum azotu, nitrat azotu, nitrit azotu, orto-fosfat fosforu ve reaktif silis analizleri yap?lm??t?r. Buna göre a?ustos ay? ortalar?ndan itibaren ?zmir ?ç Körfez'de k?rm?z? ve ye?il renkli alp patlamalar?n?n gözlendi?i, Bayrakl? k?y?lar?ndan limana kadar olan bölgede görülen ye?il alg patlamalar?n?n bal?k ölümlerinin görüldü?ü yerlerde tespit edildi?i, k?rm?z? alg patlamalar?n?n da ?nciralt?-Mavi?ehir hatt? do?usunda kalan alanda gözlendi?i belirtilmi?tir. Payla??lan tüm veriler ?zmir Körfezi'nin ekolojik durumunun kötü oldu?unu göstermektedir. Yeterince ar?t?lmam?? evsel ve endüstriyel at?k sular, do?rudan de?arjlar, liman ve tersane faaliyetleri, dereler ve kanallarla ta??nan kirleticiler önemli kirletici kaynaklard?r. Körfezin s?? yap?s?, ak?nt? rejimi, deniz suyu s?cakl???n?n artmas? kirleticilerin etkisini artt?ran faktörlerdir."