Düzenli olarak denizden al?nan dip ve yüzey suyu numunelerinin analiz sonuçlar? Körfez’deki iyile?meyi ortaya seriyor. Yürütülen çal??malarla koku sorununun k?sa sürede önemli ölçüde ortadan kald?r?ld???n? belirten Ba?kan Tunç Soyer “Kararl?y?z, Körfez’in tamam?n? ya?ayan ve yüzülebilir hale getirece?iz” dedi.
?ZSU Genel Müdürlü?ü, Körfez’in varl???n?n devam? ve sürdürülebilirli?i için çok say?da yenilikçi projeye imza atmaya devam ediyor. ?zmir Körfezi’nin temizlenmesi için bugüne kadar ilk kez uygulanan kapsaml? bir strateji benimseyen ?ZSU uygulamaya koydu?u bu stratejiyi “Ya?ayan Körfez” program? olarak adland?r?yor. Konuya ili?kin çal??malar?n sonuç vermeye ba?lad???n? ifade eden ?zmir Büyük?ehir Belediye Ba?kan? Tunç Soyer, “Gelecek ku?aklar?n sa?l???, konforu için temiz bir Körfez yaratabilirsek, kentin cazibesini daha da art?raca??z. Koku sorunu tarihe kar??acak. Körfez yüzülebilir hale gelecek. Kararl?y?z, Körfez’in tamam?n? ya?ayan ve yüzülebilir hale getirece?iz” dedi.
270 km ya?mursuyu kanal?yla körfeze gelen kirlilik azald?
“Ya?ayan Körfez” program?n?n birinci aya??n? Körfez’e gelen kirlilik kaynaklar?n? s?f?rlamay? hedefleyen projeler olu?turuyor. ?ZSU, ya?mur suyu hatlar? ile ar?tmaya giden kanalizasyon hatlar?n? birbirinden ay?rarak Körfez’e olan kanalizasyon ak???n? s?f?rlamay? hedefliyor. ?zmir’in geçmi?te birle?ik sistem olarak in?a edilmi? su altyap?s? nedeniyle, ya?mur ve kanalizasyon sular? ayn? hatlarda birle?erek do?rudan Çi?li At?ksu Ar?tma Tesisi’ne ula??yor. Kurulu altyap? yo?un ya???larda gelen su miktar?n? kald?ramad??? için fazla sular savaklar vas?tas?yla Körfez’e ak?yor. Bu sorunu ortadan kald?rmak amac?yla harekete geçen ?ZSU, bu hedef do?rultusunda son dört y?lda Körfez’e aç?lan 220 kilometrelik ya?mur suyu hatt? imalat? yapt?. 270 kilometre ya?mur suyu hatt?n?n imalatlar? ise sürüyor. Ya?mursuyu ayr??t?rma imalatlar?, Balçova’dan Çi?li’ye kadar Körfezin etraf?n? saran tüm merkez ilçeleri kaps?yor.
Kentin ar?tma noktalar? ve ar?tma kapasitesi art?yor
“Ya?ayan Körfez” program?n?n ikinci aya?? ise kent merkezinin ar?tma kapasitesini art?rmak ve ar?tma faaliyetini birden fazla noktaya da??tmak. ?ZSU Genel Müdürlü?ü, bir taraftan mevcut ar?tma tesislerinin kapasitesini art?rma di?er yandan kent merkezinin ar?tmas?n? üç ayr? noktaya da??tma karar? ald?. Bu do?rultuda projelendirilen yat?r?mlar bir bir hayata geçmeye devam ediyor.
?ehir merkezinin ar?tma faaliyetlerinin tek bir noktada, Çi?li Ar?tma Tesisi’nde toplanm?? olmas?, ?zmir’in nüfusunun h?zla artmas? nedeniyle sorunlara yol aç?yor. Bu do?rultuda Çi?li At?ksu Ar?tma Tesisi’nde revizyon projesi hayata geçirildi. Bugüne kadar faal olan birinci, ikinci ve üçüncü fazlar?n?n kurulu gücünü iyile?tirme çal??malar?nda sona yakla??ld?. 250 milyon liral?k bir yat?r?mla 23 y?l önce kurulmu? tesis tümüyle revize edilerek s?f?r kilometre ayar?na ta??n?yor.
Y?llard?r kentin çözülemeyen sorunlar?ndan biri haline gelen Çi?li At?ksu Ar?tma Tesisi 4. Faz projesinin ihale sürecini tamamlanarak in?aat? ba?lad?. ?ZSU, 600 milyon lira bütçeli bu devasa yat?r?m? ?zmir’e kazand?rmak için imalatlar?n? kararl?l?kla sürdürüyor.
