Türkiye’de Sa?l?k Bakanl???’n?n uygulad??? çocukluk ça?? a?? takvimi içinde de yer alan, 9’uncu ay ile 1, 4 ve 6’nc? ya?larda uygulanan k?zam?k a??lar?, çocuklar? viral bir hastal?k olan k?zam?ktan yüzde 99 oran?nda koruyor.
1960’lardan bu yana, güvenle kullan?lan k?zam?k a??lar?, pandemi sonras? artan a?? kar??tl???n?n da etkisiyle, çocukluk ça?? a??lamas?n? reddeden aileler taraf?ndan yapt?r?lm?yor.
Öte yandan sadece Türkiye’yi de?il, tüm dünyay? etkileyen göç dalgalar? nedeniyle a?? takiplerinin zorla?t?rd???n? belirten Türk Pediatri Kurumu Ba?kan? ve Cerrahpa?a T?p Fakültesi Çocuk Sa?l??? ve Hastal?klar? Anabilim Dal? Ba?kan? Prof. Dr. Haluk Çoku?ra?, Türkiye’de yüzde 98’lerde olan a??lama oranlar?n?n son zamanlarda dü?meye ba?lad???n?, bunun da k?zam?k salg?n? riskini art?rd???n? kaydetti.
Y?llar sonra ilk kez, önceki gün kendi kliniklerine a??lar? eksik oldu?u için k?zam?k geçiren bir çocu?u yat?rd?klar?n? anlatan Prof. Dr. Çoku?ra?, “Bize bir hasta geldi ?imdilik ama, özellikle son bir ayd?r her yerde, giderek artan say?da k?zam?k vakalar? oldu?unu biliyoruz” dedi.
“YILLAR ÖNCE HAFTADA 2-3 KIZAMIK ÖLÜMÜ GÖRÜRDÜK”
Türkiye’deki çocuklar?n a??lanma oran?n?n pek çok Avrupa ülkesinden daha iyi oldu?unu vurgulayan Prof. Dr. Çoku?ra?, “Son derece de iyi bir a??lama takvimimiz var. Ama bu oran?n son y?llarda biraz azald???n? biliyoruz. Burada kritik s?n?r, örne?in k?zam?k için, yüzde 95’tir. Yüzde 95’in alt?na inerse, hele de 90’lara dü?erse, o zaman k?zam?k salg?nlar?n?n görülme ihtimali de artar. Son zamanlarda k?zam?kta gerçekten bir art?? oldu?unu görüyoruz. Dün öyle bir k?zam?k vakas? yat?rd?k klini?imize. Yabanc? uyruklu bir hastayd?. A??lar? tam yap?lmam?? olan bir hasta. Dört dörtlük bir k?zam?kt?. K?zam?k, bizim asistanl???m?z döneminde çok korkulan bir hastal?kt?. Haftada 2 ya da 3, k?zam??a ba?l? ölümler görürdük. Ba????kl?k sistemini ciddi olarak bask?layan bir hastal?k oldu?unu biliyoruz. Tabii ki o eski günlerimize tekrar dönmek istemiyoruz” diye konu?tu.
OV?D A?ISINA KAR?ITLIK, ÇOCUKLUK ÇA?I A?ILARINI VURDU
Son 10 y?ld?r sadece Türkiye’nin de?il, pek çok ülkenin dünyadaki kar???kl?klar nedeniyle, düzensiz göçle u?ra?t???n? vurgulayan Prof. Dr. Çoku?ra?, ?unlar? söyledi:
“Kontrolsüz göçler oldu. Hem göçler hem de k?zam?k vakalar?ndaki art??lar sadece bize özgü de?il. Örne?in Uzakdo?u’da, Balkan ülkelerinde, hatta Avrupa ülkelerinde küçük küçük salg?nlar zaman zaman ya?an?yor. A?? karars?zl??? ya da kar??tl??? da çok artt?. Baz? insanlar hakikaten kafas? kar???k oldu?u için a?? yapt?rm?yorlar ya da a??ya kar??lar. Ama baz?lar? da kökten a?? kar??t?.
