?zmir'de 40 kilometre uzunlu?unda deprem üretme potansiyeline sahip olan büyük bir fay?n, Narl?dere ilçesinden geçerek Konak, Alsancak ve Alt?nda?'a do?ru gitti?ini vurgulayan Murathan, bu nedenle Narl?dere'nin belli bölgelerinin, Alsancak ve Konak'?n k?y? ile ba?lant?l? olan kesimlerinin ve Bayrakl?, Kar??yaka, Çi?li ilçelerinin riskli bölgeler oldu?unu söyledi. Alim Murathan, en çok riskli olarak görülen alanlar?n ise Kar??yaka-Çi?li ve Menemen hatt?n? kapsayan bölge oldu?unu aç?klad?.
'?ZM?R'?N DEPREM R?SK? ?STANBUL KADAR YÜKSEK'
Türk Mühendis ve Mimar Odalar? Birli?i'ne (TMMOB) ba?l? Jeoloji Mühendisleri Odas? ?zmir ?ube Ba?kan? Alim Murathan, Türkiye'nin 20 kentindeki toplam 80 ilçe ve 500 yerle?im yerinin do?rudan aktif fay hatlar? üzerine kurulu oldu?unu söyledi. ?zmir'in de bu 20 kent içerisinde bulundu?unu ve ?stanbul kadar risk ta??d???n? ifade eden Alim Murathan, "?zmir tektonik bir kent, deprem kenti. Bizim yapt???m?z çal??malarda Türkiye'de deprem üretecek aktif faylar, 20 kentte var. Deprem üretecek olan bu faylar yerle?im yerlerinden geçiyor. Ülke genelinde 80 ilçede 500 yerle?im yerini kaps?yor. ?zmir bu 20 kent içerisinde ?stanbul kadar deprem riski yüksek bir ?ehir. Bilimsel çal??malar?n ortaya koydu?u bir gerçek var. ?zmir'de deprem üretme potansiyeline sahip 13 tane aktif fay bulunuyor. Bu faylar?n önemli bir k?sm? kentin içerisinden geçiyor. Olas? büyük bir depremde y?k?c? etkisi olabilir" dedi.
'BÜYÜK FAY KANT? DO?UDAN BATIYA SARIYOR'
?zmir'de 40 kilometre uzunlu?undaki deprem üretme potansiyeline sahip olan büyük fay?n, kenti do?udan bat?ya do?ru sard???n? anlatan Murathan, "Bu fay 1600'lü y?llarda da büyük bir deprem üretmi? ve kenti y?km??. Bu fay?n önemli bir k?sm? kentin içerisinden geçiyor. Narl?dere bölgesinden ba?l?yor, Konak, Alsancak ve Alt?nda?'a do?ru gidiyor. Kentin riskli birçok bölgesi var. Güncel alüvyon dedi?imiz oval?k kesimler ?zmir'de risk ta??yor. Bunlar yine Narl?dere'nin belli bölgeleri, Alsancak, Konak'?n k?y? ile ba?lant?l? olan kesimleri. En çok riskli gördü?ümüz iki bölge bulunuyor. Bunlardan bir tanesi Kar??yaka-Çi?li ve Menemen hatt?n? kapsayan bölge. Çünkü bu bölge Gediz Nehri'nin getirdi?i alüvyon zeminden olu?uyor. 1860'l? y?llarda Gediz Nehri'nin yata?? de?i?tiriliyor. ?u andaki Foça'da denize ak?yor" diye konu?tu.
DEPREM ANINDA EN ÇOK ETK?LENECEK BÖLGELER
Kar??yaka-Çi?li bölgesi ile denizle ba?lant?l? olan Bayrakl? bölgelerinde s?v?la?ma riskinin yüksek oldu?unu, bu nedenle buralar?n bir deprem an?nda en çok etkilenecek bölgelerden bir tanesi olarak görüldü?ünü aç?klayan Alim Murathan, ?unlar? söyledi:
"Biz bu bölgelerde yap?lacak olan yüksek yap?lar? çok do?ru bulmuyoruz. Özellikle denizle ba?lant?l? olan bölgelere 80-100 katl? yap?lar?n yap?lmas? çok do?ru de?il çünkü buralar delta oldu?u için büyük bir depremde denize kaymalar ya?anabilir. Ancak riskli olarak gördü?ümüz bütün alanlarda deprem y?k?c? bir etki gösterecek diye halk?m?z?n hemen pani?e kap?lmas?n? da istemiyoruz."
