Bu hafta döviz kurunda ya?anan sert art??lar g?dadan kitaba, s?f?r araç ve ikinci el araçtan akaryak?t ve otobüs biletlerine kadar pek çok üründe yeni zamlara neden oldu.
Sözcü'den Gamze Bal'?n haberine göre; seçimlerin ilk turunun oldu?u 14 May?s'ta 19,60 seviyesinde olan dolar kuru, bu hafta itibar?yla 23,5 seviyesini a?t?; Euro/TL ise 25,5’i a?arak rekor k?rd?.
Vatanda??n bu hafta itibar?yla hissetti?i ilk kur zamm? ise otomobil fiyatlar?nda meydana geldi. Baz? markalar kurdaki sert art?? sonras? fiyatlar?n? art?rmaya ba?larken, birço?u ise yeni liste fiyatlar?n? en geç gelecek hafta yay?nlayacak.
G?da perakendecileri, vatanda??n tepkisini çekmemek için gelen zamlar? bir anda yans?tmak yerine temmuz sonuna kadar peyderpey yans?taca??n? söylerken, yeni bas?lacak kitaplara gelecek zam oran? da netle?ti.
SIFIR ARACA YÜZDE 12 ZAM
Motorlu Araç Sat?c?lar? Federasyonu (MASFED) Genel Ba?kan? Ayd?n Erkoç, “Türkiye'deki araçlar?n yüzde 80'i ithal oldu?u için, maalesef kurun yükselmesi ister istemez fiyatlar? yükseltecektir. Arac?n yurt d??? fiyat? yükseliyor, Türkiye'ye geldi?inde de ÖTV ve KDV de bu oranda al?n?yor. Dolay?s?yla bu durum araç fiyatlar?n?n yükselmesine sebep olacakt?r” dedi.
“?u anda baz? markalar kurun haricinde de araçlara yüzde 5 band?nda bir art?? getirdi” diyen Erkoç, “S?f?r araç fiyatlar? yükseldi?inde ikinci el fiyatlar? da yükseliyor” diye konu?tu.
?stanbul Motorlu Araç Sat?c?lar? Derne?i (?MAS) Ba?kan? Hayrettin Ertemel’in sozcu.com.tr’ye yapt??? de?erlendirmeye göre ise, kurdaki sert art?? sonras? bu hafta itibar?yla birçok marka araç fiyatlar?n? yüzde 7 ila yüzde 12 aral???nda art?rd?.
Ertemel, “Seçimler öncesinde de arz talep dengesizli?inden dolay? zamlar oluyordu. Çünkü arzda bir s?k?nt? olmas?na ra?men insanlar otomobili yat?r?m arac? gördü?ü için talep art?yor. ??i bu olmad??? halde oto al?m-sat?m? yapanlar da bu art??ta etkili olmu?tu. Fiyatlarda bir haftad?r ya?anan art?? ise kur kaynakl?” dedi.
?K?NC? EL ARAÇTA ‘ANORMAL ARTI?’ BEKLENT?S?
Küresel bir otomobil firmas?n?n Türkiye genel müdürü ise, kurdaki art???n etkisiyle yedek parça fiyatlar?na dün itibar?yla yüzde 12 oran?nda zam geldi?ini, kendi gruplar?ndaki araçlar?n ise gelecek hafta pazartesinden itibaren yüzde 6 oran?nda zamlanaca??n? dile getirdi.
“Kur artt?kça otomobil fiyatlar? da artmaya devam edecek” diyen yetkili, s?f?r araçlardaki fiyat art??lar?n?n ikinci el araç fiyatlar?n? da ‘anormal derecede art?raca??n?’ ?u sözlerle anlatt?:
“Ta??t kredilerindeki k?s?tlaman?n sürmesi halinde ikinci el piyasas?na da yeterince araç verilemeyecek. ?irketler araçlar?n? yenileyemeyecek, krediyle dönen Rent A Car firmalar? art?k süresi dolan arabalar?n? ikinci ele sunup yeni arabalar alamayacaklar. Dolay?s?yla ikinci el otomobil say?s? dü?ecek. Otomobil art?k bir yat?r?m arac? olarak görüldü?ü için talep de artmaya devam edecek ve ikinci el fiyatlar? anormal derecede artacak.
Arz talep dengesindeki bu bozuklu?un 2024 sonuna kadar devam etmesini bekliyorum. Bunun durdurulmas? için enflasyonun dizginlenmesi laz?m, o da mümkün görünmüyor.”
DOLAR FIRLADI, KA?IDA DÖV?ZLE PE??N ÖDEME ?STEND?
