??sizlik Sigortas? Fonu prim gelirlerinin oran?, 2024 y?l? için de yüzde 50 olarak belirlendi. Böylece i?verenlere daha fazla kaynak aktar?lmas?n?n yolu aç?ld?. Resmi Gazete’de dün yay?mlanan Cumhurba?kan? karar?na göre söz konusu kanunda yüzde 30 olarak belirlenen ??sizlik Sigortas? Fonu bir önceki y?l prim gelirlerinin oran?n?n, 2024 y?l? için yüzde 50 olarak uygulanmas? kararla?t?r?ld?. Kararla birlikte i?verenlere daha fazla kaynak aktar?lacak. De?i?iklikle birlikte ??sizlik Sigortas? Fonu giderinin sadece yüzde 18,5'i i?sizlik ödene?ine ayr?lacak. Fon’dan i?verenlere yap?lan toplam destek oran? yüzde 67 oldu. ??sizlik Sigorta Fonu’ndan yararlanabilen ki?i say?s? ise oldukça az. CHP Genel Ba?kan Yard?mc?s? Hasan Efe Uyar’?n a?ustos ay?nda yapt??? aç?klamaya göre ?artlar? nedeniyle her yüz 100 i?sizden 90’? fona ula?am?yor.
TE?V?K, ??S?ZL?K ÖDENE??N?N 3,6 KATI
??sizlik Sigortas? Kanunu'na göre ??sizlik Sigortas? Fonu prim gelirlerinin, i? gücünün istihdam edilebilirli?ini art?rmak, çal??anlar?n vas?flar?n? yükselterek i?sizlik riskini azaltmak ve teknolojik geli?meler nedeniyle i?siz kalmas? beklenenlerin ba?ka alanlara yönlendirilmesini sa?lamak, istihdam art?r?c? ve koruyucu tedbirler almak ve uygulamak, i?e yerle?tirme ve dan??manl?k hizmetleri temin etmek, i?gücü piyasas? ara?t?rma ve planlama çal??malar?n? yapmak ve fondan ödenmek üzere vize edilmi? sözle?meli personel pozisyonlar?nda çal??anlar ile bunlardan ilgili mevzuat?na göre kurum kadrolar?na atanan ve kurumda çal??maya devam eden personelin mali ve sosyal haklar?na ili?kin ödemeleri gerçekle?tirmek amac?yla kullan?lmas? öngörülüyor.
Çal??ma ekonomisi profesörü Aziz Çelik, konu ile ilgili yapt??? payla??mda ??sizlik Sigorta Fonu’nun 2023 bilançosunu payla?t?. Çelik'in payla?t??? bilançoya göre, 2023'te 117,3 milyar liral?k ??sizlik Sigortas? Fonu giderinin 21,7 milyar? i?sizlik ödene?ine ayr?ld?. Fon’dan, i?verenlere39,9 milyar te?vik ve destek için ve 38,6 milyar i?ba?? e?itim programlar? için olmak üzere 78,5 milyar aktar?ld?. Çelik'in payla?t??? bilgilere göre, böylece ??sizlik Sigortas? Fonu giderinin sadece yüzde 18,5'i i?sizlik ödene?ine ayr?lm?? oldu. ??sizlik Sigortas? Fonu'ndan i?verenlere yap?lan toplan destek oran? yüzde 67 oldu. ??veren destek ve te?vikleri için ayr?lan kaynak i?sizlik ödene?inin tam 3,6 kat? olarak gerçekle?ti. ??verenlere ayr?lan bu kaynaklar ayda yakla??k 1,5 milyon ki?iye daha i?sizlik ödene?i verilebilirdi. A??r yararlanma ko?ullar? nedeniyle dar tan?ml? (resmi) i?sizlerin sadece yüzde 12-13'ü (yakla??k 380-400 bin i?siz) i?sizlik ödene?i alabiliyor.
Sigortal?n?n prime esas ayl?k brüt kazanc? üzerinden hesaplanan yüzde 2 i?veren, yüzde 1 sigortal? kesintileri ve yüzde 1 devlet pay? geliriyle büyüyen fonda, 2023 sonu itibar?yla 196 milyar 950 milyon 756 bin lira birikmi?ti. Covid-19 salg?n? sürecinde ise k?sa çal??ma ödene?i ve nakdi ücret deste?i kapsam?nda i?çi ve patrona sa?lanan kaynaklarla varl??? iki y?lda 131 milyar liradan 90 milyar liran?n alt?na kadar inen fonun, gelir-gider dengesi 2020’de eksi 28,3 milyar lira, 2021’de ise eksi 12,4 milyar lira olmu?tu. (Birgün)