Büyük ?zmir Yang?n? sonras? ?ehirde in?a edilen ilk yap?lardan biri olan AP?KAM, kent tarihi için önemli bir sergiye ev sahipli?i yap?yor. Küratörlü?ünü Aybala Yentürk ve Nejat Yentürk’ün, proje koordinatörlü?ünü ise ?zmir Büyük?ehir Belediyesi Kent Ar?ivi ve Müzeler ?ube Müdürü Dr. Serhan Kemal Sayg?’n?n yapt??? “Yan?k Yurt-Kurtulu? Sava??’nda ?zmir ve Bat? Anadolu Yang?nlar? Sergisi’ ziyaretçileriyle bulu?tu.
20 Haziran 2025 tarihine kadar ziyaret edilebilecek sergi, ?zmir Büyük?ehir Belediyesi Ba?kan Vekili Dr. Levent Y?ld?r, Genel Sekreter Yard?mc?s? Prof. Dr. P?nar Okyay ve 25. ve 26. Dönem CHP milletvekili Zeynep Alt?ok’un kat?l?m?yla düzenlenen törenle aç?ld?.
Foto?raf, film, belge ve objeler
Kurtulu? Sava?? sürecinde Bat? Anadolu’da büyük tahribata yol açan yang?nlar? geni? bir perspektifle ele alan serginin oda??nda 1922’de ya?anan Büyük ?zmir Yang?n? bulunuyor. Sergi, Kurtulu? Sava?? y?llar?nda Bat? Anadolu’da ya?anan yang?nlar?, AP?KAM Ar?ivi’nden, özel koleksiyonlardan ve birçok yerli ve yabanc? kurumdan derlenen foto?raf, film, belge ve objelerle ortaya koyuyor. Sergide, Milli Mücadele’nin son günlerinde ya?anan yang?nlar?n daha önce görülmemi? foto?raflar?na da yer veriliyor. Görsel ve i?itsel kompozisyonlar?n yan? s?ra koku alma duyusunu da kapsayan sergileme tekniklerinin kullan?ld??? sergide, Büyük ?zmir Yang?n? s?ras?nda kullan?lan ve ?zmir ?tfaiye Dairesi Ba?kanl???’nda muhafaza edilen itfaiye araçlar? da sergilendi.
“Ele?tirici gücünü besleyen ?ey, ar?ivdir”
Aç?l?? töreninde konu?an ?zmir Büyük?ehir Belediyesi Ba?kan Vekili Dr. Levent Y?ld?r, “Konu?malar? dinlerken, zaman?n ruhu kavram? akl?ma geldi. Bu hem anlamas? zor hem de bir o kadar da önemli bir konu. Hemen ard?ndan Walter Benjamin’in ‘Tarihsel mesafe, ele?tiri gücümüzü art?r?r’ sözünü hat?rlad?m. Peki, bu ele?tiri gücümüz nas?l artar? Zaman?n ruhunu karakterize eden ?eyin, h?zla her ?eyi unutmak oldu?unu dü?ünüyorum. Sanki ne kadar çabuk unutabilirsek o kadar kendimizi daha iyi hissedebiliriz gibi geliyor. Bu ele?tiri gücünü besleyen ?eyin ar?iv oldu?unu söylemek istiyorum” dedi.
“Gelecek nesiller de bilmeli”
Büyük ?zmir Yang?n?’n?n gelecek nesiller taraf?ndan bilinmesi gerekti?ini vurgulayan Küratör Nejat Yentürk de “Ben, emekli bir hekimim. 32 y?ll?k meslek hayat?mda, bir ki?i d???nda ?zmir’in ba??ndan bir yang?n geçti?ini bilen yoktu. Bizim müfredat?m?z unutmak ve unutturmak üzerineydi. Benim buna itiraz?m vard?. Bu ya?ananlar? belgelemek üzere belge, obje, kitap, foto?raf ve evrak toplamaya ba?lad?m” diyerek serginin haz?rlanma sürecini aktard?. Sergi küratörleri Nejat Yentürk ve Aybala Yentürk, serginin aç?lmas?nda desteklerde bulunan ?zmir Büyük?ehir Belediye Ba?kan? Dr. Cemil Tugay, AP?KAM yetkilileri ve personeli ile ar?ivlerinin sergide yer almas? için katk?da bulunanlara te?ekkür etti.
