Sa?l?k Bakanl???’n?n koronavirüsle mücadele kapsam?nda aç?klad??? illerin haftal?k vaka oranlar?na göre 100 bin nüfusta vaka say?s? 10’un alt?nda kalarak ‘dü?ük riskli’ görülen iller Hakkari, ??rnak, Mu?, Batman ve Diyarbak?r oldu. Vaka say?s? 100 bin nüfusta 100’ün üzerinde ç?kan 12 il ise ‘yüksek riskli’ olarak haritada yer ald?. Bilim Kurulu üyesi Prof. Dr. Mustafa Necmi ?lhan, illerin haftal?k güncel verilerini, harita üzerinde inceleyerek, normalle?meye yak?n ve uzak illeri de?erlendirdi. Prof. Dr. ?lhan, il il 100 bin nüfustaki vaka say?lar?n?n yer ald??? haritan?n, 1 Mart’ta ba?layacak ‘yerinde karar’ için anahtar olaca??n? söyledi.
?lhan, haritaya göre illerin kendi aralar?nda kategorize oldu?unu net olarak gördüklerini belirterek, “Rize, Trabzon, Giresun, Ordu ve Samsun illerimiz 100 binde 200’den fazla. Konya, Aksaray, Osmaniye, Karaman illerimizin 100 binde 100’den fazla oldu?unu gözlemliyoruz. Onun d???ndaki illerimiz genel olarak asl?nda 100 binde 100’ün alt?ndalar” dedi.
‘ANKARA, ESK??EH?R ?Y? DURUMDA’
Prof. Dr. ?lhan, vaka sayas? 10’un alt?ndaki dü?ük riskli 5 ilin yan?nda normalle?meye en yak?n di?er illeri incelerken, ?unlar? söyledi:
* Ankara, büyük?ehir olarak bakt???m?zda asl?nda iyi bir durumda, Ankara’daki vatanda?lar kurallara uyuyorlar. Eski?ehir iyi durumda, ?zmir biraz daha olumsuz durumda; ama asl?nda Ankara’ya oldukça yak?n gibi dü?ünülebilir.
* Antalya biraz daha yüksek, bir üst seviyede gibi dü?ünmek gerekiyor, Mersin beraber ?ekilde yüksek. Adana örne?in Ankara’ya yak?n bir skalada, Ankara ile benzer bir de?i?im yap?labilir. Hatay, Ankara’ya benzer bir zaman diliminde.
* Do?uya do?ru Ad?yaman’da olumsuz bir durum söz konusu, Malatya, Elaz??, Bingöl, Mu? görece daha iyi. Bat?da Kütahya Eski?ehir’den nüfusu az olmas?na ra?men daha olumsuz rakamlara sahip, Bal?kesir daha olumsuz rakamlara sahip, Çanakkale daha iyi rakamlara sahip.
* Do?uda da bat?da da yüksek illerimiz de var dü?ük illerimiz de var. Buna göre hareket edilip kurallara uyulursa biran önce o yüksek illerimiz de k?sa zamanda a?a??ya do?ru gelir
‘KAPANMAYA DO?RU DA YOL ALMA OLAB?L?R’
* Ancak bu yakla??m mutlaka aç?l??a do?ru gidecek bir yakla??m de?il. Bu sisteme göre illerimizin e?er vaka say?s? fazlaysa kapanmaya do?ru da yol alma söz konusu olabilir.
* Ya da bugün ‘mavi’ bölgede dedi?imiz 100 binde çok daha dü?ük rakamlara sahip ilimizde vaka say?s? çok artarsa yeni normal ile birlikte çok riskli gruba da girip, yine bir kapanmaya do?ru yol alabilir.
* Haritada iller risk durumuna göre renklendirilebilir. Tam kesinle?ince uygulama tarihi, uygulama yakla??m? bakanl???n sayfas?nda yay?nlan?r, ona göre de her ilimiz kendi s?n?f?n? görüp, al?nacak önlemleri ve aç?lmay? de?erlendirir.
‘TÜM ?LLER?N MAV?YE DÖNMES? MÜMKÜN’
Prof. Dr. ?lhan, aç?lman?n yanl?? anla??lmamas? gerekti?ini vurgulayarak, “Aç?lma fiziksel mesafeden, maske takmaktan vazgeçece?iz anlam?na gelmiyor. Bir ilimizde vaka say?s? çok dü?ük olsa dahi mutlaka kapal? ortamlar?n havaland?r?lmas?, kalabal??a girmeme ve aç?lacak kafe ve restoranlar?n kurallara uymas? gereken yakla??mlar?n benimsenmesi gerekiyor. Okullar?m?z da aç?lacak, a??lamada çok ciddi bir seviyeye ula?t?k. Hep beraber kurallara uyarsak tüm Türkiye’de renklerin maviye döndü?ünü görmek mümkün olacakt?r” diye konu?tu.
KARADEN?Z’DE ARTI?IN NEDEN?
Prof. Dr. ?lhan, Karadeniz’deki vaka art???n?n nedenine ili?kin, ?öyle konu?tu:
* Nedeni hem o bölgede mutant virüs daha çok olabilir, hem de o bölgede vatanda?lar daha çok bir araya gelebilirler, daha çok maske takmayabilir, kapal? ortamlarda bir araya gelebilirler.
* Bunlar? üst üste koydu?umuzda bunlar?n nedeni ikisi de olabilir. Biliyorsunuz mutant virüs PCR pozitiflikten sonra geriye do?ru dönük ara?t?r?l?yor, bunun sonuçlar? bu illerimizdeki filyasyon sonuçlar? o illerde bula??n acaba nas?l oldu?una dair yapaca??m?z tarama sonuçlar? bunlar? söyleyecektir, k?sa zaman içinde de ortaya ç?kar.
* A?ikar olan ?u ki ne olursa olsun vaka say?s? yüksek. Mutant virüs olsa da olmasa da özellikle o bölgede kalabal?k ortama girilmemeli, ortam temiz hava ile havaland?r?lmal?, maske, temizlik kural?na uymal?.
* Bu illerde diyelim ki 100 binde 200’den 300 civar?na yükseldi, ?l Umumi H?fz?ss?hha Kurulu karar? ile örne?in o ile giri? ç?k?? yasaklanabilir, o ilde vakalar?n çok oldu?u özelikle baz? mahalleler, ilçeler varsa oraya giri? ç?k???n kapat?lmas? söz konusu olabilir.
*Veya soka?a ç?kma k?s?tlamalar? örne?in ilin bir bölgesinde kald?r?labilir, bir bölgesinde farkl? bir yakla??m geli?tirilebilir.
?l haritas?nda Ankara’da 100 bin nüfusta görülen vaka say?s? 35.39, ?zmir’de 42.67, ?stanbul’da 68.23 olarak yer ald?.