?zmir Büyük?ehir Belediyesi ve Ya?ar Kemal Vakf? taraf?ndan düzenlenen “Ya?ar Kemal ile Bin Bir Çiçekli Bahçede” sempozyumu Ahmed Adnan Saygun Sanat Merkezi’nde (AASSM) ba?lad?. Usta yazar?n anlat? dünyas?n?n “do?a” ve “insan” eksenleri üzerinden tart???ld??? sempozyuma ?zmirliler ya???l? havaya ra?men büyük ilgi gösterdi. Salonu h?nca h?nç dolduranlar aras?nda Karaba?lar R?za Özmeno?lu ?lkokulu ö?rencileri de vard?.
“Çok ya?a Ya?ar Kemal!”
?ki günlük sempozyumun aç?l?? konu?mas?n? yapan ?zmir Büyük?ehir Belediye Ba?kan? Tunç Soyer, “Ya?ar Kemal, Anadolu medeniyetinin zirvelerinden gürleyerek gelen bir nehir gibi bu co?rafyan?n kültür birikimini omuzlar?nda ta??d?. Anadolu’nun sözü oldu. Bize birbirimizle, do?am?zla, geçmi?imizle ve gelece?imizle uyumu en yal?n haliyle, ustal?kla anlatt?. Bu topraklardaki çok renklili?in, çok seslili?in, çok nefeslili?in e?siz manzaralar? onun eserlerinde hayat buldu” dedi. Ya?ar Kemal’in toplumun vicdan? oldu?unu dile getiren Ba?kan Tunç Soyer ?öyle devam etti: “O, ya?am? boyunca öyle büyük bir eser ortaya koydu ki, ömrü ya?am süresini a?t?. Gök kubbenin alt?nda, zaman var oldukça yank?lanacak bir ses b?rakt?. Ya?am?yla, Anadolu’dan bütün dünyaya yay?lan ve yeryüzünün bütün kültürlerini kucaklayan sonsuz bir destan oldu. Bar???, sevgiyi ve demokrasiyi anlatan…” Ba?kan Soyer, Ya?ar Kemal’in zorluklara ra?men umutla hiç yorulmadan yazd???n? ve adaletsizliklerin kar??s?nda durdu?unu söyleyerek konu?mas?n? söyle tamamlad?: “Biz de ondan ö?rendi?imiz gibi her ne pahas?na olursa olsun ya?am?, bar??? ve demokrasiyi savunmaya devam edece?iz. Çok ya?a Ya?ar Kemal!”
Bu toplant? çevreye yeni bir bak?? ça?r?s?
Di?er aç?l?? konu?mas?n? yapan Ya?ar Kemal’in e?i ve Ya?ar Kemal Vakf? Ba?kan? Ay?e Semiha Baban Gökçeli ise toplant?y? “Ya?ar Kemal’in bizlerle do?a/çevre gerçe?ine bak???n? payla??rken, bugün dünyam?z?n en yak?c? sorunu olan çevre sorunu için yeni bak??lara ihtiyac?m?z? da hat?rlatan bir ça?r?” olarak tan?mlad?. Ay?e Semiha Baban Gökçeli, Ya?ar Kemal’in ?u sözlerini aktard?: “Benim de ba?l?ca derdim do?ad?r. Kendimi bileli benim dostum do?ad?r. Dünyam?z tükeniyor. Birçok hayvan?n, birçok a?ac?n, birçok böce?in, birçok ku?un soyu tükendi. Bundan sonra da insanlar?n soyu diyecektim, dilim varmad?. ?nsano?lu bu kötü durumu sürdürmeyecek, do?ayla bar??acakt?r. Beni okuyanlar karamsar olamas?nlar. ?yi ki dünyaya geldik, ya?ad?k, ????? gördük. Ya gelmeseydik, ya bu güzellikleri görmeseydik...”
Türkan ?oray: Ya?ar Kemal her zaman kalbimizde
Sempozyumun “Ya?ar Kemal’e Merhaba” ba?l?kl? ön oturum ile devam etti. Bu ilk oturumunda dostlar? usta yazar? ve onun edebiyat?n? “do?a” ve “insan” eksenleri üzerinden anlatt?. Oturumun ilk konu?mac?s?, Ya?ar Kemal’in “Y?lan? Öldürseler” roman?ndan ayn? isimle beyaz perdeye aktar?lan filmin yönetmeni Türkan ?oray oldu. ?oray filmin çekim sürecini anlatt?: “Bir yandan kamera önü, bir yandan da yönetmen olarak kamera arkas?ndayd?m. Film bittikten sonra ?stanbul'a döndü?ümde, ‘Acaba becerebildim mi?’ diye bir ay boyunca evden d??ar? ç?kmad?m. Film laboratuvardan ç?kt???nda çok iyi çekildi?ini söylediklerinde çok mutlu olmu?tum. Filmi birlikte izledik, Ya?ar Kemal ‘Yahu ben be?endim’ dedi omzuma vurarak.” Ya?ar Kemal’in bir eserini filme alman?n en güzel an?lar?ndan oldu?unu dile getiren ?oray, “Ya?ar Kemal kitaplar?yla ve kocaman yüre?iyle, sevecenli?iyle, insanlar? kucaklamas?yla her zaman an?lar?m?zda ve kalbimizde yer alacak” diye konu?tu.
