?stanbul Valili?i’nde koronavirüs salg?n? ile ilgili bir toplant? yapan Sa?l?k Bakan? Fahrettin Koca, bugün Bilim Kurulu toplant?s? öncesi, Ba?ak?ehir Çam ve Sakura ?ehir Hastanesi’ne geldi.
Bilim Kurulu toplant?s?n?n ilk kez ?stanbul’da Ba?ak?ehir Çam ve Sakura ?ehir Hastanesi’nde düzenlendi?ini belirtildi. Saat 17.00’da ba?layan toplant? yakla??k 2 saat sürdü.
?stanbul’da yüzde 40’a ç?kan vakalar?n ele al?nd??? toplant? sonras? kameralar kar??s?na geçen Sa?l?k Bakan? Fahrettin Koca, ?u ifadeleri kulland?;
*3 gün önce ?stanbul’da vaka say?lar?n?n ülke genelinin yüzde 40’? oldu?unu belirttim. Hekim ve hem?irelerden bilim kuruluna kadar teyakkuzday?z.
KONTROL ALTINA ALAMAZSAK…
*Durum bize oldu?u kadar size de büyük sorumluluk yüklüyor. Son 7 gün, geçen ay?n ayn? dönemine göre ?stanbul’da ortalama vaka art??? yüzde 85’den fazlad?r. Oran korkutucudur. ?stanbul’da durumu kontrol alt?na alamazsak salg?n korkutucu bir boyuta ula?acakt?r.
*Art?? ?stanbul’a günlük geli? geli?lerin fazla oldu?u ?ehirlerde yüksektir. Bal?kesir, Tekirda? yüzde 96, Bilecik Düzce’de yüzde 99, Sakarya’da yüzde 76, K?rklareli’nde yüzde71, Kocaeli’de yüzde 63’tür. Tüm iller ?stanbul’la temasl?d?r. Geli?me salg?nla mücadelede 83 milyonu ilgilendirmektedir.
*Nisan ay?nda ya?ad???m?z tehlike büyüktü. Salg?n?n merkezi olmas?, kurallar? uygulayarak önledik. ?imdi benzer bir durumla kar?? kar??yay?z. Bu duruma neler yol açt??
*?stanbul, dünyan?n en kalabal?k kentleri aras?nda 14. s?rada. Virüsün yay?lmas?na elveri?li ortama sahibiz. Kurallara uyumun azalmas?yla birlikte ?stanbul’da salg?n h?zla t?rmand?. Tehlike kar??s?nda teyakkuza geçebiliyoruz. Kar??la?t???m?z ve tüm ülkeyi riske atacak durum budur.
TOPLU ULA?IM EN BÜYÜK R?SK KAYNA?I
*Çözüme en çok ihtiyaç duydu?umuz konu toplu ula??md?r. Sosyal mesafenin korunamad??? toplu ula??m en büyük risk kaynaklar?ndand?r. Bu çözümlerin üretilmesi, temas? çok azaltacakt?r.
ORTALAMA B?R K???DEN 3 K???YE BULA?IYOR
*Hareketlilik ?u an oldu?u gibi devam ederse, art?? birken iki, iki iken dört ?eklinde olmayacak. Bir kent üç, üç kent be? ?eklinde olacak. Virüs bir ki?iden ortalama üç ki?iye bula??yor. Çözüm, art???n nedenini kontrol alt?na almakt?r. Temel ?art olarak maske, mesafe ve temizlik kural?na uyaca??z.
*D??ar? ç?kt???m?zda üç yere u?ruyorsak, bunu bir yere indirece?iz. Üç ki?i yerine bir ki?iyle görü?ece?iz. Hareketi üçte bire indirmenizdir. Bunu yaparsan?z salg?nla mücadele etmi? olacaks?n?z.
*Toplu ta??ma araçlar?nda risk azal?r, kendimizi disipline sokal?m. Sonsuza kadar de?il, salg?n? kontrol alt?na alana kadar. D??ar?ya üç kere ç?kmak yerine, bir kere ç?k?n derken hayat?n?za s?n?rlama getirdi?imin fark?nday?m. Bu toplum yarar?na fedakarl?kt?r.
*E?er maske, sosyal mesafe ve temizlik kural?na uymazsan?z, sa?l?k çal??anlar?m?z izinlerini kullanamayacak. Kurallardan daha a??r mecburiyetimiz olacak. Hareketlili?i ve temas? azalt?n. Tedbirden taviz vermeyin.
*Esnek mesai sistemine geçi? için elinizden geleni yap?n, ?artlar?n?z uygunsa vardiyal? çal??may? tercih edin. Tüm temasl?lar mecburen izole edilir. Vardiya sisteminde risk azal?r. Çal??anlar?n?z sa?l???n? ve i? kayb?n? önlemek için do?ru olan budur.
