?nternet üzerinden vatanda?lar? tuza?a dü?ürerek ki?isel verileri ele geçirmenin ve para çarpman?n yollar?n? arayan doland?r?c?lar?n son takti?i, evden çal??may? vadeden yüksek maa?l? sahte i? ilanlar? oldu. Pandemi sürecinde Türkiye’de günlük internet kullan?m?n?n dünya ortalamas?n?n 1 saat üzerinde olmas? siber doland?r?c?lar?n i?tah?n? kabartt?. Türk insan?n?n ortalama 7 saat 57 dakikas?n? internet ba??nda geçirmesi üzerine pandemi ko?ullar?na uygun cazip i? tekliflerini sosyal medyadan ya da i-mail üzerinden vatanda?lara doland?r?c?lar?n rahatl?kla gönderebilmesine imkan yaratt?.
‘HER GELEN ?? TEKL?F?NE KANMAYIN’
?zmir Ekonomi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisli?i Bölümü Ö?retim Üyesi Dr. Kutluhan Erol, pandemi sürecinde bütün dünyada siber doland?r?c?l???n artt???na dikkat çekerek vatanda?lar? uyard?:
“Yurt d???nda internet üzerinden yap?lan siber doland?r?c?l?k adeta bir enstitü haline geldi. Ülkemizde de pandemi döneminde vatanda?lar?n internet üzerinde vakit geçirmesinin artmas? üzerine siber doland?r?c?lar?n tuza??na dü?tü?ünü duyuyoruz. Bunun için al?nmas? gereken önlemler var. ?nsanlar, inanmak istedikleri ?eylere daha rahat kap?labiliyor. ?? konusunda da benzer bir durum var. Öncelikle böyle bir i-mail geldi?inde, ‘ayr?nt?lar’ k?sm? kontrol edilmeli. Böylelikle mailin hangi yollardan geçerek ula?t??? görülebilir. Bu tarz ilanlar?n ço?unda, yüksek maa?l? i? teklif edilir. Durup dururken bir i? teklifi oldu?unda ?üpheyle yakla??lmal?. Bazen de doland?r?c?lar, ücret belirtmeden form doldurulmas?n? isteyebilir, kimlik numaran?z? ya da aile içindeki ki?ilere ili?kin kimlik bilgilerine ula?mak isteyebilir. Her platformda, form doldurarak ya da bilgiler payla??larak hayale kap?lmamak ve kanmamak gerekiyor. Hatta yurt d???nda, ki?isel verileri içeren videolar?n talep edildi?i bile oluyor.”
‘YAZIM HATALARINA D?KKAT ED?N’
?nternet üzerinde çok fazla vakit geçirdi?imiz bu günlerde vatanda?lar?n siber doland?r?c?lar taraf?ndan kand?r?lma riskinin de artt???n? hat?rlatan Dr. Erol, “?? teklifi gelen kurumun internet sitesini mutlaka ziyaret edin. Ufak bir ara?t?rma yap?n. Sahte i? ilanlar?nda, genellikle ‘k?sa sürede çal??maya ba?laman?n mümkün oldu?u’ belirtilir. Unutmay?n ki kimse, daha önce görü?medi?i bir ki?iyi, 3-5 günde i?e almaz. Bu tarz ilanlarda, genellikle i?in içeri?ine ili?kin detayl? bilgiler yer almaz, al?c?n?n ismi de belirtilmez. Toplu i-mail tarz?nda iletilebilir. ??le ilgili bir talep varsa, firman?n kendi web sitesinde de yer alacakt?r. Gelen içeriklerin yaz?m kurallar?na da dikkat edilmeli. ?fade ve yaz?m hatas? göze çarparsa, içeri?in dikkate al?nmamas? gerekti?iyle ilgili önemli bir ipucu olabilir. Bu tarz mailler, yurt d??? kaynakl? da olabiliyor” diyerek dikkat edilmesi gereken konular?n alt?n? çizdi.