?zmir Büyük?ehir Belediye Meclisi CHP Grubu ad?na yap?lan aç?klamada ?u ifadelere yer verildi:
“Alia?a ilçemizdeki gemi söküm tesislerinin kapasite art?r?m?na yönelik süreç taraf?m?zca kayg?yla izlenmektedir. Hali haz?rda yüksek çevresel riskler bar?nd?ran alanda Gemi Geri Dönü?üm Sanayicileri Derne?i’nin, 22 geri dönü?üm ?irketinin kulland??? k?y? kenar çizgisini deniz taraf?ndan geni?leterek alan art??? sa?lamak istedi?i “Gemi Söküm ve Gemi Geri Dönü?ümlü Alan Art??? Projesi” kabul edilebilir bir talep de?ildir. Ekonomik ç?karlar u?runa insan ya?am? ve çevre hiçe say?lmamal?d?r. Alia?a, denetimsizlik ve ucuz maliyet hesaplar?n?n kurban? olmamal?d?r.
Türkiye’nin tek gemi söküm tesisine ve a??r sanayi bölgesine ev sahipli?i yapan Alia?a, çevresel ta??ma kapasitesini a?m?? durumdad?r. Çevresel önlemlerin ald?r?lmas? ve denetleme yetkisi Bakanl?klarda olan söz konusu bölgeye özel s?k? denetim mekanizmalar? getirilmeli, çal??an sa?l???, çevre ve halk sa?l???n? koruyan bir perspektifle süreç yürütülmelidir. Kapasite art?r?m?na ve yeni tesislerin aç?lmas?na kesinlikle izin verilmemelidir. Çevresel mevzuata ayk?r? hareket eden tesislerin faaliyetleri durdurulmal?d?r. Gemi söküm süreci bilimsel ve teknik kriterlere uygun olarak, etkin bir kamusal denetimle yürütülmelidir.
Gemi söküm i?lemi, kendisi de bir nevi at?k niteli?inde olan ömrünü tamamlam?? gemilerden ç?kan tüm malzemeler geri dönü?üm ya da bertaraf için uygun sektörlere/tesislere yönlendirilmektedir. Tüm bu söküm - parçalama – ç?kan malzemeleri ve at?klar? yönetme süreçleri yüksek çevresel riskler bar?nd?rmakta olup ya?anan aksakl?klar önemli tahribatlara neden olmakta ve sektörde çal??anlar?n sa?l???n? da etkilemektedir.”
“Alia?a genelinde kirlilik yükü tespit edildi”
“Gemi söküm sektörünün bulundu?u Alia?a ilçemiz bu sektörün yan? s?ra demir-çelik, rafineri, petrokimya gibi önemli a??r sanayi i?kollar?n?n yan? s?ra liman i?letmecili?i, kömür depolama tesisleri, demir çelik ark oca?? cüruf depolama tesisleri, yan sanayileri, destek sanayileri gibi önemli i?lem hacmi olan bir endüstriyel üretim alan?d?r.
Bu önemli hareketlili?in yaratt??? çevresel durumun tespiti için ?zmir Büyük?ehir Belediyesi Meclisi taraf?ndan, belediyemiz önderli?inde Alia?a ve yak?n çevresinde çevre kirlenmesinin boyutlar?n?n belirlenmesi amac?yla bir bilimsel çal??ma yapt?r?lmas? istenmi? ve bölgenin toprak, hava ve su kirlili?inin tespiti için Ege Üniversitesi ve TÜB?TAK i? birli?i ile ‘?zmir ?li Alia?a ?lçesi Çevre Durum Tespiti Projesi' yürütülmü?tür.
Bu bilimsel çal??ma sonucunda haz?rlanan rapor 27.07.2023 tarihinde Çevre, ?ehircilik ve ?klim De?i?ikli?i Bakanl???na iletilmi?tir.”
Raporun haz?rl???nda toprak, hava kalitesi, yer alt? ve yer üstü sular? ve bitki örtüsü üzerindeki kirletici parametreler iki y?l boyunca ölçülerek analiz edilmi?tir. Sonuçlar de?erlendirildi?inde, çok say?da parametrenin Alia?a bölgesinin genelinde kirlilik yükü olu?turdu?u görülmekle birlikte hava kalitesi parametreleri tüm ortamlarda a??r metal varl??? ve radyoaktif elementlerin s?n?r de?erleri a?t??? birçok izleme noktas? Gemi Söküm Bölgesine aittir.”
“Bakanl?k yan?t vermedi”
“Ülkemizde sadece ilimizde yer alan bu sektörün olu?turdu?u zararlar?n önlenebilmesi ad?na özellikle en iyi teknolojilerin kullan?m?n?n bölgede zorunlu k?l?nmas? ve etkin bir kontrol mekanizmas? için kentteki ilgili kurum/kurulu?lar?n kat?l?m? ile tesislerin, söküm için gelen gemilerin ve söküm i?lemlerinin düzenli olarak denetiminin yap?lmas? için bir denetim ve takip kurulu olu?turulmas? hususu 11.07.2024 tarihli yaz?m?z ile Çevre, ?ehircilik ve ?klim De?i?ikli?i Bakanl???’na ve Ula?t?rma ve Altyap? Bakanl???’na bildirilmi? fakat konuya ili?kin bir yan?t verilmemi?tir.
Ula?t?rma ve Altyap? Bakanl??? taraf?ndan ç?kar?lan Gemi Söküm Yönetmeli?inde Gemi Söküm Yetki Belgesi ve Söküm ?zni için 1. S?n?f GSM ruhsat? olmas? ?art? var iken i?letmelere yap?lan denetimlerde Belediyemizce 1. S?n?f GSM ruhsat? verilmemesine ra?men Gemi Söküm Yetki Belgesi ve Gemi Söküm ?zni verilen i?letmeler oldu?u tespit edilmi?tir.
Halihaz?rda faaliyet gösteren Gemi Söküm tesisleri Bakanl?kça ÇED sürecinden muaf tutulsalar da “?zmir ?li Alia?a ?lçesi Çevre Durum Tespiti Projesi” raporuna istinaden ve ilk kuruldu?u tarihten bugüne alanda ve çevresinde olan de?i?iklikler nedeni ile kümülatif bir etkinin de?erlendirilmesi ?artt?r.
Gemi Söküm gibi ciddi ve çevresel riski yüksek bir faaliyet kolundan 2016 y?l?ndan beri yay?nlanmayan uygulamaya yönelik usul ve esaslar?n Çevre ?zin ve Lisans Yönetmeli?inde ivedilikle olu?turulmas? gereklidir.
Tüm bu süreçler devam ederken, ?zmir ili, Alia?a ?lçesi “Gemi Söküm Bölgesi” amaçl? 1/5000 ölçekli Naz?m ?mar Plan? revizyonu ve 1/1000 ölçekli Uygulama ?mar Plan? revizyonunun iptali ve yürütmesinin durdurulmas? talebi ile aç?lan 2023/1771 Esas No’lu ve 2024/1705 Karar say?s? ile dava sonuçlanm?? ve mahkemece plan?n iptaline karar verilmi?tir.”
“Yasal mücadelede kararl?y?z”
“CHP Meclis Grubu olarak “Gemi Söküm ve Gemi Geri Dönü?ümlü Alan Art??? Projesi”ne toplum ve çevre sa?l??? ad?na kar?? oldu?umuzu ve yasal çerçevede gereken mücadeleyi verme konusundaki kararl???m?z? kamuoyuna önemli duyururuz.”