“?STANBULLULARDAN R?CA ED?YORUM”
*?stanbullular rica ediyorum. Testi pozitif ç?kanlar filyasyon ekiplerine temaslar?n? bildirsin. Zorunlu olmad?kça akrabalarla, ba?ka ailelerle bir araya gelmeyin. Kutlama ve törenleri erteleyin.
*Salg?nla sava??n bu a?amas? disiplin istiyor. Sistemin t?kanmas?na yol açacak bir durum yok. Kamu hastaneler, özel kurulu?lar ve t?p fakülteleriyle bir araya geldik.
*Salg?nla mücadelenin tüm birimleriyle bulu?tuk. Sa?l?k kurulu?lar?yla organize olduk. Her kapasitenin sonuçta bir s?n?r vard?r. Bu s?n?r? zorlamamak tedbirleri uygulamaya ba?l?d?r.
YO?UN BAKIM DOLULUK ORANI YÜZDE 66
* Özellikle son dönem bahsetti?im ?ekliyle Türkiye’nin ortalama vaka say?s?n?n yüzde 40’?n?n ?stanbul’da oldu?unu söylemi?tim. Her geçen gün a??r hasta say?m?z?n da artt???n? her gün verilen bilgilerden biliyoruz.
* ?stanbul’da sa?l?k altyap?m?z çok güçlü. Ciddi bir yatak kapasitemiz söz konusu. Son dönem 7 bine yak?n yatak ilavesi söz konusu oldu. Say?n Cumhurba?kan?m?z?n liderli?inde hem ?u anda içinde bulundu?umuz Çam Sakura Hastanesi ve iki tane acil durum hastanesi devreye girdi.
* ?u dönemde bir sorun olmad???n? söyleyebilirim. ?stanbul'da toplam yatak say?m?z 48 bine yak?n. Yo?un bak?m yatak say?s? 9 bine yak?n. ?stanbul'da servis yatak doluluk oran? yüzde 55, yo?un bak?m doluluk oran? yüzde 66 bu eri?kin yo?un bak?m yataklar? için söyledi?im.
* Solunum cihazlar? için yüzde 33, sadece Covid'li hastalar?n doluluk oran?ndan bahsetmiyorum. Di?er hastalar?nda buradaki say?ya dahil oldu?unu ?u an a??r hastam?z?n, yüzde 29-30'lar civar?nda. Bu çerçeveden bakt???m?z zaman 500-550 a??r hastadan bahsediyoruz. Halbuki 9 bine yak?n yo?un bak?m hastam?z var. Yani 3'te 1 bo?.
* Hem üniversite, hem vak?f üniversiteleri hastanelerimizle hem de özel sektörle görü?meler yapt?k. Özel sektör hastaneleri Covid’li hastalara ayr? birimde bakmak ?ekilde yakla??m içinde oldu.
* ?u an bu anlamda bir sorunun olmad???n?, ama bu hiç olmayaca?? anlam?na gelmez. Farkl? tablolar kar??m?za ç?kabilir. Bu hassasiyeti özellikle anlatmaya, vatanda??m?z?n kurallara uyumunu fazlas?yla istiyoruz.
YEN? KARARI ?Ç??LER? AÇIKLAYACAK
* Salg?n sadece Sa?l?k Bakanl???’n?n çözebilece?i sorun de?il. Bu anlamda ilgili bakanl?klarla yak?n i?birli?i içindeyiz. Yerel yönetimler dahil olmak üzere toplum mücadele anlay??? ve mücadele yakla??m? içinde olursak ba?ar?l? olabiliriz.
* Maske, mesafe ve temizlikte hassasiyet göstermeliyiz. Kalabal??a girmemeliyiz, eve misafir almayan bir yakla??m içinde olmay? önemli istiyoruz.
* Özellikle gece 12.00’den sonra bildi?iniz gibi müzikli ortamlar?n yasakland???n? biliyoruz. Bunun daha erken saatlere çekilmesiyle ilgili Bilim Kurulu’nun önerisi oldu. Önümüzdeki günler ?çi?leri Bakanl???m?z bir duyuru yapm?? olur.
?STANBUL’DA KISITLAMA OLACAK MI?
?u an böyle bir k?s?tlama dü?ünmüyoruz. Özellikle al?nmas? ve uyulmas? gereken tedbirlere uyum gösterme noktas?nda bir kararl?l?k içerisinde olursak bunun üstesinden geliriz.
*Bunda 1.5 ay öncesinde Gaziantep’te, Diyarbak?r’da, Ankara’da da yükselmi?ti. Benzer tedbirleri alarak sonuç ald?k.
A?I ÇALI?MALARINDA SON DURUM
*Yerel a??dan ba?layay?m. Yerel a??yla ilgili 16 yerli a??m?z?n çal??mas? devam ediyor. Bu a??lardan faz çal??mas?na, insan çal??mas?na erken, çok yak?n olan 3 a?? oldu?unu söylemi?tim.
