Türkiye Ziraat Odalar? Birli?i (TZOB) Genel Ba?kan? ?emsi Bayraktar, 2022 y?l? ve aral?k ay? üretici ile market aras?ndaki fiyat de?i?imlerini de?erlendirdi.
TZOB’un aç?klad??? verilere göre 2022’de markette en yüksek fiyat art??? y?ll?k yüzde 314,6 ile kuru so?anda görüldü. Kuru so?an? Kuru so?andaki fiyat art???n?, yüzde 202,8 ile limon, yüzde 164,5 ile toz ?eker izledi.
Öte yandan üretici fiyatlar?nda da en fazla art?? da y?ll?k yüzde 603,3 ile kuru so?anda görüldü. Kuru so?an? yüzde 528,4 ile mandalina, yüzde 208,4 ile limon, yüzde 204,3 art?? ile portakal izledi.
2022’DE F?YATI EN ÇOK ARTAN ÜRÜNLER
Bayraktar, 2022’de markette takip edilen 42 ürünün tamam?nda fiyat art??? oldu?unu belirterek konu?mas?na ?öyle devam etti:
“2022 y?l?nda, fiyat? en fazla artan ürün markette ve üreticide kuru so?an oldu. Geçen y?la göre bu y?l markette, fiyat art??? en fazla yüzde 314,6 ile kuru so?anda görüldü.
Kuru so?andaki fiyat art???n?, yüzde 202,8 ile limon, yüzde 164,5 ile toz ?eker, yüzde 163,7 ile ye?il so?an, yüzde 163,1 ile ?spanak, yüzde 159,2 ile lahana, yüzde 147,1 ile antepf?st???, yüzde 142,8 ile marul, yüzde 141,7 ile portakal, yüzde 138,3 ile kuru kay?s?, yüzde 130,8 ile karnabahar, yüzde 127 ile mandalina, yüzde 125,8 ile pirinç izledi.
2022 y?l?nda, üreticide takip edilen 32 ürünün tamam?nda fiyat art??? ya?and?. Geçen y?la göre bu y?l, üreticide en fazla fiyat art??? yüzde 603,3 ile kuru so?anda görüldü.
Kuru so?andaki fiyat art???n? yüzde 528,4 ile mandalina, yüzde 208,4 ile limon, yüzde 204,3 ile portakal, yüzde 202,3 ile kuru fasulye, yüzde 175,7 ile antepf?st???, yüzde 162,8 ile marul, yüzde 153,8 ile ?spanak, yüzde 151 ile lahana, yüzde 150 ile elma, yüzde 148,4 ile karnabahar, yüzde 147,9 ile domates, yüzde 137 ile pirinç izledi.”
G?RD? MAL?YETLER?NDE BÜYÜK ARTI?
Bayraktar, 2022 y?l?nda üretici fiyatlar?ndaki art??ta en önemli etkenin artan üretim maliyetleri oldu?unu belirtti. 2022’de girdilerde yüzde 100 ile yüzde 400 oranlar? aras?nda art??lar ya?and?.
Bayraktar, “Kuru so?anda arz?n azalmas? da fiyat art???nda di?er bir faktör oldu. Turunçgillerdeki ya?anan don afeti nedeniyle üretimin azalmas? fiyatlar?n yükselmesine neden oldu. Kuru fasulyede üretimin dü?mesi fiyatlar? art?rd?” dedi.
ARALIK AYI MARKET VE ÜRET?C? F?YATLARI
Aral?k ay?n üretici ve market aras?ndaki fiyat fark?na ili?kin bilgi veren Bayraktar ?unlar? söyledi:
“Aral?k ay?nda üretici ile market aras?ndaki fiyat fark? en fazla yüzde 274 ile kabakta görüldü. Kabaktaki fiyat fark?n? yüzde 248,8 ile marul, yüzde 213,3 ile ?spanak, yüzde 202,9 ile k?rm?z? mercimek, yüzde 199,4 ile p?rasa, yüzde 185,1 ile portakal takip etti.
Kabak 3,7 kat, marul 3,5 kat, ?spanak 3,1 kat, k?rm?z? mercimek ve p?rasa 3 kat, portakal 2,9 kat fazlaya tüketiciye sat?ld?. Üreticide 4 lira 75 kuru? olan kabak 17 lira 75 kuru?a, 3 lira 89 kuru? olan marul 13 lira 57 kuru?a, 5, lira 71 kuru? olan ?spanak 17 lira 89 kuru?a, 13 lira 84 kuru? olan k?rm?z? mercimek 41 lira 92 kuru?a, 5 lira 42 kuru? olan p?rasa 16 lira 23 kuru?a, 5 lira 63 kuru? olan portakal ise 16 lira 05 kuru?a markette sat?ld?.
Aral?k ay?nda markette 37 ürünün 20'sinde fiyat art???, 17'sinde fiyat azal??? görüldü. Markette fiyat? en fazla artan ürün yüzde 15,8 ile tavuk eti oldu. Tavuk etindeki fiyat art???n? yüzde 13,5 ile kuru so?an, yüzde 12 ile zeytinya??, yüzde 10,9 ile dana eti, yüzde 10,5 ile kuzu eti takip etti.
Markette fiyat? en fazla azalan ürün ise yüzde 17,1 ile limon oldu. Limondaki fiyat dü?ü?ünü yüzde 12,8 ile sivri biber, yüzde 10,7 ile patates, yüzde 10 ile elma izledi.
Aral?k ay?nda üreticide fiyat? en fazla dü?en ürün yüzde 32,8 ile ye?il so?an oldu. Ye?il so?andaki fiyat dü?ü?ünü yüzde 30 ile kabak, yüzde 24,6 ile ?spanak, yüzde 19 ile kuru so?an, yüzde 14,4 ile sivri biber izledi.
Üreticide en fazla fiyat art??? yüzde 34,6 ile patl?canda görüldü. Patl?candaki fiyat art???n? yüzde 18 ile f?nd?k, yüzde 14 ile dana eti, yüzde 13,6 ile kuzu eti, yüzde 11,1 ile ye?il fasulye, yüzde 7 ile zeytinya?? takip etti.
Aral?k ay?nda üreticide 29 ürünün 9'unda fiyat art??? olurken, 12 üründe ise fiyat dü?ü?ü görüldü. 8 üründe de fiyat de?i?imi ya?anmad?.”
F?YAT DE????MLER?N?N SEBEPLER?
Ye?il so?an, kuru so?an ve ?spanakta arz art??? fiyatlar?n dü?mesine sebep oldu?unu belirten Bayraktar, sivri biber ve kabakta talepteki azalman?n ürün fiyatlar?n? dü?ürdü?ünü belirtti.
Bayraktar son olarak, “Patl?can, ye?il fasulye ve f?nd?kta fiyat art??? arz?n azalmas?ndan kaynakland?. Arz talep de?i?imi ve yem fiyatlar?ndaki art?? et fiyatlar?n?n yükselmesinde etkili oldu. Zeytinya??nda ise yeni ürün fiyatlar? art??ta etkin oldu” dedi.