?zmir’in at?k su ar?tma kapasitesini büyütmek için yürütülen projeler Çi?li ile s?n?rl? kalm?yor. Güneybat? Ar?tma Tesisi’nin kapasitesi 400 milyon lira yat?r?m bedeliyle art?r?l?yor. Çi?li At?ksu Ar?tma Tesisi’ne giden Narl?dere Alt?evler ve Huzur mahallelerinde hizmet veren mevcut kolektör hatt? da Çi?li yerine Güneybat? At?ksu Ar?tma Tesisi’ne yönlendiriliyor. Bu kapsamda Narl?dere’nin tamam?nda hali haz?rda hizmet veren at?k su hatt? yenilenecek ve yakla??k 9 kilometre daha yeni hat imalat? yap?lacak. Bu çal??ma ise 105 milyon lira maliyetle gerçekle?ecek. 2024 y?l? içerisinde tamamlanmas? planlanan önemli projeler Körfez’e derin bir nefes daha ald?racak.
?ZSU, kentin at?k su altyap?s?n? iyile?tirmek amac?yla Gaziemir ile Buca ilçelerinin tamam?na ve Karaba?lar ilçesinin yüzde elli nüfusuna hizmet vermek üzere Karaba?lar At?ksu Ar?tma Tesisi Projesi’ni de hayata geçirecek. Karaba?lar’daki ?ZSU yerle?kesine kurulacak tesis, son nesil bir at?ksu ar?tma tesisi olarak birçok modern ?ehirde oldu?u gibi yeralt?nda hizmet verecek. Çi?li’ye giden yükü yüzde 15 oran?nda hafifleterek Körfez’in temizli?ine ciddi oranda katk? sa?layacak olan tesis, iç bölgelerde zaman zaman kokuya neden olan yava? kanalizasyon ak???n? da h?zland?racak. Bu tesiste ar?t?lacak at?k sular?n Meles Çay?’na verilmesiyle Meles’e tatl? su kayna?? yarat?larak kent merkezinde ekolojik bir koridor olu?turulmas? da planlan?yor. 2026 y?l?nda tamamlanacak olan 850 milyon liral?k bu proje, ?ZSU’nun EXPO 2026 projesinin de bütünleyici bir parças? olarak öne ç?k?yor.
Ar?tma sonras? süreç mercek alt?nda
Ya?ayan Körfez Program?’n?n üçüncü aya?? ise ar?tma sonras? sürecin etkin yönetilmesi. ?ZSU ar?tma sonras? sürecin do?ru ve etkin yönetilmesi için be? temel stratejik ad?m belirledi. Bu kapsamda;
-Çi?li At?ksu Ar?tma Tesisi’nin çevresindeki çamur depolama alanlar? bo?alt?lacak ve bu alanlarda ekolojik restorasyon uygulanacak. Bu proje için 750 milyon lira bütçe ayr?ld?.
-2013 y?l?nda devreye al?nan Çi?li At?k Su Ar?tma Tesisi çamur çürütme ve kurutma ünitesinde zaman içerisinde olu?an y?pranma nedeniyle revizyon ve kapasite art??? yap?lacak. 800 milyonluk yat?r?m sayesinde, ar?tma tesisinin çevresinde çamur birikmesinin önüne geçilecek. Kurutulan çamur, çimento üretimi ve benzeri süreçlerde yak?t olarak kullan?larak yeniden ekonomiye kazand?r?lacak.
-Çi?li At?ksu Ar?tma Tesisi’nden ç?karak iç körfeze dökülen ar?t?lm?? at?k sular?n mevcut de?arj noktas? de?i?tirilecek. 200 milyon lira maliyetle aç?lacak derivasyon kanal? arac?l???yla, ar?t?lm?? tatl? sular eski Gediz yata??na ve buradan da orta Körfez’e ta??nacak. Projenin yap?m? Çevre ?ehircilik Bakanl???’n?n iznini takiben ba?layacak ve k?sa sürede tamamlanacak.
-Günlük 605 bin metreküp kapasiteli Çi?li At?ksu Ar?tma Tesisi’nin ç?k???na günlük 200 bin metreküp kapasiteli geri kazan?m ünitesinin kurulmas?yla kazan?lm?? at?k sular tar?msal ve kentsel sulama için yönlendirilecek. 1 milyar liral?k bedelle gerçekle?ecek bu büyük yat?r?m, Körfez k?y?lar?ndaki dalyanlar?n ekolojik restorasyonu ve bal?k stoklar?n?n yeniden ço?almas? için de tarihi bir öneme sahip olacak. Projenin yap?m ihalesinin 2023 y?l? sonuna kadar gerçekle?mesi hedefleniyor.
-Körfezde s??la?ma kaynakl? koku sorununun önüne geçmek için yap?lan çal??malar da h?z kesmeden devam ediyor. Körfez’e akan derelerin ç?k?? a??zlar?nda dip tarama çal??mas? yap?larak kokuya neden olan malzemeler alandan uzakla?t?r?l?yor. Bornova Deresi, Bostanl? Deresi, Peynircio?lu Deresi ç?k?? a??zlar?nda 420 bin metreküplük tarama çal??mas? gerçekle?tirildi. Çi?li At?ksu Ar?tma Tesisi ç?k?? noktas?nda s??la?an alanda dip tarama çal??malar? da sürüyor. Tarama çal??malar?ndan ç?kan çamurlar, Çilazmak Dalyan?’n?n rehabilitasyonu için kullan?lacak ve böylelikle Körfez’in bal?k çe?itlili?inin korunmas?na katk? sa?layacak.