DEÜ Bilim Kafe Sohbetleri kapsam?nda 'Deprem ve ?zmir' etkinli?i gerçekle?tirildi. Etkinlikte konu?an DEÜ Deprem Ara?t?rma ve Uygulama Merkezi (DAUM) Müdürü Prof. Dr. Hasan Sözbilir, "Türkiye'de 1975-1999 y?llar? aras?nda yap?lan binalar zemini tan?madan yap?lm??. Deprem oldu?unda o dönemde yap?lan binalar hasar görüyor ve y?k?l?yor. Geldi?imiz mevcut yap? stokumuz depreme dayan?ks?z. Çünkü binalar?n büyük ço?unlu?u 1999'dan önce yap?lm??. Günümüzde kentsel dönü?üm konusu var, ba?ta gecekonduyu dönü?türme mant??? ön plandayd?, daha sonra 2020'li y?llardan sonra kentsel dönü?ümün do?al afet eksenli olmas? gerekti?i ortaya ç?kt?.” ifadesini kuland?.
‘150 OLAN FAY SAYISI 485’E ÇIKTI’
Prof. Dr. Hasan Sözbilir, 21 y?lda birçok yeni fay olu?tu?una dikkati çekerek, “1992'de Türkiye'de 150 fay vard?, 2013 y?l?nda bu say? 485’e ç?kt?. Yakla??k 2025 y?l?nday?z, 10 y?ll?k sürede fay say?m?z artt?, o nedenle fay haritas? güncelleniyor, bu y?l?n sonunda aç?klanacak. 'Türkiye ölçe?inde deprem tehlikesi hangi seviyeye ç?kt?' sorusu s?f?rdan tekrar gündeme gelecek" dedi.
DEÜ'nün ?zmir Büyük?ehir Belediyesi ile 'Deprem Master Plan?' yapt?klar?n? söyleyen Prof. Dr. Sözbilir, "Deprem olmadan önce hangi binam?z?n sa?lam olmad???n? bilmemiz gerekiyor, ancak öyle önlem alabiliriz. ?zmir'de ilk Deprem Master Plan? 25 y?l önce yap?lm??, son 20 y?l?n yap? stoku orada yok. Yenilenmesi gerekiyor. Bu konuda son a?amaya gelmi? durumday?z. ?zmir'de 13 tane fay ne zaman deprem üretebilir sorusunun cevab?n? ald?k" diye konu?tu.
Prof. Dr. Sözbilir, konusu deprem olmayan bir sürü profesörün depremle ilgili de?erlendirmede bulunmas?n?n yanl?? oldu?unu söyledi. "Her türlü yere bina yap?labilir belli standartlar? korumak ?art?yla" diyen Prof. Dr. Sözbilir, "Oturmad???m?z bir yer fay?n üstü. Çünkü fay deprem s?ras?nda yeryüzünü y?rt?yor. Üzerinde çelikten de olsa bina devriliyor. Fay?n üstü yap?la?maya kapat?l?r ama bütün faylar?n de?il, yak?n gelecekte deprem üretebilecek yerde fay?n üstü kapat?l?r" diye konu?tu.
'?ZM?R'DE YAPI STOKUNUN YÜZDE 60'I DEPREME DAYANIKSIZ'
?zmir'de yap? stokunun yüzde 60'?n?n depreme dayan?kl? olmad???n? dile getiren Prof. Dr. Sözbilir, "Bornova, Kar??yaka, Seferihisar, Balçova'da mikrobölgeleme, yap? envanteri çal??malar? yap?l?yor. Türkiye için de yüzde 60 civar?nda depreme dayan?kl? olmayan yap? stokuna sahibiz. ?zmir'de faylar her tarafa da??lm?? durumda. 17 fay?m?z var. Aktifli?i ispatlanmam?? 4 fay? da katarsak kara k?sm?nda 21 fay?m?z var. Deniz k?sm?nda da bir o kadar var. Toplamda 40 tane fay var. Faylar ölebiliyor ama ölü fay yeniden canlanabiliyor. S?nd?rg?'da fay haritas?nda olmayan faylar deprem üretiyor" dedi.
