?KÇÜ Atatürk E?itim ve Ara?t?rma Hastanesi Enfeksiyon Hastal?klar? Anabilim Dal? Ö?retim Üyesi Prof. Dr. Alper ?ener, 'yaz ishali' ya da 'turist ishali' olarak adland?r?lan hastal?klarda art??a dikkat çekti. Hastal?kla ilgili bilgi veren Prof. Dr. ?ener, "Ba??rsak al??kanl?klar?nda de?i?im olarak adland?r?l?yor. Bazen tamamen sulu olabiliyor, a??rl?kla kat?l?klar da olabiliyor. Beraberinde bulant? ve kusma da olabiliyor. Klinik tabloda hepsi birbirinden farkl?. Viral ya da bakterinin e?lik etti?i besin zehirlenmeleri, g?da zehirlenmeleri ?eklinde de olabiliyor. Birbirinden ay?rt etmek asl?nda hem kolay hem zor. E?er kar?n a?r?s?yla birlikte tuvalete gitti?inizde s?kl?kla büyük abdest ç?kar?yorsunuz, su ?eklindeyse ve birkaç gün öncesinde ?üpheli bir g?da ald?ysan?z g?daya ba?l? ba??rsak al??kanl??? de?i?imi yani yaz isaline yakalanm??s?n?zd?r" diye konu?tu.
'HERHANG? B?R BULA?ICI HASTALIK OLMADAN BA?IRSAK ALI?KANLIKLARINDA DE????M OLAB?L?R'
Yaz tatilinde yer, bazen ülke de?i?ikli?inde al??k?n olunmayan g?dalar tüketildi?inde, herhangi bir bula??c? hastal?k olmadan ba??rsak al??kanl?klar?nda de?i?imler olabildi?ini söyleyen Prof. Dr. ?ener, "Bu da gayet do?al. G?dalarla ilgili olan k?sm?na bakt???n?z zaman, e?er besin zehirlenmesi ise buna mutlaka beraberinde bulant?, kusma e?lik ediyor. Çünkü o besin içerisinde bir toksin oluyor. Bir bakteri art?k maddesi oluyor. Bulant?, kusma, halsizlik, i?tahs?zl?k, kas a?r?s? ve ate?e sebep olabiliyor. Bu bazen a??r ishal tablosu salmonella ve shigella gibi enterik patojenlerle kar??abiliyor. Dolay?s?yla bunlar? birbirine ay?rt etmek laz?m. Çünkü g?da zehirlenmesinde antibiyotik tedavisi kesin vermek gerekiyor” ifadelerini kulland?.
'HAZIR GIDALARA D?KKAT'
Prof. Dr. Alper ?ener haz?r g?dalara da de?inerek, bu ürünlerin plajlarda soruna neden olabilece?ini belirtti. ?ener, “Mesela haz?r tüketilen baz? g?dalar var. Yaz aylar?nda sirkülasyonu ne kadar h?zl? bile olsa bunlar toplu halde haz?rlan?p, perakende sat??a dönüyor. Örnek vermek gerekirse kumpir. Hepimizin bildi?i gibi mayonez, yo?urt ve di?er katk?l? ürünler bunun içerisine kat?ld??? için bakteri birikmesi s?k oluyor. Biriken bakteriler insanlarda bulant?, kusma ve ishal gibi tablolara sebep oluyorlar. Di?er taraftan aç?k alanda sat?lan g?dalar da biraz sab?kal? maalesef. Çünkü kullan?lan haz?r g?da ürünleri sosis, salam ve salçalar ile kullan?lan katk? maddelerinin saklanma ko?ullar? önemli hale geliyor. Dikkat edilmesi gereken ?ey, g?dan?n bozulmamas? için 19 ila 20 santigrat derecenin üstünde bir ?s?ya maruz kalmamas? gerekiyor. Mesela plajlarda büyük s?k?nt?. Örnek vermek gerekirse midye, kontaminasyon anlam?nda riskli bir g?da. Çünkü bu bakterilerin bir k?sm? asl?nda bizde deride, ciddi var olan bakteriler. Siz yerken dahi bunlar? onun içerisine bula?t?rabiliyorsunuz. Dolay?s?yla özellikle aç?k alanlarda ve plajlarda kendiniz dahi haz?rlam?? olsan?z, plajda kontaminasyona aç?k hale geliyor. ?deali 3-6 saatte tüketmek. Ald???n?z, yedi?iniz yerdeki ürünlerin üstünde kurumalar, üstünde pürifikasyon, çürüme, erime, sümüksü gibi yap?lar?n olup olmad???na dikkat edin" dedi.
'65 YA? ÜSTÜ VE 5 YA?IN ALTINDAK?LER? YAKIN TAK?P ETMEK GEREK?R'
Vatanda?lar? uyaran Prof. Dr. ?ener, "Özellikle güne?li bölgelerde ve plajlarda güne? tam tepedeyken hava 40 dereceyi bulabiliyor. S?cakl?k bakteri için istemedi?imiz bir ?ey. Bakteriler çok rahat ürüyor, yerle?iyorlar, toksin de fazla üretiyor. Dolay?s?yla s?cak ortamlarda ve plajlarda kendi haz?rlam?? oldu?unuz ürünler dahi olsa k?sa sürede tüketin. Çünkü bu tip ürünlerin tüketimiyle ortaya ç?kabilecek yaz ishalleri belli ya?larda ölümcül seyredebiliyor. Poliklinik ?artlar?na bakt???m?zda bu tür hastalar daha çok acil servise ba?vuruyor. Özellikle 65 ya? üstü ve 5 ya??n alt?ndakileri yak?n takip etmek gerekir. Riske at?labilecek bir durum de?il" diye konu?tu.