Cumhurba?kan? Recep Tayyip Erdo?an, Rusya Devlet Ba?kan? Vladimir Putin ile yapaca?? zirve kapsam?nda Rusya'n?n ba?kenti Moskova’ya gitti. Toplamda 6 saate yak?n süren görü?melerin ard?ndan ate?kes karar? ç?kt?.
Toplant?lar?n ard?ndan iki lider konu?ma yapt?. Putin konu?mas?nda "Her zaman uzla?abilmeyi ba?ar?yorduk, bugün de öyle oldu" dedi. Erdo?an ise aç?klamas?nda “Bu gece saat 00.01 itibariyle ate?kes yürürlü?e girecektir” dedi.
?ki liderin konu?malar?n ard?ndan ate?kes anla?mas? Rus D??i?leri Bakan? Sergey Lavrov ve D??i?leri Bakan? Mevlüt Çavu?o?lu taraf?ndan okundu.
Anla?ma 3 madde üzerinden sa?land?.
O maddeler ?öyle:
PUT?N: "S?V?LLER?N IZDIRAPLARINA SON VER?LECEK"
Putin'in aç?klamalar?ndan öne ç?kanlar ?öyle:
"Y?lba??ndan itibaren faaliyet gösteren terör unsurlar? artt?. Sivil yerle?im alanlar? ate? alt?nda tutulmaktad?r. 1 Mart tarihinde roket atar sistemiyle bir sald?r? daha ya?and?. Y?lba??ndan itibaren sald?r? say?s? 15 olarak kaydedildi ve her seferinde biz Türk meslekta?lar?m?za bilgi verdik. Militanlar yeni çat??malar? tetikleyebildiler. Türk askerler aras?nda da kay?plar vard?. Bu münasebetle taziyelerimizi yenilemek istiyorum. Bazen görü? ayr?l?klar?m?z oluyor fakat kritik durumlarda her zaman mutabakatlarla uzla?abilmeyi ba?ar?yorduk, çözümler üretiyorduk. Bugün de öyle oldu. Ülkelerimizin Astana format? çerçevesinde çal??malar? devam ettime niyeti oldu?unu bir kez daha teyit ediyoruz. Bugün birkaç kurumlar aras? isti?are yap?ld?. Heyetler ?dlib'deki kriz konusunda detayl? görü?tüler. Uluslararas? terör örgütleriyle mücadelemizi de azaltmayaca??z. Ortak bir belge haz?rlad?k. Bu belgeyi d??i?leri bakanlar? beyan edecekler. Say?n Erdo?an'la bugün 6 saatlik görü?melerde bu belgeyi haz?rlam?? olduk. ?dlib bölgesinde ate?kesin ve çat??malar?n durdurulmas?na vesile olaca??n? ve nihayet sivillerin ?zd?raplar?na son verilece?ini, insani yard?m konusunda ilerleyebilece?imize karar verdik. Türkiye Cumhurba?kan?'na ili?kilerimizin seviyesini teyit etti?i için te?ekkür ediyorum."
“TÜRK?YE BU SÜREÇTE REJ?M?N HER TÜRLÜ SALDIRGANLI?INA CEVAP VERME HAKKI SAKLIDIR”
Erdo?an'?n aç?klamalar?ndan öne ç?kanlar ?öyle:
"Öncelikle say?n Putin'e nazik daveti için te?ekkür ediyorum. Kritik geli?melerin cereyan etti?i dönemde yeniden bir araya gelmekten memnuniyet duyuyorum. Özellikle Suriye'deki durumu ve ?dlib'deki son geli?meleri ele ald?k. Yakla??k 6 saat süren bir çal??ma yap?ld?. Samimi diyalog kapsam?nda benzer ve farkl? görü?te oldu?umuz tüm konular? görü?tük. Türk Rus münasebetlerinin derin kökleri vard?r. Güçlü gelene?e sahip iki devletin ve halk?n da tarihidir. Bu sene üst düzeyli i? birli?i konseyinin toplant?s? için Say?n Putin'i ülkemize bekliyoruz. 