19 Temmuz 2023 tarihli Resmi Gazete’de yer alan 7391 Say?l? Destekleme ve Fiyat ?stikrar Fonu Hakk?nda Kararda De?i?iklik Yap?lmas?na Dair Cumhurba?kan? Karar? ile zeytinya?? ihracat?na fon kesintisi getirildi. Karar ile dökme ve varilli zeytinya?? ihracat?nda, kg ba??na 20 cent Destekleme ve Fiyat ?stikrar Fonu kesintisi yap?laca?? bildirildi.
Hem ihracata, hem de iç piyasaya yetecek zeytinya??m?z var
Türkiye’nin elindeki zeytinya?? varl???n?n hem iç piyasaya hem de ihracata yetecek seviyede oldu?unun alt?n? çizen Ege Zeytin ve Zeytinya?? ?hracatç?lar? Birli?i (EZZ?B) Yönetim Kurulu, fon karar?na kar?? ç?karken, zeytinya?? sektöründe serbest piyasa ekonomisi ?artlar?n?n devam etmesi gerekti?ini savundu.
EZZ?B Yönetim Kurulu, ihracatç?lar?n maliyetlerini yüzde 6 art?racak fon karar?n?n yanl?? oldu?unun alt?n? çizdi ve bir an önce kald?r?lmas?n? istedi. EZZ?B Yönetim Kurulu yapt??? yaz?l? aç?klamada; “Türkiye 2022/23 sezonuna 50 bin ton zeytinya?? sto?uyla girdi. Rekoltemizde 421 bin ton olarak hesapland?. Afrin’den gelen 30 bin ton zeytinya?? dikkate al?nd???nda 501 bin ton bir zeytinya?? varl???m?z olu?tu. 190 bin ton iç tüketim, 150 bin ton ihracat?m?z olaca??n? öngördü?ümüzde, yeni sezona 160 bin ton stokla girece?iz. Türkiye’nin zeytinya?? arz?nda panik olmas?n? gerektirecek bir durum söz konusu de?il” tespitinde bulunuldu.
Türkiye’de marketlerde sofral?k zeytin ve zeytinya?? arz?nda bir s?k?nt? ya?anmad???na yer verilen aç?klamada, butik zeytinya?? fiyatlar?n?n sektörde genel fiyatlarm?? gibi de?erlendirilmesinin yanl?? oldu?unun alt? çizildi.
Zeytinya?? fiyatlar?nda da art??lar oldu?u dillendirilirken, “Türk zeytinya?? ihracatç?lar? olarak, 2022-23 sezonunun 8 ayl?k döneminde 124 bin 791 ton ihracat gerçekle?tirdik. ?hracat?n ayl?k seyrinde zaten dü?ü? ya?an?yor. Sezon sonunda ihracat?m?z 150 bin ton seviyesinde kalacakt?r. Önümüzdeki sezonda fiyatlar geri gelmeye ba?larsa bugün zeytinya?? ihracat?na getirdi?imiz fon nedeniyle pi?manl?k ya?ar?z” denildi.
Zeytinya?? rekolteleri çok dü?ük olmayacak
EZZ?B Yönetim Kurulu, 2023/24 sezonunda dünya genelinde zeytinya?? rekoltesinde dü?ü?ler olaca?? yönündeki tespitlerin çok gerçekçi olmad???n? ifade ederek görü?lerini ?öyle sürdürdü; “?spanya’da 1 milyon tonun üzerinde rekolte beklentisi var. ?talya 450 bin ton, Tunus 250-300 bin ton, Portekiz 200 bin ton, Suriye 200 bin, Yunanistan 150-200 bin ton rekolte öngörüyor. ?spanya yeni sezona 350 bin ton stokla girecek. Dünya genelinde de bu fiyat art??lar? nedeniyle 1 milyon ton tüketim dü?ü?ü gündeme gelebilir. Günümüzdeki fiyatlar üreticinin ürününün katma de?erli olarak de?erlenmesi için f?rsatlar sunuyor. Bu ortamda ihracata fon getirmek yanl?? bir karar, ihracat?n önünü kesmek mant?kl? de?il”
Küçük kalibreli zeytinlerin yüzde 3-5’i zeytinya??na gitti
Son zamanlarda sosyal medyada görülen “Sofral?k zeytinler s?k?l?p zeytinya??na dönü?türülüyor” tarz?ndaki haberlere de yan?t veren EZZ?B Yönetim Kurulu, “Dü?ük kalibreli sofral?k zeytinlerin yüzde 3-5’i geçmeyen bir miktar, zeytinya?? fiyatlar?ndaki art?? nedeniyle s?k?ma gitti. Ancak ülke stoklar?ndaki sofral?k zeytin rekoltemiz hem iç piyasa için hem de ihracat için yeterlidir” diye görü? belirtti.
Türkiye’de i?neden ipli?e her ?eyin fiyat?n?n artt???n?n alt?n? çizen EZZ?B Yönetim Kurulu, “Zeytinya?? fiyatlar? gerçek enflasyon kadar artt?. Zeytinya??m?zda hak etti?inden fazla ölçüde fiyat art??? olmam??t?r. ?hracat uzun vadeli kontratlarla yürüyen bir süreç. Bu fonu ithalatç?lara yans?tmam?z mümkün de?il, tampon bir dönem olmal? ya da mevcut sözle?melere yans?t?lmamal?” diye ça?r?da bulundu.
Afrin zeytinya?? iç piyasada fiyatlar? regüle etsin
“Türk zeytinya?? sektörü büyük stokla yeni sezona girmemeli” diyen EZZ?B Yönetim Kurulu, iç piyasadaki fiyatlar?n daha stabil bir seyir izlemesi içinde Afrin’den Tar?m Kredi Kooperatifi taraf?ndan getirilen zeytinya??n?n iç piyasaya sunulmas?n? önerdi.
Ayçiçe?i zeytinya??n?n muadili de?il
“Tah?l koridoru kapan?nca bitkisel ya? sorunu ya?anacak” yakla??m?yla zeytinya?? ihracat?na fon getirildi?i tespitleriyle ilgili de görü?ünü payla?an EZZ?B Yönetim Kurulu, “Ayçiçe?i ile zeytinya?? aras?nda bir ili?ki yok. Ayçiçe?i ile zeytinya?? birbirinin muadili de?il. Zeytinya?? meyve suyu, di?er ya?larla fiyat? k?yaslanmamal?” de?erlendirmesinde bulundu.