“?zmir yang?n?n?n bilincinde olmal?y?z”
Küratör Aybala Yentürk, ?zmir’in dü?man i?galinden kurtulu?unun dördüncü günü ç?kan ve iki günde kenti küle çeviren Büyük ?zmir Yang?n?’n? da i?gal sonlanmas?na ra?men kentte devam eden sava? halinin bir sonucu olarak de?erlendirilmesi gerekti?ini vurgulad?. Yan?k Yurt sergisinin, ?zmir yang?n?n? ilk kez bu kadar kapsaml? ?ekilde ele ald???n? belirten Yentürk, “Bir kenti tan?y?p anlamak için onun geçirdi?i badireleri bilmek durumunday?z. Bu bilmek bize, böyle büyük bir felaketten sonra enkaz haline dönü?en bir kenti yeniden aya?a kald?rmak için u?ra?an kadrolar?n yapt???n?n de?erini anlamam?z? ve koruma bilincini getirir. Dolay?s?yla ?zmirliler olarak her birimizin ?zmir yang?n?n?n bilincinde olmam?z gerekiyor. Yokluk içerisinde yan?k ?zmir’in yeniden imar edilmesi için gösterilen çabalar?, ?zmir’in yeniden uluslararas? ticari itibar?n? geri kazanmas? için verilen mücadeleyi anlamak için ?zmir yang?n?n?n büyüklü?ünü ve kente verdi?i zarar? iyice anlamak gerekir” ifadelerini kulland?.
“Yan?k Yurt, bir ara?t?rma sergisidir”
?zmir Büyük?ehir Belediyesi Kent Ar?ivi ve Müzeler ?ube Müdürü Dr. Serhan Kemal Sayg?, “Bugün AP?KAM olarak çok heyecanl?y?z. Sergi salonumuzda yeni bir sergiye ‘merhaba’ diyoruz. Yan?k Yurt, her ?eyden önce bir ara?t?rma sergisidir. Serginin meydana getirilmesi için AP?KAM Ar?ivi ba?ta olmak üzere Osmanl? ve Cumhuriyet ar?ivlerinden, çok say?da yerli ve yabanc? ar?ivden ve koleksiyonerlerimiz Yavuz Çorapç?o?lu ar?ivi ile Nejat Yentürk koleksiyonundan yararlan?lm??t?r. Yan?k Yurt, Büyük ?zmir Yang?n?’na ve Bat? Anadolu’da ç?kan yang?nlara yeni bak?? aç?lar? getirtmeyi ve yeni tarihsel yakla??mlara kap? aralamay? amaçlamaktad?r. Bir di?er hedefi de söz konusu yang?nlar hakk?nda henüz gündeme gelmemi? sorular? sormay? ve yeni ara?t?rmalar?n olu?mas?na arac?l?k etmektir” diye konu?tu.
Sava? y?llar?nda ya?anan trajediye odaklan?yor
Yan?k Yurt sergisi, sava? y?llar?nda ya?anan trajediye odaklan?yor. Sergide yer alan foto?raflar Nejat Yentürk koleksiyonu ve Albert Kahn Ar?ivi’nden derlendi. Yunan ordusunun çekilmesi sonras?nda Bat? Anadolu’daki kasaba ve ?ehirlerin durumunu belgeleyen filmler ise Albert Kahn, Uluslararas? K?z?lhaç Komitesi ve British Pathé Ar?ivleri’nden al?nd?. Sergiye, Yavuz Çorapç?o?lu ve Hükümet Tulumbac? Ba?? Ali R?za Bey’in ailesi de ar?iv deste?inde bulundu.
Ücretsiz ziyaret edilebilecek
Sesli rehber hizmetiyle destek verilecek sergi, Türkçe ve ?ngilizce anlat?mla ziyaretçisiyle bulu?maya devam edecek. Tasar?m?ndan kurulumuna kadar tümüyle ?zmir Büyük?ehir Belediyesi’nin imkânlar? ve AP?KAM personelinin eme?iyle meydana getirilen sergi, 20 Haziran 2025 tarihine kadar ücretsiz ziyaret edilebilecek.