2018'de Soçi'de vard???m?z mutabakatla ?dlib'de nispi istikrar? sa?lam??t?k. ?dlib Gerginli?i Azaltma Bölgesi muhafaza edilecek, statükonun korunmas? için gerekli tüm tedbirleri alacakt?k. Rejimin geçen may?stan beri yo?unla?an sald?r?lar? ?dlib'de tesis etti?imiz sükuneti bozmu?tur. Geli?melerin birinci derecede sorumlusu rejimdir. Bu bölgede ya?ayan 4 milyon insan?n tamam?n?n terörist olarak ilan edilip a??r bombard?mana maruz b?rak?lmas?n? kabul etmemiz mümkün de?ildir. Birle?mi? Milletler ?nsani Yard?m Ofisi verilerine göre say?lar? 1 buçuk milyonu bulan bölge halk? s?n?rlar?m?za y???lm??t?r. Türkiye de böyle bir tehdit kar??s?nda eli kolu ba?l? kalacak de?ildir. Bir süre önce bölgede Rusya ile tesisi konusunda uzla?t???m?z istikrar? sa?lamak üzere ?dlib'e ilave askeri birlikler gönderdik. Sahada çok daha aktif bir ?ekilde yer ald?k. Bölgede bulunan Rus güçleriyle koordinasyonu s?k? tutmaya özen gösterdik. Ya?anan üzüntü veren hadiselerin ard?ndan yeni bir statünün olu?turulmas? kaç?n?lmaz hale geldi. Bu konuyu enine boyuna konu?tuk. Rusya'yla aram?zdaki i? birli?i ruhu Suriye'deki ihtilafa son verilmesine yönelik çabalara emsalsiz bir katk? sa?lam??t?r. Çal??ma ili?kimizi sürdürmeyi arzu ediyoruz. Bizimle hemfikir oldu?una inand???m?z Rusya'n?n rejimin i? birli?imizi zedeleyecek eylemlerine göz yummayaca??na inan?yorum. En k?sa sürede ate?kesi gerçekle?tirecek ard?ndan birlikte gerçekle?tirece?imiz ad?mlar? ataca??z. Bu gece 00.01 yani gece yar?s? itibariyle ate?kes yürürlü?e girecektir. Türkiye bu süreçte rejimin her türlü sald?rganl???na cevap verme hakk? sakl?d?r. Türkiye Soçi mutabakat? dahil bölgedeki inisiyatiflerini sürdürmede kararl?d?r. Bugünkü toplant?m?z?n Suriye'deki ihtilafa kal?c? çözüm bulunmas? çabalar?na katk? vermesini temenni ediyorum."
NELER YA?ANDI
Söz konusu birebir görü?me yakla??k 2 saat 40 dakika sürdü. ?kili görü?menin ard?ndan heyetler aras? görü?meye geçildi. Bu görü?meler de 3 saat sürdü.
Öte yandan, Erdo?an ve Putin, birebir görü?me öncesinde bas?n?n kar??s?na da geçerek k?sa bir aç?klama yapt?.
Önce Putin söz al?rken, Rus lider ?unlar? söyledi:
"Suriye’de hayat?n? kaybeden Türk askerleri için ba?sa?l??? diliyorum. Geli?melerin Türkiye ve Rusya ili?kilerini zedelememesi için Suriye konusunda tüm alanlar? ele almam?z gerekiyor. Suriye ordusunun gerçekten ciddi kay?plar? var. Tüm bunlardan dolay? bu olay?n bir daha tekrarlanmamas?, Türk-Rus ili?kilerine zarar vermemesi için görü?melere devam etmemizde fayda var.”
Erdo?an ise ?unlar? söyledi:
"Malum bu görü?meyi Türkiye'de yapacakt?k. Sizin buradaki Anayasa çal??malar? sebebiyle bu davetinizi burada gerçekle?tiriyoruz. Tabii, ?dlib müzakreleri sebebiyle büyük önem arz ediyor. Bölgede s?k?nt?. Dünyan?n gözü burada. Bugün buradan ataca??m?z ad?m, alaca??m?z isabetli kararlar, bölgemizi, ülkemizi de rahatlatacakt?r. Türkiye Rusya ili?kilerinin tavan yapt??? bir dönemi ya??yoruz. Gerek savunma sanayinde, gerek ticari ili?kilerimizdde çok farkl? bir dönem içerisindeyiz. Bunlar? çok daha ileri ta??mam?z?n hesaplar?n? yap?yoruz. Bunlar? güçlendirerek götürmek de bizim en büyük amac?m?z. Bunu da ba?araca??m?za inan?yorum. Bu kabul için tekrardan te?ekkür ediyorum."
Öte yandan, Rusya'da düzenlenen ?dlib zirvesinde Putin ile Erdo?an'?n kar??l?kl? olarak bakanlarla tokala?malar? dikkat çekti. Önce Putin'in tek tek bakanlarla tokala?t??? görülürken, daha sonra ise Erdo?an'?n tek tek bakanlarla selamla?t??? fark edildi.