Murat Kurum, Türkiye geneli ile baz? illerde 2022 y?l?nda yabanc?lara ne kadar ana ta??nmaz (arsa, arazi, tarla, ba?, bahçe vb.) ile ba??ms?z bölüm (konut, i?yeri vb.) sat?ld???n? tablolar halinde sundu.
Buna göre, Türkiye genelinde 1 Ocak 2022-31 Aral?k 2022 tarihleri aras?nda yabanc?lara toplam yüzölçümü 8.338.976 m2 olan 4 bin 311 arsa, arazi, tarla, ba?, bahçe; 70 bin 874 de konut ve i? yeri olmak üzere toplam 75 bin 185 ta??nmaz sat?ld?.
Yabanc?lara sat?lan arsa, arazi, tarla, ba? ve bahçenin hisse sat?? bedeli (tapuda i?lem s?ras?nda beyan edilen de?er) 8 milyar 471 milyon 692 bin TL. Sat?lan konut ve i? yerinin hisse sat?? bedeli (tapuda i?lem s?ras?nda beyan edilen de?er) ise 100 milyar 643 milyon 723 bin TL. Böylece yabanc?lara 2022 y?l?nda sat?lan ta??nmazlar?n toplam bedeli 109 milyar 115 milyon 416 bin TL olarak gerçekle?mi? oldu.
Yalova’da 1,5 milyar TL’lik, Düzce’de 163 milyon TL’lik, Bolu’da 62 milyon TL’lik, Isparta’da 27,5 milyon TL’lik, Rize’de 6,5 milyon TL’lik, Van’da 13,5 milyon TL’lik, Diyarbak?r’da 4,5 milyon TL’lik ta??nmaz 2022’de yabanc?lara sat?ld?. Yabanc?lar?n yo?un talepte bulundu?u Yalova’dan 74 ülke vatanda?? ta??nmaz sat?n ald?.
Bakan Murat Kurum, soru önergesine verdi?i cevapta, hangi ülke vatanda?lar?n?n Türkiye’de ta??nmaz sat?n ald???n? da aç?klad?. Buna göre, BM taraf?ndan tan?nan 208 ülkenin bulundu?u dünyada, 159 ülke vatanda?? Türkiye’den ta??nmaz sat?n ald?.
Türkiye’den en çok ta??nmaz sat?n alan ülke Rusya Federasyonu. Toplam 75 bin 185 ta??nmaz?n 17 bin 143’ü Ruslara sat?ld?. Bu da ülkede sat?lan her ta??nmaz?n 5’te 1’inin Ruslara sat?ld??? anlam?na gelmektedir. Rusya’dan sonra en çok ta??nmaz sat?n alan ülke ?ran; ?ranl?lar 9 bin 23 ta??nmaz sat?n ald?. ?ran’? 6 bin 409 ile Irak vatanda?lar? takip ediyor. Daha sonra en çok ta??nmaz alan ülkeler s?ras?yla Almanya (3.211), Ukrayna (2.593), Kazakistan (2.557), Afganistan (2.271), Kuveyt (1.889), ABD (1.609), Azerbaycan (1.515), ?ngiltere (1.499).
Tabloya bak?ld???nda; Katar, Yemen, Filistin, Suudi Arabistan, Ürdün, M?s?r, Lübnan, Sudan, Birle?ik Arap Emirlikleri, Umman, Somali, Bahreyn gibi Arap ülke vatanda?lar?n?n ülkemizde çok say?da ta??nmaz sat?n ald??? görülmektedir.
?sveç, ?srail, Hollanda, Bulgaristan, Fransa, Danimarka, Yunanistan, Belçika, Gürcistan, Romanya, ?sviçre, ?talya, Makedonya, Slovakya, ?spanya, Macaristan, Karada?, Portekiz, Malta ve ?zlanda gibi ülkelerin de aralar?nda bulundu?u Avrupa K?tas?ndan ülkeler ile Çin, Özbekistan, Türkmenistan, Hindistan, Banglade?, Güney Kore, Vietnam, Filipinler, Japonya, Sri Lanka, Mo?olistan, Kamboçya, Myanmar, Maldivler, Singapur ve Tayland gibi ülkelerin de aralar?nda bulundu?u Asya K?tas?ndan ülke vatanda?lar?n?n Türkiye’den ta??nmaz sat?n ald??? dikkat çekmektedir.
Türkiye’den ta??nmaz sat?n alan Afrika K?tas? ülkeleri aras?nda Güney Afrika Cumhuriyeti, Orta Afrika Cumhuriyeti, Ruanda, Kenya, Tanzanya, Ekvator, Komor Adalar?, Uganda, Zimbabve, Fildi?i Sahili, Nijer, Senegal, Madagaskar, Sey?eller ve Zambiya gibi ülkeler yer al?rken; ABD, Kanada, Brezilya, ?ili, Meksika, Arjantin, Kolombiya, Venezuela, Bahamalar, Uruguay, Bermuda, Guyana, Bolivya, Kosta Rika, Haiti ve Panama da Kuzey ve Güney Amerika k?talar?nda yer al?p Türkiye’den ta??nmaz sat?n alan baz? ülkeler. Avustralya K?tas?’nda yer al?p ta??nmaz sat?n alan ülkeler ise Avustralya, Yeni Zelanda, Endonezya, Fiji ve Vanuatu.