Binalar?n yap?laca?? zeminlerin önemli oldu?unu vurgulayan Alim Murathan, "Zeminin sa?lam olmas? önemli. Bunun yan? s?ra mühendislik hizmeti de mutlaka almal?. Zeminle ilgili mühendislik parametrelerinin iyi elde edilip üzerine güvenli, depreme dayan?kl? binalar?n yap?lmas? gerekiyor. Vatanda?lar?m?z?n sadece zemine bakarak, güvenli alanda olmad?klar?n? dü?ünmelerini istemiyoruz. Hem zemine bakmalar? gerekiyor, hem de binalar?n?n depreme dayan?kl? olup olmad???na" diye konu?tu.
?ZM?R'DE SA?LAM ZEM?NLER KAYALIK KES?MLER
?zmir'de yüksek kotlarda, kayal?k zeminlerdeki bütün yap?lar?n, zemin aç?s?ndan daha güvenli oldu?unu da belirten Alim Murathan, ?unlar? söyledi:
"Bunu sadece zemin aç?s?ndan söylüyorum. Ama binalar aç?s?ndan bunu söyleyemeyiz. 1999 y?l?ndan önce yap?lan binalar?n, kent içerisinde ciddi bir risk ta??d??? ortaya kondu ama 99'dan sonra deprem yönetmeli?i çerçevesinde yap?lan binalar biraz daha güvenli. Bu nedenle vatanda?lar?n oturduklar? binalar?n depreme dayan?kl? olup olmad??? konusunda mutlaka ara?t?rma yapmas? gerekiyor. Buca bölgesi daha kayal?k kesimde, zemin biraz daha sa?lam. Bornova'n?n Evka-3 bölgeleri, Osman Gazi bölgeleri daha güvenli alanlar. Balçova'n?n önemli bir bölgesi daha güvenli. Fakat zeminin sa?lam olmas?, binan?n y?k?lmayaca?? anlam?na gelmez. Buralarda yap?lan binalar da mutlaka mühendislik hizmeti almal?. Depremler ülkemizin bir gerçe?i. Bunun bir do?a olay? olarak de?erlendirmek gerekiyor. Ama depreme haz?rlanmal?y?z. Depremlere kar?? güvenli yap?lar olu?turularak, toplumun can ve mal güvenli?ini sa?lamal?y?z. Bu konuda herkese büyük görevler dü?üyor."
?zmir'in afet riskinin bulundu?unu an?msatan ve yap?lacak çal??malarda öncelikli görevin ?zmir Valili?i ile ?zmir Büyük?ehir Belediyesi'ne dü?tü?ünü belirten Murathan, depreme haz?rl?k konusunda yap?lmas? gerekenleri ise ?öyle anlatt?:
"Kentin ana ula??m yollar?, kentin su kanalizasyon hatlar?, do?algaz hatlar?, büyük trafo merkezleri kontrol edilmeli. Olas? büyük bir deprem an?nda kentte bir karma?a yaratmadan, güvenli ula??m?n, güvenli suyun, güvenli ?s?nman?n sa?lanaca?? alt yap? yat?r?mlar?n?n elden geçirilmesi gerekiyor. Bunlar k?smen yap?ld?. Ama bunlar daha derli toplu ?ekilde, bir afet planlamas? dikkate al?narak gözden geçirilmeli. ?zmir halk?n?n da bilgilendirilmesi gerekiyor. Bu konuda eksiklikler var. Vatanda?lar?m?z?n hem kendi binalar? hem de kendi zeminleri ile ilgili do?rudan bilgi almalar? gerekiyor. Türkiye'de etkin bir kamu denetimi yok. Bir bina yap?l?rken etkin bir kamu denetimi olmad???n? söylüyoruz. Çünkü jeoloji mühendisleri yap? denetimlerinin d???na ç?kar?lm?? durumda. Bu ülkemizin en büyük eksikli?i ve ay?b?. Avrupa'da ve dünyada böyle bir uygulama yok. Halk?m?z?n güvenli?i için jeoloji mühendislerinin yap? denetim süreçlerinde etkin rol almas? gerekiyor."
DA?RE BA?KANLI?I KURULACAK
Murathan, ?zmir Büyük?ehir Belediye Ba?kan? Tunç Soyer'le görü?tüklerini, deprem ve yer bilimleri konusunda bir daire ba?kanl???n?n kurulmas? konusunda fikir birli?ine vard?klar?n? söyledi. Murathan, en k?sa zamanda deprem çal??tay?n?n düzenlenerek, daha sonra somut ad?mlar?n at?lmas? gerekti?ini vurgulad?.