Bu insanlar?n say?s?nda ciddi bir art?? olmas? nedeniyle, çocuklar?n a??lanma oranlar? maalesef dü?üyor. Covid pandemisi s?ras?nda özellikle ya?ad?k bunu ve Covid a??lar?na kar?? olmak, çocukluk ça?? a??lar?na kar?? olmak ?ekline dönü?üyor.
A??s? bilinen bir hastal?k söz konusu ise, o çocu?u a??latmamak bana sorarsan?z bir insanl?k suçudur. Do?al yoldan hastal??? geçirmek ona kar?? bir ba????kl?k kazanmak, tamam kimi kez böyle bir ?ey de olabilir ama olas? ölümcül komplikasyonlar?n ortaya ç?kmayaca??n? asla önceden öngöremezsiniz.”
“GEBE B?R KADINA BULA?SA BEBE?? ÖLEB?L?R”
A??lanman?n sadece bireysel bir karar olamayaca??n?n da alt?n? çizen Prof. Dr. Çoku?ra?, ?u aç?klamalarda bulundu:
“Bu bir toplumsal sorundur ve siz kendi çocu?unuzu a??latmad???n?zda, diyelim ki çocu?unuz k?zam?kç?k oldu, çok da korktu?umuz bir hastal?k de?il bu. Çocu?unuzdan bir gebe kad?na bula??rsa, o kad?n?n çocu?u karn?ndayken ölebilir ya da sakat do?abilir. A??s?z biri ileri ya?larda bu hastal?klar? geçirirse, çocuklara göre çok daha a??r tablolara yol açabilir.
Veya etraftaki bir tak?m ba????kl??? bask?lanm?? ki?ilere, örne?in ya?l?lar, kemoterapi gören bir aile bireyi, ba????kl?k sistemi bozuk ba?ka bir karde? veya çok küçük ya?taki bir çocu?a bula??rsa çok daha a??r bir sonuç ortaya ç?kabilir. Toplumun ba????k hale gelmesi için hepimizin a?? olmas? laz?m. Birer iki?er ki?inin ‘Aman can?m ben olmasam da ne olur?’ deme lüksü yok.”
“NORMALDE ?K? DOZ, R?SKL? DURUMLAR ?Ç?N ÜÇ DOZA ÇIKARILAB?L?R”
Çocukluk ça?? a??lar?n?n uzun y?llard?r güvenle uyguland???n? da kaydeden Prof. Dr. Çoku?ra?, “Bu a??lar?n kal?c?, uzun süreli, insanlar? endi?eye sevk edecek ya da a??dan vazgeçmesine neden olacak bir yan etkisi yok. Herkes çocuklar?na zaman? geldi?inde a??lar?n? yapt?rmal?. K?zam?k a??s? genelde 1 ya? civar?nda yap?l?yor, 4-6 ya?ta ek dozlar yap?l?yor. A??s? tam olan bir çocukta yüzde 99’a yak?n bir koruyuculu?u var. Nadiren de olsa a??lanm?? bir çocuk da k?zam?k geçirebilir ama, çok hafif tek tük döküntüyle atlat?yor. Normalde ilk dozu 1 ya??nda yap?yoruz ama, ?imdi ya?ad???m?z durum dolay?s?yla, yani salg?n tehlikesi oldu?unda, göçlerin çok yo?un oldu?u zamanlarda, 9 ayl?kken ilk bir doz yap?labiliyor. Ama bu aylarda uzun koruyuculu?u yok, yüzde 60’larda sadece. O nedenle 1, 4 ve 6 ya?ta da tekrar yap?lmas? gerekiyor. Sa?l?k Bakanl??? uzun bir süredir çok yerinde bir kararla, k?zam?k a??s?n? 9 ayl?kken uygulamaya ba?lad? zaten” diye konu?tu.