?zmirli olan ve 8 ya??ndayken ba?layan ak?c? konu?ma bozuklu?u birçok giri?imine ra?men tam anlam?yla çözüme ula?mayan. Birtan Demirel (35), ?zmir Ekonomi Üniversitesi'nde (?EÜ) ald??? marka ileti?imi e?itiminin ard?ndan Oxford Üniversitesi'nde deneysel psikoloji alan?nda doktora yapt?. Kendisiyle ayn? zorluklar? ya?ayan ki?ilere umut olmak için çal??malar?n? da 'ak?c? konu?ma bozuklu?u' üzerine yo?unla?t?r?p, bu konuda master ve doktora tezleri yazan, projelerde aktif görev alan Demirel, "Bu soruna çözüm bulmak ve bilime katk? sa?lamak en büyük hedefim" diye konu?tu.
DERS VERD?
?EÜ'den mezun olduktan sonra psikoloji ve sinir bilim alan?nda ?talya ve Almanya'da akademik çal??malar?na devam eden Demirel, 'konu?ma' üzerine çal??malar yapmaya ba?lad?. Almanya'da ara?t?rma tasar?m?, programlama ve beyin görüntüleme metotlar? üzerine deneyim kazanan Demirel, deneysel psikoloji alan?nda doktora yapmak için ?ngiltere'deki Oxford Üniversitesi'nden kabul ald?. Çal??kanl???yla fark yaratan Demirel, Oxford'daki e?itimini de üç y?lda tamamlayarak diplomas?na kavu?tu. Demirel, Oxford Üniversitesi'nde nörofizyoloji ve davran??sal sinir bilimi dersleri veren bir akademisyen oldu.
'PES ETMEK YER?NE, KEND? YOLUMU Ç?ZD?M'
Demirel, psikoloji ve sinir bilime olan yo?un ilgisini, insanl??a katk? sa?layacak bilimsel çal??malara dönü?türmek için kariyerini bu do?rultuda ?ekillendirdi. Oxford Üniversitesi'nde doktora yapman?n kendisi için sadece bir hedef de?il, alan?n?n en iyileriyle birlikte çal??arak kendini geli?tirece?i bir araç oldu?unu belirten Demirel, burada sadece akademik bilgi edinmekle kalmad?, farkl? kültürlerden gelen bilim insanlar?yla tan??arak ufkunu geni?letti ve tutkusu daha da güçlendirdi. Demirel, “Oxford bana sadece doktor ünvan? vermedi, ayn? zamanda merak?m? canl? tuttu ve sürekli ö?renmeye te?vik eden bir bak?? aç?s? kazand?rd?" diye konu?tu. Demirel, çocukluk y?llar?nda kar??la?t??? zorluklar? ise, "?nsanlar?n bak??lar? ve sab?rs?zl?klar? zaman zaman zorlay?c?yd? ama bunu bir engel de?il, geli?imim için bir f?rsat olarak görmeye ba?lad?m" sözleriyle ifade etti.
Konu?ma bozuklu?u ya?ayan bireylerin hayat kalitesini art?racak bilimsel projeler geli?tirmek istedi?ini ifade eden Dr. Demirel, Oxford'daki bir an?s?ndan yola ç?karak ?u anda üzerinde çal??t??? projeyi de anlatt?.
'KAYGILIYDIM AMA KONU?MA YAPMAYI KABUL ETT?M'
Demirel, “Doktoram?n ilk y?l?nda, bursumu sa?layan vak?f (Dominic Barker Trust), beni bir ba??? gecesine davet etti. Ara?t?rmalar?m?z için fon toplamak amac?yla yakla??k 100 ki?inin kat?laca?? bu gecede konu?ma yapmam? rica ettiler. Hayat?mda hiç bu kadar kalabal?k bir topluluk önünde konu?mam??t?m. Kendime inanamad?m. Üstelik konu?ma bozuklu?um, ileti?imin çok önemli oldu?u anlarda belirginle?ir. Fakat yine de daveti hiç dü?ünmeden kabul ettim. Ama kabul etmek, kayg?y? ortadan kald?rm?yordu. Günlerce, tek cümleyi bile bitirememe ihtimali zihnimde dönüp durdu. Bir gece, bu kayg?n?n da etkisiyle dü?ünürken akl?ma bir yöntem geldi. Size garip gelecektir ama ben, ba?kas?yla diyalog içinde olmad???mda, yani sesimle ba?kas?na bir mesaj aktarmaya çal??mad???mda konu?ma bozuklu?um neredeyse hiç olmuyor. Bir di?er ilginç nokta ise ba?ka biriyle ayn? anda, ayn? kelimeleri söyledi?imde de konu?mam tamamen ak?c?. ??te bundan yola ç?karak kendi sesimi önceden kaydedip, kulakl?ktan dinleyerek, konu?mam? yapabilirim diye dü?ündüm" dedi.
