Ege Bölgesi'nde sonbahar ve k?? mevsimleri normalden daha kurak geçti. Meteoroloji Genel Müdürlü?ü 2024-2025 Su Y?l? 5 Ayl?k Alansal Kümülatif Ya??? Raporu'na göre, Ege Bölgesi'nde 1 Ekim-28 ?ubat'? kapsayan dönem ya??? ortalamas? metrekareye 373,4 kilogram iken bu sene ayn? döneminde Ege'ye 269,6 kilogram ya??? dü?tü. Beklenen ya???lar?n olmamas? barajlardaki doluluk oranlar?n? dü?ürürken, yaz aylar?nda gerçekle?ebilecek kurakl?k riskini de gündeme getirdi. Son y?llar?n en kurak y?llar?ndan birinin ya?and???n? belirten Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) Çevre, Biyoçe?itlilik ve ?klim De?i?ikli?i Çal??ma Grubu Üyesi Prof. Dr. Do?an Ya?ar, "Özellikle ?ubat ay?nda hava s?cakl???n?n çok so?uk olmas? ya???lar?n da yüzde 74 gibi eksik ya?mas?na neden oldu. Mart ay?nda da ya???lar yüzde 20-25 eksik oldu" diye konu?tu.
'HER KURAK DÖNEM B?Z? DAHA ÇOK VURMAYA BA?LADI'
Türkiye'de geçmi? y?llarda kurakl?k dönemleri ya?and???n? anlatan Prof. Dr. Ya?ar, “1970'li y?llar?n ba??nda kurakl?k dalgas? oldu ama nüfus 35 milyondu. 1990'l? y?llarda ikinci bir kurakl?k dalgas? geldi?inde nüfusumuz 55 milyondu. 2008'lerde büyük kurakl?k geldi?inde nüfusumuz 70 milyona ç?kt?, ?u anda 85 milyonuz. Her kurak dönem bizi daha çok vurmaya ba?lad? çünkü nüfus çok artt?. Bu kadar nüfusa g?da gerekiyor. 1960'l? y?llarda 1,3 milyon hektar sulanabilir tar?m alan?m?z ?u anda 6,5 milyon hektar. Su da yok. Bu sene Bat? Anadolu'da ciddi bir su ve kurakl?k sorunu ç?kt?. Ayd?n ve Denizli'de 2021,2022 ve 2023'te pamuk üç defa sulanmas? gerekirken iki?er defa suland?. 2024'te ikinci sulamay? da yapamad?lar" ifadelerini kulland?.
'BÜTÜN ARITMALAR ÇALI?MALI'
Su konusunda bir di?er s?k?nt?n?n kirlilik oldu?unu aktaran Do?an Ya?ar, sözlerini ?öyle sürdürdü:
“Yerel yönetim ve merkezi hükümetin bir araya gelip öncelikle su sorununu halletmeleri laz?m. Bütün ar?tmalar çal??mal?. Ar?t?lmayan hiçbir su denize, nehre verilmemeli. Ar?tma tesislerinden ç?kan gri sunun tar?ma kazand?rmam?z ?art. Nüfusumuz 85 milyona ç?kt?, her suyu kullanmam?z gerekiyor. Bir sonraki kurak dönemde nüfusumuz 100 milyonu geçer. Bunlar? yapmad???m?zda çok daha kötü durumda oluruz."
'SUYU HEBA ETMESEK BU KADAR KURAKLIK ÇEKMEY?Z'
Kurakl??? yaratan önemli faktörlerden birinin insanlar oldu?unu aktaran Prof. Dr. Ya?ar, “Suyu düzgün kullansak, heba etmesek bu kadar kurakl?k çekmeyiz. Bütün dünyada kurakl?k var. 2023'te dünyada bütün büyük belediyeler kurakç?l peyzaja geçti, ?zmir'de hala çiçek dikiyoruz. ?spanya'da çok su isteyen bitkilere su verilmedi. Kuyu açmak zaten yasak. Fransa'da ki?ilerin özel yüzme havuzlar?ndan sular al?nd?. Bütün bunlar fark?ndal?k yaratmak için yap?ld? ama ülkemizde maalesef bunlar yok. Dünyada bütün geli?mi? ülkelerde gri su dedi?imiz ar?tma sular? çok önemli bir kaynak te?kil etmeye ba?lad?. Biz suyu ar?t?p ve tarlam?za kazand?r?rsak çok avantaj kaydederiz. Zaman zaman dünyada 6-7 y?l hiç ya?murun ya?mad??? y?llar oldu. ?u anda ya?ad???m?z 2004'ten beri bekledi?imiz bir kurakl?k. 2020'den sonra ciddi bir kurakl?k ya?anaca??n? anlatt?k. Haz?rlanmad?k. Bütün geçmi? ülkeler bu kurakl??? haz?r. Ama biz de?iliz. Çok geç kal?nd?. Bu i?lerin bilimle yap?lmas? gerekiyor" dedi.
Prof. Dr. Ya?ar, "Türkiye'de ki?i ba?? su potansiyeli 1340 metreküp, ?zmir'de ise 600 metreküp. Türkiye su fakirli?i s?n?rlar?na geliyor ama ?zmir fakirin de fakiri. Suyu çok dikkatli kullanmam?z laz?m. Gerekti?inde kesilecek, 2 günde 1 su verilecek. Yer alt? sular?n? da harcanmamas?, rezerv olarak durmas? gerekiyor. Çünkü su demek, devlet demek. Suyun bitti?i gün devlet biter"