Motorlu Araç Sat?c?lar? Federasyonu (MASFED) Genel Ba?kan? Ayd?n Erkoç, ikinci el araç ticaretinde ya?anan geli?melere ve 1 Eylül’de yürürlü?e girecek yeni düzenlemeye ili?kin sorular? yan?tlad?.
Pandemi öncesinde, 2019 y?l?n?n son çeyre?inde, ekonomik dalgalanmalar ve döviz kurunun yükselmesi ile s?f?r araç fiyatlar?n?n da yükseldi?ini aktaran Erkoç, distribütörlerin de Türkiye’ye gelecek olan s?f?r araçlar?n sat?lmayaca??n? dü?ünerek sipari?leri iptal ettiklerini dile getirdi.
Sonras?nda ya?anan pandemi süreciyle de fabrikalar?n üretimi 4 ay boyunca durdurmas?yla araç tedarikinde ciddi s?k?nt?lar ya?and???n? an?msatan Erkoç, "S?f?r araç temininde ya?anan zorluklar vatanda?lar?n talebini ikinci ele kayd?rd?. Devletimizin sa?lad??? destekler, ekonomi bakan?m?z taraf?ndan aç?klanan kredi destek paketleri ve faiz indirimlerinin de yap?lmas?yla ikinci ele bir yönelme oldu. Bu sebeple de ikinci el fiyatlar?nda ciddi bir art?? oldu?unu söyleyebiliriz." ifadelerini kulland?. Pandemi sürecinde s?f?r araç temininde ya?anan s?k?nt?lar?n ikinci el araç fiyatlar?n?n art???nda büyük rol oynad???na dikkati çeken Erkoç, "Bunun yan? s?ra ne yaz?k ki meslekle hiç alakas? olmayan, ayaküstü araç al?p satan ki?iler bayilere giderek araçlar? ald?lar, liste fiyatlar?n?n üzerine 30-100 bin TL aras?nda kar marj? belirleyerek sat?? yapt?lar." diye konu?tu.
Erkoç, pandemi sonras? tüm dünyadaki sektörlerde oldu?u gibi ula??mda da bireyselle?me ya?and???n?, tüketicilerin bireysel otomobil al?mlar?n?n art?? trendine girdi?ini an?msatt?.
De?i?en tüketici al??kanl?klar?yla araç payla??m?, toplu ta??ma gibi ula??m türlerine talebin dü?tü?ünü dile getiren Erkoç, "Uzun süre evlerinde kalan insanlar memleketine, yazl???na gitmek için toplu ta??mada meydana gelebilecek olan sa?l?k riskine kar??n kendi araçlar?n? alarak seyahat ettiler. Bayilerde de istedikleri arabay? bulamad?klar? için yüksek fiyatlarla araçlar?n? almak durumunda kald?. Böylece fiyatlarda da ciddi art??lar ya?and?" dedi.
YÜZDE 100 F?YAT ARTI?I
MASFED Ba?kan? Ayd?n Erkoç, araç fiyatlar?ndaki art???n di?er sebeplerine ili?kin ise, "2020 y?l?nda geçen y?la oranla yüzde 100'e yak?n bir art?? meydana geldi?ini söyleyebiliriz. Bu art??lar?n devam edip etmemesi döviz kuruna ba?l?. Anormal bir yükselme olmazsa fiyatlar artmaz. Ancak olursa art??lar devam eder. Çünkü ülkemize gelen araçlar?n yüzde 80’e yak?n? ithal araçlar. Türkiye'de üretilen ve montaj? yap?lan araç say?s? yüzde 20’lere tekabül ediyor" de?erlendirmesinde bulundu.
Ba?ta baz? internet siteleri üzerinden gerçekle?en otomobil ticareti olmak üzere ikinci el araç piyasas?nda "f?rsatç?l?k" yap?l?p yap?lmad??? yönündeki bir soruyu da yan?tlayan Erkoç, ?unlar? kaydetti:
"Özellikle bu süreçte çok fazla f?rsatç?l?k yap?l?yor. Meslekle hiç alakas? olmayan, çantac? olarak tabir etti?imiz ki?iler bayilerden araçlar? al?p, s?f?r olarak yüksek fiyatlarla sat?yorlar. Bu durum ikinci el araç ticaretinde de mevcut. Yine bu i?in ehli olmayan ki?iler ikinci el araçlar? piyasadan toplay?p, nas?l olsa araç fiyatlar? yükselecek dü?üncesiyle üzerine fahi? bir kar oran? koyarak, devlete hiçbir vergi ödemeden araç al?p sat?yorlar. Bunun yan? s?ra internette araçlar? piyasa de?erinin alt?nda göstererek, gerçekte olmayan araçlar?n ilan?n? veren doland?r?c?lar var. 2019 verilerine göre Türkiye’de 8 milyon 600 bin araç el de?i?tirdi, bunun 5 milyona yak?n? da ayaküstü araç al?p satanlar taraf?ndan gerçekle?ti. ?n?allah, ikinci el araç ticaretini düzenlemeye yönelik ç?kan yönetmelik sayesinde bu kay?t d???l???n önüne geçilecek, tüketici kazan?rken devletimizin vergi kayb? azalacak. Mesle?imiz de hak etti?i itibar? kazanacak."