*Bugün özellikle bizim idea dedi?imiz deneysel ara?t?rma laboratuvar?m?z? da bugün ziyaret etmi? oldum. Bu a??lar?n toksitoloji ile ilgili çal??malar? art? sterilite ve standardizasyon çal??malar?n?n yap?ld??? yer. Hafta sonu bitece?i ifade edildi. Hafta sonu itibar?yle istenilen ?ekilde tamamlan?rsa gelecek hafta muhtemelen ilk insan uygulamalar? ba?layabilir.
*Ama ondan önce 5 gün karantinaya al?m süreci var. Bununla ilgili muhtemelen gelecek hafta ilk insan uygulamas? ba?lam?? olacak e?er bu hafta sonu sterilite ve standardizasyon çal??malar? ba?ar?l? bir ?ekilde biterse. Yurt d???ndan 2 a?? var. Biri Feizer’in biri Çin snovak a??s?. Bununla ilgili Serhat hocam yak?nen takip ediyor. Onunla ilgili bilgi verirse iyi olur.
*?u ana kadar herhangi bir kompikasyonun ciddi yan etkinin olmad???n?, muhtemelen Kas?m sonunda bu anlamdaki ba????kl?k durumu konusunda bilgilenmemiz olmu? olur. Bizim bu a??larla ilgili Aral?k ay?nda snovak dedi?imiz virülans? azalt?lm?? olan a??yla ilgili 5 milyon gibi, e?er ba?ar?l? olursa, Aral?k ay?nda 5 milyon a??y? dozu uygulama ?ans?m?z olacak.
*Ocak, ?ubat, Mart itibar?yla devam ediliyor olacak. Bizim a??m?z da muhtemelen Nisan ay?nda devreye girer diye tahmi ediyoruz. 3-4 a??n?n bir noktaya gelece?ini dü?ünüyorum.
?LÇELERDE VAKA ARTI? ORANLARI
*?stanbul’da özellikle son 1 hafta içinde vaka art?? oran? yüzde 62. Birkaç ilçeyi söyleyeyim, Büyükçekmece yüzde 123, Sar?yer yüzde 120, Bak?rköy yüzde 104, Bayrampa?a yüzde 98, Ka??thane, Tuzla, Sancaktepe, Beykoz ?eklinde gidiyor. ?lçelerde yüzde 29’dan yüzde 123 aras? art?? söz konusu. Türkiye’deki hasta say?s?n?n yüzde 40’a yak?n?n?n ?stanbul’da oldu?unu söylemek istiyorum.
*Özellikle ?stanbul’da son 1 haftada niye bu kadar art?? oldu? ?stanbul dünyan?n 14. nüfus yo?unlu?u olan kenti. Dünyadan gelenlerle birlikte 20 milyondan bahsediyoruz. Mutasyonla ilgili olarak çal??ma için söylüyorum.
*Mutasyon daha çok bula?t?r?c?l??? artt?rmas? ?eklinde kar??m?za ç?k?yor. Daha önce 15-20 dakikada bula?an virüs art?k daha k?sa sürede bula?ma özelli?i sözkonusu. Son dönem dikkat etti?imizde di?er illerimiz için ayn? ?eyi söylüyorum virüsün bula?t?r?c?l?? daha çok artt?.
*Maske, mesafe ve el hijyenine dikkati söylüyoruz, kalabal?k ortamlardan mutlaka kaç?nmam?z gerekiyor. Bir araya gelmemizde 6-8 ki?i fazla olmamas?na dikkat etmeliyiz. Eskisine göre daha fazla bula?t?r?c?l??? oldu.
*Uçu?larla ilgili HES uygulamas?n? yayg?nla?t?r?yoruz. Her geçen gün HES uygulamas?n? daha da yo?unla?t?raca??z. 16,5 milyon vatanda??m?z?n tedbirlere hassasiyetle uymas?n? bekliyoruz. Bizim hareketlili?imizi en az üçte bir azaltmam?z gerekiyor.
OKULLARIN AÇILMASINDA SON DURUM
*Okullarla ilgili ?u an ciddi bir art???n olmad???n? biliyoruz. Toplumun genelinden farkl? bir art?? olmad???n? söyleyebiliriz. Önümüzdeki günler salg?n?n seyriyle birlikte di?er s?n?flar?n kademeli bir geçi? olmas? konu?ulmu?tu. Bununla ilgili önümüzdeki dönem salg?n?n seyri belirleyecek.
*?u an ?stanbul özelinde bakt???m?zda ilave bir s?n?f?n Bilim Kurulunun önerisinin olmad???n? söyleyebilirim. ?u ana kadar aç?lan s?n?flarla ilgili ortalamalardan farkl? bir pozitiflik oran?n?n olmad???n? söyleyebilirim.
*Zaten tercihe ba?l? 2+5 ?eklinde uygulama ile e?itim devam ediyor. Önümüzdeki haftalar Bilim Kurulunun kademelendirmeyi devam ettirme konusunda bir yakla??m? yok. Te?ekkür ediyorum.