Koronavirüs salg?n?n?n etkileri devam ederken ABD'de H5N1 ad?yla bilinen ku? gribi salg?n? büyük bir endi?e ve panik yarat?yor.
?lk olarak 25 Mart'ta kay?tlara geçen ABD'deki süt inekleri aras?ndaki H5N1 ku? gribi salg?n? ?u anda sekiz eyalette en az 33 sürüye yay?lm?? durumda. Çar?amba günü, piyasada sat?lan sütte virüsün genetik kal?nt?lar? ortaya ç?karken yetkililer sütlerin güvenli oldu?unu duyurdu. Buna ra?men olas? bir salg?n riskinin önüne nas?l geçilece?i de merak konusu oldu.
Bu virüsün hayvanlardan insanlara geçmesinden endi?e edilirken ?u an kay?tlara geçmi? tek bir vaka bulunuyor... Fakat ABD Ba?kan? Joe Biden'?n koronavirüs dan??ma kurulunda görev alan bilim insan? Rick Bright durumun daha da kötüye gidebilece?ini New York Times'a aç?klad?. Bright, "H5N1 bula?m?? bir ki?i ile 10 ki?i aras?nda ince bir çizgi var. Rakam 10 ki?iye ç?kt???nda büyük ihtimalle çok geç kalm???zd?r" ifadesini kulland?.
HASTALIK NASIL YAYILIYOR?
Teksas eyaletinde tar?mdan sorumlu komiseri Sid Miller, salg?n?n izlerinin ?ubat ay?na kadar gidebilece?ini söylerken bölgedeki birçok sürünün de bundan etkilenmi? olabilece?ini dile getirdi. Öte yandan Bright, bu tür verilerin tutulmad???n? söylerken New York Times, hayvanlar?n telef olmas?na sebep olan bu hastal???n insanl?k için de korkunç bir trajediye evrilebilece?ini dile getirdi.
?nek sütlerindeki enfeksiyon oran?n?n çok yüksek olmas?ndan dolay? hastal???n süt sa??m makineleri ya da ah?rlar?n temizli?i s?ras?nda bula?abilece?i ihtimali üzerinde duruluyor. Hastal???n hayvanlar aras?ndaki bir di?er yay?lma ihtimali de ineklerin yemleri olarak öne ç?k?yor. New York Times, ABD'de çiftçilerin kümes hayvanlar?n?n art?k yatak malzemelerini (tüyler, d??k?, dökülen tohumlar) ucuz bir ek protein kayna?? olarak süt ve besi s???rlar?na vermesine izin verildi?ine dikkat çekti.
"SÜTÜ ?ÇEN KED?LER ÖLDÜ"
Öte yandan ABD'deki birçok eyalette pastörize olmayan sütlerin yasal olarak sat?labildi?i hat?rlat?l?rken bu durumun çok ciddi sa?l?k sorunlar? olu?turabilece?i de belirtildi.
Dr. Bright yapt??? aç?klamada, "Bu çok ciddi bir sa?l?k sorunu te?kil ediyor. Özellikle enfekte olmu? sütleri içen kedilerin öldü?ü göz önünde bulundurulursa" dedi.
Yetkililer hayvanlar?n do?ru bir ?ekilde virüs testi yap?lmas? gerekti?ini aç?klarken buna ra?men çok da??n?k bir ?ekilde virüs testlerinin yap?ld??? vurguland?. Testlerin hangi ortamlarda yap?l?p yap?lmad???n?n bilinmedi?i duyurulurken bunlar?n do?ru bir ?ekilde tasnif edilmedi?ine de dikkat çekildi.
ABD Tar?m Bakanl???'n?n hastalanan hayvanlar?n gen dizilimlerini ve di?er verilerini zaman?nda payla?mad??? da aç?klan?rken, payla??lan verilerin de çok farkl? bir formatta olmas?n?n bilim insanlar?n?n elini kolunu ba?lad??? aç?kland?. New York Times'?n haberinde ABD'nin önde gelen kurumlar?ndan Hastal?k Kontrol ve Önleme Merkezleri'nin (CDC) hastanelerin acil servislerindeki verileri izledi?i belirtilirken, gözle görülür bir art?? ya?anmas? durumunda çok geç kal?nabilece?i de aktar?ld?. New York Times'a konu?an CDC yetkilileri ?u ana kadar 23 ki?inin hastal?k testi oldu?unu da söyledi.