Ticaret Bakanl??? taraf?ndan haz?rlanan ve ikinci el araç ticaretinde önemli de?i?iklikler içeren düzenlemeyi de?erlendiren Erkoç, "?kinci el otomotiv sektörü katma de?er yaratan, milyonlarca ki?iye istihdam sunan, sanayisinden noterine, maliyesinden finans kurumlar?na kadar yakla??k 45 sektöre girdi sa?layan büyük bir sektör. Çok uzun zamand?r sektörümüzün düzene girmesi, bu sektörde faaliyet gösteren ?irketlerimizin korunmas?, bu i?in ehil ki?iler taraf?ndan yap?lmas? için mücadele ediyorduk. Çok ?ükür yönetmelik yürürlü?e girdi, Cumhurba?kan?m?z Say?n Recep Tayyip Erdo?an’a, ilgili bakanlar?m?za ve eme?i geçen herkese bir kez daha te?ekkürlerimi iletiyorum. Yetki Belgesi zorunlulu?u ile bu i?i mesleki yeterlili?i olanlar yapacak; meslekta?lar?m?z hak etti?i kazan?mlar? elde edecek" ?eklinde konu?tu.
'B?R AN ÖNCE UYGULANMASINI D?L?YORUM'
AA'ya konu?an Ayd?n Erkoç, Türkiye genelinde 70 bine yak?n motorlu araç sat?c?s? bulundu?unu, her birinin yüzlerce ki?i ile çal??t???n?, kira bedeli ve vergi ödediklerini an?msatarak, sözlerini ?öyle tamamlad?:
"Ama bir tarafta da ne yaz?k ki vergisini ödemeyen, istihdama katk? sa?lamayan, kiral?k i? yeri ya da mülkü olmayan, kendini motorlu araç sat?c?s? olarak gösteren ki?iler var. Ç?kan yönetmelikte yer alan Yetki Belgesi zorunlulu?u ile bunun önüne geçilecek. Meslekta?lar?m?z da yetki belgesi ile ilgili gerekli evraklar?n? tamaml?yorlar. Tüccarlar?m?z en k?sa sürede belgelerini al?p daha ça?da? normlarda ticaretini yapabilecek. Yönetmeli?in bir an önce uygulanmas?n? diliyor, devaml?l???n sa?lanmas? ad?na gerekli hukuki ve yasal mevzuat?n faaliyete geçirilmesini bekliyoruz."
Öte yandan, Ticaret Bakanl???n?n, ?kinci El Motorlu Kara Ta??tlar?n?n Ticareti Hakk?nda Yönetmelikte De?i?ik Yap?lmas?na Dair Yönetmeli?i Resmi Gazete'de 15 A?ustos'ta yay?mlanm??t?.
Buna göre, ikinci el motorlu kara ta??t? ticareti yapan ve yetki belgesini bugüne kadar almayan i?letmelerin 31 A?ustos 2020'ye kadar yetki belgesi almalar? gerekiyor. Bakanl?kça aksi tespit edilmedikçe, bir takvim y?l? içinde 3'ten fazla ta??t sat??? ticari faaliyet kabul edilecek ve kay?t d??? ticari faaliyetler takip edilerek yapt?r?m uygulanacak.
Art?k ikinci el motorlu kara ta??t? ticaretine ili?kin i? yeri açma ve çal??ma ruhsat?na sahip olmayan i?letmelere yetki belgesi verilmeyecek. Ayr?ca belediyelere getirilen yükümlülükler ile ikinci el motorlu kara ta??t? ticaretine ili?kin ruhsat düzenlenen i?letmeler de bakanl?kça takip edilecek ve yetki belgesi almadan faaliyette bulunan i?letmeler belirlenebilecek.