Türkiye ile 911 kilometre s?n?r? bulunan Suriye’de 2011 y?l?nda, siviller sokaklarda gösterilere ba?lad?. Suriye’nin Deraa kentinde özgürlük ve demokrasi iste?iyle soka?a ç?kan sivillere Esad rejimi ise silahla kar??l?k verdi. Sivillerin hayat?n? kaybetmesiyle di?er kentlere de yay?lan gösterileri bast?rmak için rejim güçleri silah kullanmaya devam etmesi olaylar? daha da büyüttü. Sivillerin de silahlanmas?yla birlikte Suriye, y?llar sürecek iç sava?a sürüklendi. Suriye Ordusu'ndan ayr?lan komutanlar?n önderli?inde siviller ile olu?turulan Özgür Suriye Ordusu, ülkenin farkl? noktalar?nda Esad rejimine kar?? mücadele vermeye ba?lad?. Esad kar??tlar?n?n ortak hareket etti?i ÖSO, k?sa süre içerisinde ülkenin birçok noktas?nda kontrolü ele geçirdi.
Özgür Suriye Ordusu zaman içerisinde ya?ad??? iç problemler, fikir ayr?l?klar? ve terör örgütlerinin de iç sava?tan istifade ederek Suriye içerisinde rol almaya ba?lamas?, taraflar? rejimden çok birbirleriyle çat???r duruma getirdi. Ülkenin farkl? noktalar?nda ÖSO'nun parçalanmas?yla olu?an gruplar?n birbirine hakimiyet kurma iste?i ve terör örgütlerinin de bölünmeyle olu?an zeminde kendisine alan yaratma çabas? ile Esad rejimi rahat hareket ederek, ald??? d?? destekle birlikte kaybetti?i bölgeleri yeniden muhaliflerden almaya ba?lad?.
MUHAL?FLER ZORUNLU OLARAK ?DL?B’E SÜRGÜN ED?LD?
Rejim güçlerinin birbiri ard?na kontrolü yeniden sa?lad??? kent, ilçe, beldelerdeki muhalifler ve aileleri ile destekçisi olan siviller yap?lan anla?ma ile bulunduklar? alan? terk etmeye zorland?. ?lk etapta bu iste?e direnen muhalifler, rejimin uygulad??? bask?, ya?amsal ve t?bbi malzemeye ula?malar? engellenince zorunlu olarak bölgelerini terk etmek zorunda kald?. Silahlar?n? b?rakan muhalifler, aileleri ve destekçilerini de yan?na alarak tahliye edildikleri bölgelerden ?dlib’e gönderildi. Son olarak Esad rejiminin geçen y?l Temmuz ay?nda ülkeyi iç sava?a sürükleyen olaylar?n ba?lad??? Deraa’da da kontrolü sa?lamas?yla buradaki muhalifler de ?dlib’e göçe zorland?. Böylece muhalifler, ellerinde kalan tek kent olan ?dlib’e zorunlu olarak göç etti ve kentin nüfusu bir anda 4 milyona ula?t?.
REJ?M?N HEDEF? ?DL?B
Suriye rejimi Deraa’n?n ard?ndan muhaliflerin elindeki son kent merkezi olan ?dlib’i de geri almak için harekete geçti. Muhaliflerin ve rejim kar??tlar?n?n s???nd??? nüfusun 4 milyon oldu?u ?dlib, Esad yönetiminin hedefine girdi. Rejim kar??tlar?n?n son kalesi olan Heyeti Tahriri ?am kontrolündeki ?dlib, geçen y?l Temmuz ay?ndan itibaren Rusya’n?n hava deste?iyle Esad yönetimi taraf?ndan karadan ve havadan ate? alt?na al?nd?. ?dlib’in güneyi ve Hama’n?n kuzeyinde kalan bölgelerin yo?un bombard?manda binlerce ki?inin hayat?n? kaybetmesinin ard?ndan Türkiye’nin ba?latt??? giri?im ile olu?turulan Türkiye-Rusya-?ran görü?melerinin ard?ndan Soçi’de var?lan mutabakat ile Esad rejiminin sald?r?lar? durduruldu. Aradan geçen süre içerisinde var?lan mutabakat? ihlal eden Esad rejimi, son günlerde yeniden bombard?mana ba?lad?.
