Çukurova Üniversitesi Merkezi Ara?t?rma Laboratuvar?'nda (ÇÜMERLAB) yap?lan çal??malarla zeytinya??nda, sirkede, nar ek?isinde, baharatlarda, toz ?ekerde, salçalarda ve daha birçok g?dada hileler tespit ediliyor. Son dönemde özellikle zeytinya??nda yap?lan hilelerin çok artt???ndan bahseden ÇÜMERLAB Müdürü G?da Mühendisi Prof. Dr. Serkan Selli ve ö?retim görevlisi Onur Sevindik, yapt?klar? analizleri payla??p, uyar?larda bulundu. Önemli bir zeytinya?? üreticisi olan Türkiye'de tüm dünyada oldu?u gibi kurakl???n verim dü?ü?üne neden olmas? ile zeytinya?? fiyatlar?n?n da çok yükseldi?ini anlatan Prof. Dr. Serkan Selli, ?unlar? söyledi:
"B?TK?SEL YA? KARI?TIRIYORLAR"
- Bu y?l zeytinya?lar?nda geçmi? y?llarda pek rastlamad???m?z ?ekilde taklit ve ta??i?in, hilelerin oran?n?n da oldukça yükseldi?ini gördük. Laboratuvar?m?zda çe?itli yöntemlerle bu hileleri tespit ediyoruz.
- Geçti?imiz y?l Türkiye genelinde gelen ya?lar?n tamam?n? dü?ündü?ümüzde yüzde 5'lik bir bölümünde hile ç?k?yordu. Ancak bu y?l yapt???m?z analizlerin üzülerek söylüyorum ki yüzde 25'lik k?sm?nda hile saptamaktay?z.
- En s?k rastlad???m?z hile, zeytinya??na dü?ük fiyatl? di?er bitkisel ya?lar?n kar??t?r?lmas? oluyor. Böylelikle daha fazla miktarda zeytinya??n? yüksek fiyattan satarak, haks?z bir kazanç elde ediliyor.
- Sa?l?k aç?s?ndan zararl? herhangi bir kimyasal bile?ene rastlamad?k. Ancak bakanl???n denetimleri s?kla?t?rmas?n?n toplum sa?l??? aç?s?ndan çok önemli oldu?unu dü?ünüyoruz.
"F?YATLARIN ARTI?I ?LE GÜVEN DUYGUSU AZALDI"
- Bu y?l zeytinya?? hile analizi için hem üreticiden hem de yüksek miktarda ürün alacak olan tüketicilerden çok fazla talep var. Çünkü bu sene fiyatlar?n art??? ile zeytinya??na olan güven duygusu azald?. Örne?in zeytinya??na m?s?r, ayçiçe?i, pamuk, kanola, çivit ya?? i?leniyor.
Mesela son yapt???m analizde, 6 numuneden 2'si maalesef hileli ç?kt?. Geçti?imiz y?llara göre, bu y?l yüzde 20-25 oran?nda hile ile kar??la??yoruz. Bu hileleri Karbon ?zotop Analizi, Gaz Kromatografisi Ya? Asitleri Profili Analizi, HPLC Biofenoller Analizi ile ortaya koyuyoruz.
"SOSYAL MEDYADA GÜNDEM OLAN YÖNTEMLER ETK?S?Z"
Son dönemde insanlar?n mutfaklar?ndaki kimyasallar? kar??t?rarak, zeytinya?lar?n?n sahte olup, olmad??? anlamak için girdikleri çabaya ili?kin Sevindik, ?öyle devam etti:
- Zeytinya??n?n sahte olup, olmad???n?n anla??lmas? için ancak ve ancak hassas teknolojik yöntemler do?ru sonuçlar verebilir. Bu analizler olmadan son dönemde sosyal medyada gündem olan yöntemlerle, örne?in mutfaklar?ndaki kimyasallar? ya? ile kar??t?rarak yapt?klar? çaba ile sahtecili?in anla??lmas? imkans?z diyebilirim.
- Tek belirteç ?u olabilir; zeytinya??nda net bir zeytin kokusu al?nmas? gerekiyor. E?er bu koku yoksa ?üphelenmeye ba?layabilir, ya??n?z? laboratuvarlarda analiz ettirebilirsiniz.