Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi (ZBEÜ) Mühendislik Fakültesi Geomatik Mühendisli?i Ö?retim Üyesi ?enol Hakan Kuto?lu, milattan önce 222 y?l?na kadar geçmi? depremleri de gösteren, yer hareketlerini uydu verileri ve uzay teknolojileri kullanarak, kendileri geli?tirdikleri yaz?l?m ile fay hatlar?n? inceledi.
17 A?ustos depremiyle fay hatt?ndaki enerjinin bo?ald???n? belirten Prof. Dr. Kuto?lu, "17 A?ustos’ta k?r?lan fay hatt? Gölcük’ten ba?layarak Düzce’ye kadar devam eden hat. Deprem 200 kilometre boyunca bir hatt? k?rd?. Bu fay üzerinde 200-250 y?l daha enerji birikmesi gerekiyor ki ayn? büyüklükte bir deprem meydana gelsin. Dolay?s?yla buradaki enerji ?u an için bo?alm?? durumda. Bu hat üzerinde bu büyüklükte bir deprem beklemiyoruz" dedi.
‘TEDB?RLER?M?Z? ALMAK DURUMUNDAYIZ’
Türkiye’de y?k?c? depremlere neden olabilecek faylar oldu?unu söyleyen Prof. Dr. Kuto?lu, “Ülke olarak depremlerle s?nanan bir ülkeyiz. Bu yüzden depremlerle ya?amay? ö?renmemiz gerekiyor. Ne zaman deprem olacak diye endi?elenmektense bununla ilgili tedbirlerimizi almak ve art?k depremlerde can kay?plar? ya?amamak durumunday?z. Bunun için de hem yetkililerin almas? gereken önlemler var ama öbür taraftan vatanda?lar?m?z?n da almas? gereken önlemler var. 1999’dan beri birçok yasal düzenleme ç?kart?ld? ve kentsel dönü?üm yap?ld?. Ama henüz istedi?imiz seviyede de?iliz. Özellikle Marmara bölgesinde yap? stokunun çok eksik ve birço?unun da mühendislik hizmeti al?nmadan in?a edilmi? binalar oldu?unu görüyoruz. Bunlar? h?zl? bir ?ekilde dönü?türmemiz gerekiyor. Çünkü 6 ?ubat depreminden sonra da meydana gelen hasar ülkemiz üzerine büyük bir ekonomik yük getirdi. Allah göstermesin, Marmara bölgesinde veya ?zmir çevresinde bu büyüklükte bir deprem ya?ad???m?z takdirde çok daha büyük kay?plar?m?z söz konusu olabilir" diye konu?tu.
‘YO?UNLU?U TÜRK?YE’YE YAYARSAK R?SK? AZALTIRIZ’
Kentsel dönü?üm h?z?n? artt?r?p vatanda?lar?n ilgisini çekecek yöntemler bulunmas? gerekti?inden bahseden Prof. Dr. Kuto?lu, “Nüfus yo?unlu?unu ve ekonomik yo?unlu?u belli bir bölgede çok yüksek düzeye ç?kartmak her zaman bir ülke için çok büyük risktir. 800 bin kilometrekare topraklar?m?z var. Hem nüfus yo?unlu?unu hem de ekonomik yo?unlu?umuzu, endüstrimizi, di?er tesislerimizi Marmara ya da Ege Bölgesi’nde toplamak yerine Türkiye co?rafyas?na daha fazla yayarsak o zaman riski azaltm?? oluruz. Büyük bir deprem meydana geldi?inde etkilenecek tesis ve insan say?m?z çok daha az olacakt?r" dedi.
EN R?SKL? FAYLAR
Prof. Dr. Kuto?lu, Türkiye’deki en riskli faylar için de ?öyle konu?tu:
-Do?udan ba?layarak, Erzincan-Erzurum bölgesinde ve Bingöl-Yedisu hatt?nda gergin faylar?m?z var. Bat?ya do?ru geldi?imizde, Sakarya’n?n güneyinde Pamukova-Geyve hatt?nda gerginlik seviyesi yüksek bir fay var. Marmara Denizi’nin içerisinde de bir miktar gerginli?i yüksek faylar söz konusu.
-Güneyde Gemlik Gölü’nden geçen faylar?m?z da gerginlik seviyesi yüksek. Band?rma hatt?nda gergin durumda bir fay var. Daha güneyde ?zmir Manisa çevresinde baz? faylar?n gerginlik seviyesinin yüksek oldu?unu görüyoruz.
-Onun d???nda Denizli’den geçen fay hatt?m?z var. Bu da geçmi?teki büyük depremden itibaren oldukça uzun süre geçti?i için epey bir gerginlik biriktirmi? durumda.
-En büyük tehlikeyi Pamukova-Geyve hatt?nda, Gemlik Körfezi’nde, Band?rma’da ve ?zmir çevresinde görüyorum. Bana sorarsan?z Marmara Denizi’ndeki gerginlikler daha sonra geliyor. Buradaki faylar?n uzunluklar?na bakt???m?zda bunlar en az 6’n?n üzerinde deprem üreteceklerdir.