Ataol Behramo?lu: “Çocuk bir adamd?”
Yazar ve ?air Ataol Behramo?lu ise usta yazarla an?lar?n? payla?t?. Ya?ar Kemal ile ilk kar??la?mas?n?n “?nce Memed” üzerinden oldu?unu söyleyen Behramo?lu, usta yazar?n kendisiyle ile 1960’lar?n ba??nda ?stanbul’da tan??t???n? dile getirdi. Behramo?lu, “Aram?zdaki yirmi ya? farka kar??n arkada? oldu?umuzu rahatça söyleyebilirim. Onun yan?nda ya?l? ya da genç olman?z fark etmezdi. Çocuk bir adamd?. Her zaman da öyle kald?” dile konu?tu.
Michael Ellison: Do?a tasvirlerinin kar??s?nda nefessiz kald?m
Ya?ar Kemal’in “Deniz Küstü” roman?n? müzikli tiyatro oyununa uyarlayan Amerikal? besteci Michael Ellison da Ya?ar Kemal’in do?a tasvirlerinin gücü ve saf ?iirselli?i kar??s?nda zaman zaman nefessiz kald???n? söyledi. Ellison sözlerine ?öyle devam etti: “Ya?ar Kemal ve eserleri ayr??ma e?iliminin tam z?dd?nda yer al?yor. Dinleme, empati kurma, Yörüklerin, do?an?n ya da yunuslar?n bak?? aç?s?ndan görme kapasitesinden pek çok okur için bir tür kâbusu ya da can dü?man?n? temsil eden Salman’a dek, her birinin zenginli?ini kapsayabiliyor. Dünya her ?eyden çok bu tür ruhlara ihtiyaç duymaya devam edecek. Onun eserleri de i?te bu yüzden kal?c? olacak.”
Lucien Leitess: Her eseri insanl?k tarihinin bir laboratuvar?
Oturumun son konu?mac?s? ise Lucien Leitess oldu. Usta yazar?n ?sviçre’de kitaplar?n? basan Union Yay?nevi’nin yöneticisi Lucien Leitess Ya?ar Kemal’i “Ça??m?z?n son y?llar?n?n büyük yazarlar?ndan birisi” olarak tan?mlad?. Ya?ar Kemal’in edebiyat?n?n sözlü edebiyat ile yaz?l? kurgunun tarihsel kesi?iminde yer ald???n? dile getiren Leitess ?öyle devam etti: “Her ulusal edebiyat tarihi, kendi do?al geli?imi gere?i yüzy?llar önce bu e?ikten atlam??t?r. Ya?ar Kemal’in ça?da? eserlerinde bu geçi?i benzersiz bir ?ekilde deneyimliyor ve anl?yoruz. Ya?ar Kemal'in eserlerinde yer alan hiçbir tema geçmi?te kalm?? bir folklorik motif de?ildir. Hem ?imdiki hem de geni? zamanda muazzam ve ?a??rt?c? bir ça?da?l?k. Tam da bu nedenle biz Anadolulu olmayanlar eserleri sayesinde onun derinliklerinde yatan özü tan?ma ?ans?na sahip oluyoruz. Her bir eseri adeta insanl?k tarihinin bir laboratuvar?.”
Konu?malar?n ard?ndan Ba?kan Tunç Soyer konu?mac?lara sempozyumun an?s?na plaket takdim etti. Ay?e Semiha Baban Gökçeli ise bu organizasyona ev sahipli?i yapt??? için Ya?ar Kemal Vakf? ad?na Ba?kan Soyer’e te?ekkür plaketi sundu.
Oturumu ise Türk sinemas?n?n sultan? Türkan ?oray ?u sözlerle kapatt?: “Ya?ar Kemal’in bin bir çiçekli bahçesinin en güzel çiçekleri ?zmir’de aç?yor.” Türkay ?oray ard?ndan salonla birlikte ?zmir Mar??’n? söyledi.
Karde? Türküler konseri ücretsiz
Sempozyum iki gün sürecek. ?kinci günkü oturumlar?n ard?ndan yine AASSM’de Karde? Türküler ücretsiz konser verecek. Halk?n kat?l?m?na aç?k konser 3 Aral?k Cumartesi günü 20.00’de ba?layacak.