Say??tay, Ziraat Bankas?'n?n vergi cenneti olarak bilinen British Virgin Adalar?'nda kurulan bir ?irkete 2014 y?l?nda 1 milyar 636 milyon 770 bin 735 dolar (Bugünkü kurlarla yakla??k 12 milyar lira) kredi verdi?ini, üstelik kredi taksitlerinin ödenmedi?ini rapor etti. Ziraat Bankas? yönetimi krediyi Çukurova Grubu'na, Turkcell ?leti?im A.?.'deki dolayl? hissedarl??? münasebeti ile Türk ortakl???n?n devam edebilmesi amac?yla verdiklerini, bu sayede Turkcell'in ço?unluk hisselerinin Türkiye Varl?k Fonu'nda kald???n? aç?klad?.
Say??tay raporuna göre, British Virgin Adalar?'nda kurulan ve ticari s?r gerekçesiyle ismi aç?klanmayan 69027035 mü?teri numaral? firmaya ilk olarak 25 Temmuz 2014 tarihinde Ziraat Bankas? Yönetim Kurulu karar?yla 1 milyar 650 milyon dolar tutar?nda kredi tahsis edildi. Bu tahsis kapsam?nda hemen 6 gün sonra 1 milyar 636 milyon 770 bin 735 dolarl?k kredi firmaya aktar?ld?.
H?Ç ÖDEMED?
Kredi 3 y?l? ödemesiz 10 y?l vadeli verildi?i için 2017 y?l? temmuz ay?na kadar firmadan herhangi bir ödeme talep edilmedi. 2017 y?l? temmuz ay?nda 3 y?ll?k ödemesiz dönem bitti. Ancak firma daha ilk taksit ödemesinde adeta patlad?, borcunu ödemedi. Bunun üzerine ilk taksit bir y?l süreyle ertelendi. 31 Temmuz 2018 tarihine gelindi?inde firman?n ikinci taksitle birlikte ertelenen ilk taksitten olu?an toplam 288 milyon 644 bin dolarl?k borcunu yat?rmas? gerekiyordu. Ancak firma bu borcunu da ödemedi.
Ziraat Bankas? firmadan 2018 y?l?nda sadece 17.5 milyon TL'lik küçük bir tahsilat yapabildi. 31 Temmuz 2019'da 144 milyon 322 bin dolarl?k 3'üncü taksitin ödeme günü geldi. Firma, di?erlerinde oldu?u gibi 3'üncü taksit ödemesini de yapmad?. 4 A?ustos 2020'de 144 milyon 322 bin dolarl?k 4'üncü taksitin ödemesi geldi. Say??tay denetçisi, bu taksitin de ödenemeyece?ini rapor etti.
KRED?Y? TEMETTÜYE BA?LAMI?LAR
Say??tay, krediye teminat olarak 1 milyar 636 milyon dolar de?erinde hissenin rehin al?nd???n?, firman?n kredi borcunu telekomünikasyon ?irketinin temettü da??t?m? yoluyla ödeyece?ini tespit etti. Ancak Say??tay, temettü gelirleri ve gelir beklentileriyle kredi geri ödeme planlar? aras?nda nakit ak?m uyumu olmad??? sonucuna vard? ve sadece temettü gelirleriyle devasa borcun ödenemeyece?ini, alaca??n tahsil edilebilmesi için alternatif bulunmas? gerekti?ini raporuna yazd?.
Raporda, 2019 y?l? itibar?yla Ziraat Bankas?'n?n ikinci grup yak?n izlemede takip etti?i riskli kredilerinin 4'te 1'inin tek ba??na bu firmaya ait oldu?u belirtilirken, firman?n Aral?k 2019 itibar?yla piyasaya 1.6 milyar dolar borcu göründü?ü ve bu riskin 1 milyar 154 milyon dolar?n?n tek ba??na Ziraat Bankas?'na ait oldu?u bilgisi verildi.
‘Turkcell yabanc?ya gitmesin diye yapt?k'
Ziraat Bankas? yönetimi, Say??tay raporuyla ilgili aç?klama yaparak, kredi operasyonunu Turkcell'in ço?unluk hisselerinin Türkiye'de kalmas? için gerçekle?tirdiklerini anlatt?. Kredi yoluyla Turkcell'in ço?unluk hisselerinin Türkiye Varl?k Fonu'na geçti?ine i?aret eden Ziraat Bankas?, “Bahsi geçen tutardaki kredi, Çukurova Grubu'na, Turkcell ?leti?im A.?.'deki dolayl? hissedarl??? münasebeti ile Türk ortakl???n?n devam edebilmesi amac?yla tesis edilmi?tir. Söz konusu kredi genel bankac?l?k teamülleri çerçevesinde tahsis edilmi? ve ülkemizin önemli varl?klar?ndan olan Turkcell'deki Türk hissedarl???n?n korunmas? amac?yla kulland?r?lm??t?r. Hissedarlar aras? uyu?mazl?klar?n giderilmesinde yol al?nm??, bunun sonucunda etkin yönetim yap?s?n?n tesisi ile ilgili kredi, Ekim 2020 tarihinde tahsil edilmi?tir” aç?klamas?n? yapt?. SÖZCÜ