UÇAK VE HEL?KOPTERLER YÜZLERCE KEZ BOMBALIYOR
?ubat ay?nda ba?layan bombard?man son günlerde iyice yo?unla?t?. Rus ve Suriye sava? uçaklar? ile helikopterleri ?dlib’in güneyi ile Hama’n?n kuzeyindeki Cisr ?ugur, Maarat Annuman, Han ?eyhun ilçeleri ile kasaba ve köyleri havadan ate? alt?na almaya ba?lad?. Günlerdir gündüz ve geceleri uçak ile helikopterlerle yerle?im alanlar? ve tar?m arazileri yüzlerce kez havadan at?lan bombalar?n hedefi oldu. Ayn? bölgeler karadan da yine Esad rejiminin topçu birlikleri taraf?ndan ate? alt?na al?narak, yerle?im alanlar?n?n viraneye dönmesine neden oldu.
B?NLERCE ?NSAN TÜRK?YE SINIRINA GÖÇ ED?YOR
Havadan ve karadan ate? alt?nda olan ve son günlerde bombard?man?n yo?unla?t??? bölgelerde ya?ayan siviller ise çareyi evlerini terk etmekte buldu. ?dlib ve Hama k?rsal?nda ya?ayan binlerce sivil, yanlar?na ald?klar? az say?daki e?yalar? yükledikleri kamyonet ile Türkiye s?n?r?na do?ru gidiyor. Evlerini terk eden siviller, bombalar?n hedefi olmamak için zorunlu olarak göç ettiklerini ve güvenli oldu?u için Türkiye s?n?r?ndaki çad?r kentlere yerle?eceklerini veya ayn? noktada bo? arazilere çad?r kurarak sald?r?lar?n sona ermesini bekleyeceklerini ifade etti.
HERKES?N UMUDU TÜRK?YE
Bombard?manda hedef olmamak ve ya?amak için zorunlu göç eden siviller tek umutlar?n?n ise Türkiye oldu?unu ifade ediyor. Esad rejiminin karadan ve havadan sald?r?lar? nedeniyle çok zor günler geçirdiklerini anlatan Suriyeliler, iç sava??n ba?lad??? günden itibaren kendilerinin yan?nda yer alan Türkiye’nin uluslararas? çabas? ile sald?r?lar? sonland?rmas?n? arzulad?klar?n? dile getiriyor. Esad yönetiminin daha önce var?lan mutabakat? Rusya ile birlikte ihlal etti?ini anlatan siviller, sald?r?lar?n sonland?r?larak evlerine dönmek d???nda istekleri olmad???n? söyledi.
?DL?B'DE TSK'NIN 12 GÖZLEM NOKTASI BULUNUYOR
2017 y?l?nda Astana mutabakat? kapsam?nda var?lan anla?mayla Türkiye, Rusya ve ?ran, ?dlib'de askeri güç bulunduruyor. 'Gerginli?i Azaltma Kontrol Gücü' olarak ?dlib'de Türkiye'nin 12, Rusya'n?n 10 ve ?ran'?n 7 gözlem noktas? bulunuyor. Çat??mas?zl?k bölgesi ilan edilen ?dlib'de, 3 ülke askerleri ate?kesin etkinli?inin art?r?lmas?, insani yard?mlar?n ihtiyaç sahiplerine ula?t?r?lmas?, yerlerinden edilenlerin evlerine dönü?ü için uygun ?artlar?n sa?lanmas? ve ihtilaf?n bar??ç?l yollarla çözülmesi için uygun ko?ullar?n olu?turulmas?na destek sa?lanmas? amac?yla in?a edilen gözlem noktalar?nda görev yap?yor. TSK'n?n da bu kapsamda Afrin'in güneyi, Halep’in bat?s?, Hama'n?n kuzeyi ve Lazkiye’nin güneyindeki 12 noktada gözlem noktalar? bunuyor. Türk Silahl? Kuvvetleri taraf?ndan geçen Mart ay?ndan itibaren ?dlib’de devriye faaliyetine de ba?lanm??t?.