Türkiye Yay?nc?lar Birli?i Ba?kan? Kenan Kocatürk, çar?amba günü dolar kurunun günlük yüzde 7’lik yukar? hareketle 21,5’i a?mas? sonras? ka??t fiyatlar?n?n ciddi ?ekilde artt???n?; sektörde vadeli verilen ürünün, TL yerine döviz cinsinden pe?in istenmeye ba?lad???n? söyledi.
“Kurdaki sert art???n ya?and??? gün 24 sayfal?k 5 bin adet çocuk kitab?n? bast?r?yordum. 37 bin TL’ye anla?t???m?z bu bas?m?n maliyeti bir anda 42 bin TL’ye ç?kt?” diyen Kocatürk, “Ka??t fiyatlar? o günkü kurla hesaplan?yor. Kurdaki art?? kadar ka??d?n fiyat? da artt? ve ka??tç?lar hem vadeli verdikleri ürünü pe?in, hem de TL yerine döviz cinsinden istediler” dedi.
YEN? BASILACAK K?TAPLARA EN AZ YÜZDE 10 ZAM
Kurdaki art???n yay?nc?l?k sektöründeki tüm maliyetleri art?rd???n?, dolay?s?yla kitaplara da bu art??lar?n yans?t?laca??n? aktaran Kocatürk, “Eski bask?lar de?il ama yeni bas?lacak kitaplara bu maliyetler yans?t?lacakt?r. Gelecek zam yüzde 10’dan az olmaz. Ancak umar?m kurdaki art?? burada durur, çünkü yine artacak korkusu herkesi tedirgin ediyor” diye konu?tu.
MARKETTEK? F?YATLAR TEMMUZ SONUNA KADAR KADEMEL? ARTACAK
G?da Perakendecileri Derne?i Yönetim Kurulu Üyesi Erdal Tüfekçi’nin verdi?i bilgiye göre ise, kur zamm? nedeniyle marketlere yeni fiyat listesi gelmeye ba?lad? ancak bu zamlar kademeli bir ?ekilde temmuz sonuna kadar raflara yans?yacak.
“Dolar?n bir günde yüzde 7 birden artmas? ?ok bir art?? ancak gelen zamlar? bir anda yans?tma ?ans?m?z yok” diyen Tüfekçi, “Mü?terilerimizden tepki görüyoruz. Rekabet de var. Beyaz et gibi taze ürünlerde stok yap?lamad??? için haftal?k fiyat de?i?imini yans?tmak zorunday?z. Fazla stok olan ürünlerde ise yumu?ak geçi?le yans?taca??z bu zamlar?” dedi.
Kur zamm? nedeniyle ilk zamlanacak ürünlerden birinin su oldu?unu ifade eden Tüfekçi, ?öyle devam etti:
“Suyun en büyük maliyet kalemi lojistik. Kur art??? nedeniyle artan yak?t fiyatlar?n?n ve artan ambalaj maliyetlerinin ilk etkileyece?i ürünlerden biri de su olacak. Bunu ilk etapta kola ve di?er içecekler takip edecektir.”
EK BAYRAM SEFERLER?NE DE ZAM GÖRÜNDÜ
Dolar kurundaki sert art?? sonras? bugün itibar?yla benzinin litre fiyat?na 2,70 lira, motorinin litre fiyat?na ise 1,37 lira zam geldi ve zaml? fiyatlar bugün itibar?yla pompaya yans?d?.
Türkiye Otobüsçüler Federasyonu (TOFED) Genel Ba?kan? Birol Özcan, Kurban Bayram? tatili için yap?lacak otobüs seferlerinin biletlerinin sat?ld???n? söyledi ancak akaryak?ta gelen dolar zamm?n?n sürmesi halinde ek sefer biletlerinin artabilece?ine i?aret etti.
Ek seferler için bakanl??a dün itibar?yla yaz? ilettiklerini belirten Özcan, “Son gelen 2 liral?k büyük art?? yeni bir zamma neden olmad?. Bilet alanlara ?imdilik zam yok. Ancak yeni bir zam gelir de mazot 25-30 liraya ç?karsa ek sefer biletleri de artacakt?r” diye konu?tu.
Bu geceki zamla birlikte benzinin litre fiyat? yakla??k olarak ?stanbul'da 23,99 TL'ye, Ankara'da 24,35 TL'ye, ?zmir'de 24,38 TL'ye yükselmi?; motorinin litre fiyat? ise yakla??k olarak ?stanbul'da 22,11 TL'ye, Ankara'da 22,50 TL'ye, ?zmir'de 22,52 TL'ye ç?km??t?.