Dokuz Eylül Üniversitesinden (DEÜ) bir grup bilim insanı, zeytinyağının içeriğinde bulunan skualen adlı maddenin böbrek hasarını azalttığını saptadı. DEÜ Tıp Fakültesi Tıbbi Patoloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Sülen Sarıoğlu ile tez danışmanlığını yürüttüğü öğrencisi Dr. Resmiye Irmak Yüzügüldü, Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Öğretim Üyesi Prof. Dr. Osman Yılmaz'ın katkılarıyla skualen adlı bileşik ile ilgili araştırma yaptı. Bilim insanları, en zengin kaynakları köpekbalığı karaciğeri ve zeytinyağı olan, insan vücudu, buğday tohumu ve pirinç kabuğunda da bulunan skualen üzerinde çalıştı. Araştırmacılar, "A, E ve K vitamini, Koenzim Q ile benzer yapıda hidrokarbon yapıda bir ara bileşik" olarak tanımlanan skualenin böbrek hastalıklarına etkisini inceledi. Deney hayvanları üzerinde yapılan çalışmada, zeytinyağı kökenli skualenin verildiği gruplarda böbrek işlevlerindeki kaybın ve doku hasarının çok azaldığı saptandı.
BİLİMSEL ARAŞTIRMA SONUÇLARI
Araştırma sonucunda, böbreklerde işlev bozukluğuna işaret eden serum kreatinin ile idrar protein değerlerinde de azalma görüldü. Ayrıca, zeytinyağı kökenli skualenin olumlu etkisinin köpekbalığı kaynaklı skualene göre daha belirgin olduğu vurgulandı. Prof. Dr. Sülen Sarıoğlu, daha önce birçok deneysel nitelikte çalışmaya konu olan skualenin, hücre hasarı ve kanseri önleyici olduğu yönünde yayınlar bulunduğunu belirtti. Söz konusu bileşiğin kemik iliği hücreleri hasarlanmasını azalttığını kaydeden Sarıoğlu, kalın bağırsak, akciğer ve deri kanseri riskinin de düştüğüne yönelik bilimsel araştırma sonuçları olduğunu da aktardı. Çalışmada böbreklere hasar verici bir ajan olan adriyamisin kullandıklarını aktaran Sarıoğlu, deney grubuna 14 gün boyunca ağız yolu ile skualen desteği verildiğini bildirdi.
HÜCRE SAYILARI KORUNUYOR
Sarıoğlu, sonuçta idrar ve kan analizlerinin yanı sıra böbrek dokularının da farklı yöntemlerle mikroskobik olarak incelendiğini ifade ederek, şu bilgileri verdi: "Sayılarındaki azalma ve hasarlanmanın birçok böbrek hastalığının temelinde yer aldığı düşünülen, böbrek süzme işlevinin sürdürülmesinde çok önemli görevleri olan podosit isimli glomerüler hücrelerin sayılarının skualen ile korunduğu izlendi. Podosit miktarları, bu hücrelerin özgül belirteci kabul edilen WT-1 isimli immünhistokimyasal antikor yöntemini kullanarak değerlendirildi. Hücrelerin skualen alanlarda doğala çok yakın sayıda olup korundukları saptandı. Ayrıca böbrek hasarında izlenen tübüler hasar, tübüler atrofi ve interstisyel enflamasyon ve fibrozis bulgularının da, skualen uygulaması ile yaygınlık ve şiddetleri azaldı."
Sülen Sarıoğlu, araştırmanın zeytinyağının böbrek hasarı üzerine olası iyileştirici etkilerini ortaya koyduğunu, moleküler patolojik verilerle de destekleyecekleri ek çalışmalar yapacaklarını sözlerine ekledi.