Dünyan?n neredeyse her yerinden gelip ülkemizden ta??nmaz sat?n alan ülke vatanda?lar? var ki bunlar?n aras?nda ço?u ki?inin ad?n? ilk kez duydu?u, dünya haritas?nda yerini bile gösteremeyece?i ülkeler de bulunuyor. Bu ülkeler; Aruba, Saint Kitts ve Nevis, Vanuatu, Antigua ve Barbuda, Trinidad ve Tobago…
Bu ülkeler aras?nda en dikkat çekici olan ise 18 bin nüfusa sahip ve 340 adadan meydana gelen Palau Cumhuriyeti’nden bir ki?i ile 15 ya??n? geçen nüfusun sadece yar?s?n?n okuma yazma bildi?i ve nüfusu sadece 15 bin olan Wallis ve Futuna Adalar?ndan gelen bir ki?inin gelip ülkemizden ta??nmaz sat?n almas?.
Bakan Kurum’un yan?t?n? de?erlendiren CHP’li Av. Sevda Erdan K?l?ç, “Bakan?n bu cevab?, ba?ta Genel Ba?kan?m?z Say?n Kemal K?l?çdaro?lu olmak üzere milletvekili arkada?lar?m?zla birlikte bizim uzun süredir söyledi?imiz ‘Türkiye topraklar?n?n parsel parsel yabanc?lara sat?ld???’ gerçe?ini rakamlar? ile ortaya koymu?tur. Üstelik bu sat?? öyle bir noktaya gelmi? ki neredeyse dünyada ülkemizden arsa, tarla, ev, i? yeri almayan ülke kalmam??” dedi.
“Dünyan?n 4’e 3’üne toprak sat?lm??”
TBMM Divan Üyesi Av. K?l?ç, yabanc?lara 2022’de 109 milyar Liral?k ta??nmaz sat?ld??? belirtilmesine kar??n asl?nda gerçek rakam?n çok daha yüksek oldu?unu ifade ederek, ?öyle devam etti:
“Çünkü, bakan?n da belirtti?i gibi yabanc?lara sat?lan ta??nmazlar?n bedeli, tapuda i?lem s?ras?nda beyan edilen de?erler… E?er tapuda sat?? fiyat? dü?ük gösterildi ise gerçek sat?? bedeli 109 milyar?n çok çok üstündedir. Bakan?n bu cevab?, dünyan?n 4’te 3’üne toprak sat?ld???n? ortaya koyuyor. Hele bunlar?n aras?nda öyle ülkeler var ki Aruba, Saint Kitts ve Nevis, Vanuatu, Antigua ve Barbuda, Trinidad ve Tobago, Palau Cumhuriyeti, Wallis ve Futuna Adalar?… Bu ülkelerin ad?n? duyan var m?? Oldu?unu pek zannetmiyorum. Ama belki haritada Türkiye’nin yerini bile gösteremeyecek bu ülkelerin vatanda?lar? kalk?p ülkemize geliyor, arsa ve konut al?yor.”
“Yabanc?lara sat?lan ta??nmazlar emlak piyasas?n? alt üst etti”
CHP ?zmir Milletvekili Av. Sevda Erdan K?l?ç, sözlerini ?öyle sürdürdü:
“Bir metrekare bile toprak satmam?? Mustafa Kemal Atatürk döneminden, topraklar?n? pervas?zca satan bir döneme geldi?imizi görmek bizi derinden üzüyor. Yedi düvele kar?? kazand???m?z topraklar, ?imdi yedi düvele pe?ke? çekiliyor. Bundan en büyük zarar? da yurtta?lar?m?z görüyor. Bu sat??lar ve 400 bin dolara verilen vatanda?l?klar, ülkemizdeki emlak piyasas?n? da alt üst etti. Belli bir gelire sahip yurtta?lar?m?z ne ev ne arsa alabiliyor ne de geliri ile sa?lam bir binada oturacak kiray? kar??layabiliyor. ??çi, memur, emekli yine AKP’nin yanl?? politikalar?yla bar?nma krizi ya??yor. Bu sorun sadece i?çiyi, memuru, emekliyi ilgilendiren bir sorun de?il. 6 ?ubat’ta Kahramanmara?’ta ya?ad???m?z ve 11 ili etkileyen depremde 45 binin üzerinde can?m?z? kaybettik, on binlerce insan evsiz kald?. Her ?eylerini kaybeden binlerce aile göç etmek zorunda kald?. Milletimizin dayan??mas? ve belediyelerimizin çabas?yla ?imdilik bir bar?nma krizi ya?am?yor gibi görünüyorlar ancak bu durum sürdürülebilir de?il. Yabanc?lara sat?lan ta??nmazlar depremzedeleri de ma?dur etmi?tir. Her ?eylerini kaybeden yurtta?lar?m?z, bir süre sonra göç ettikleri ?ehirlerde kiralar?n yüksekli?inden dolay? ba?lar?n? sokacak bir ev bulamayacaklar. Ancak az kald?. ?ktidar?m?zda bu sorunlar? ülkemizin gündeminden tamamen ç?karaca??z.”