'BU YÖNTEM? B?R GÖZLÜK G?B? DÜ?ÜNEB?L?RS?N?Z'
Bu fikri uygulayarak sahneye ç?kt???n? ifade eden Demirel, "Kulakl???mda kendi sesim, önümde ise beni merakla bekleyen 100 çift göz vard?. Kendi sesimi kelime kelime takip ederek ilk cümlemi söyledim. Tak?lmam olmad?, ikinci cümlem de ak?c?yd?. Sonuna kadar, neredeyse tek duraksama bile olmadan, kendi do?al tonumla konu?mam? bitirdim. Konu?mam bitti?inde, insanlar?n 'Bu ki?i bize kendi konu?ma bozuklu?undan bahsetti ama konu?ma bozuklu?u yokmu?' diye dü?ünece?inden endi?elendim. Ama kulakl??? ç?kard???m an, ak?c? konu?maya veda edece?imi de biliyordum. Bu yöntemi bir gözlük gibi dü?ünebilirsiniz; takt???n?zda dünya netle?ir, ç?kard???n?zda bulan?kla??r. Daha sonra, doktoramda bu yöntemi bilimsel olarak test ettik. Sonuçlar ?u an hakem de?erlendirmesinde. Oxford Üniversitesi'nden Prof. Dr. Tim Denison ile birlikte bu yöntemi rafine hale getirebilir miyiz, biraz daha geli?tirerek benim gibi sunum yaparken zorluk ya?ayan insanlara umut olabilir miyiz diye çal???yoruz" diye konu?tu.
'M?L?SAN?YELER ÖNCE BEY?NDE NELER OLDU?UNU ?NCEL?YORUZ'
Demirel, sözlerini ?öyle sürdürdü: "Prof. Dr. Tim Denison; epilepsi, a?r?, koma ve Parkinson hastal??? gibi alanlarda ç???r açan inovasyonlar geli?tirmi?, ekibiyle birlikte geli?tirdi?i metotlar? dünya çap?nda 1 milyondan fazla ki?iye ula?m?? bir bilim insan?. Onunla her hafta birebir görü?üp konu?ma bozuklu?u üzerine çal??mak, benim için büyük bir ?ans. Bu yöntem, doktoradaki çal??malar?m?n yaln?zca bir parças?yd?; as?l yolculuk ise daha yeni ba?l?yor. Hiçbir yard?mc? yöntem kullanmadan ak?c? konu?may? günlük hayata ta??mam?z?n yollar?n? ara?t?r?yoruz. Bunun için MRI, fMRI ve MEG gibi beyin görüntüleme teknikleriyle, tak?lmadan milisaniyeler önce beyinde neler oldu?unu inceliyoruz. E?er bu biyolojik i?aretleri bulabilirsek, manyetik uyar?m gibi yöntemlerle do?ru anda müdahale ederek konu?may? ba?lamadan ak?c? hâle getirmeyi hedefliyoruz. Bu, beyinde yeni ö?renmelere yol açarak zamanla tamamen do?al bir ak?c?l?k sa?layabilir."
'KUSURSUZ OLAN K?MSE YOK'
Konu?ma bozuklu?u gibi karma??k bir konuyu, en ileri teknoloji ve dünyan?n en iyi beyinleriyle bir araya gelerek çal??maya gayret gösterdi?ini belirten Demirel, kendisi gibi ak?c? konu?ma bozuklu?u çeken ki?ilere de mesajlar verdi. Demirel, "Oxford'daki farkl? bölümlerden sayg?n bilim insanlar?na fikirlerimi sundum ve desteklerini ald?m. Bunun yan? s?ra Stanford, Boston Üniversitesi ve New York Üniversitesi ile de ba?lant? kurdum. Geçen kas?mda Boston ve New York'a giderek laboratuvarlar?nda konu?malar yapt?m. Bir gün mutlaka konu?ma bozuklu?u tarihe kar??acak. O zamana kadar unutmamam?z gereken ?ey ne söyledi?imizin, nas?l söyledi?imizden çok daha önemli oldu?udur. Hayat?mda ola?anüstü zeki ve yetenekli pek çok insanla tan??ma ?ans?na sahip oldum ama kusursuz olan birine hiç rastlamad?m. Bu yüzden yarg?lamadan, merakla ve ilgiyle dinleyen biri olmak, pek çok sorunu a?maya yeter" dedi.