'?ZM?R'?N FAYLARI TEMBEL'
S?nd?rg? da 10 A?ustos'ta 6.1 büyüklü?ündeki depremden sonra artç?lar?n da?a do?ru büyüdü?ünü aktaran Prof. Dr. Sözbilir, “Da??n içindeki baz? faylar k?r?ld?. Bu depremde k?r?lmas? gereken S?nd?rg? fay? k?r?lmad?. Arazi çal??malar?nda da?lar?n ölü faylarla dolu oldu?unu tespit ettik. Ard?ndan ikinci deprem oldu. Yapt???m?z çal??malar ?unu gösteriyor; S?nd?rg?'da bir deprem daha ya?anma tehlikesi var. Bölge afete maruz bölge olarak ilan edildi, devlet oraya müdahale etti. ?lk depremden sonra hasarl? evler bo?alt?ld?, ikinci depremde ölüm olmad?. Amaç risk azaltmak. S?nd?rg?'y? bo?altmak olmayacak bir ?ey" dedi.
‘SINDIRGI’DA ARTÇILAR 20 B?N? A?TI’
S?nd?rg?'da ya?anan 2 depremde de fay?n yeryüzüne kadar geldi?ini aktaran Prof. Dr. Sözbilir, "Fay yeralt?nda kal?nca s?k?nt? olmuyor ancak deprem yeryüzünü parçalarsa biz ölmeye ba?l?yoruz. S?nd?rg?'da artç?lar 20 bini a?m?? durumda, son 3-4 gündür dura?anl?k var. 3-4 büyüklü?ünde olan artç?lar durdu, bu iyi bir ?ey de?il, fay?n stres biriktirdi?i, gerilimin artt??? anlam?na gelir" diye konu?tu. Türkiye'de farkl? bölge ve illerde 30'a yak?n yerde deprem üretme zaman? gelmi? fay oldu?unu vurgulayan Prof. Dr. Sözbilir, “Marmara gibi 29 tane daha yer var, bir tanesi de ?zmir. ?zmir'in faylar? tembel faylar. Çok uzun sürede stres biriktiren uzun dönemde deprem üreten faylar, bu bir ?ans" dedi.
‘BÜTÜN KÖRGEZ, ?ZM?R FAYININ KUCA?INDA OTURUYOR’
?zmir için en riskli fay?n ?zmir fay? oldu?unu söyleyen Prof. Dr. Sözbilir, "En fazla can kayb? ?zmir fay? nedeniyle olur. Çünkü Güzelbahçe, Balçova, Narl?dere, Konak, Alt?nda?, P?narba??'na do?ru kuzeye gidiyor. Bütün körfez o fay?n kuca??nda duruyor. ?zmir fay? çal???rsa en az 25-30 bin can kayb? olur. ?zmir fay?n?n yak?n zamanda k?r?lma ?ans? yok. Çünkü son depremi 1688 y?l?nda yapm??, o fay?n deprem üretme aral??? en az bin y?l. Dolay?s?yla ?zmir fay?n?n yak?n zamanda y?k?c? deprem üretme ihmali yok. Tuzla fay?n?n deprem üretme zaman? gelmi?, 7.2'ye ç?kabilir, en tehlikeli fay Tuzla. Seferihisar fay? 3 bin y?ld?r deprem üretmiyor, Gülbahçe fay? son depremini 1289'da yapm??. Gülbahçe fay?n?nson depremi bin y?l geçmi?. Gelecek 100 y?lda ?zmir Yüksek Teknoloji Enstitüsünün kampüsünü de?i?tirmesi, kampüs içerisinde daha sa?lam alanlara ta??nmas? gerekebilir” diye konu?tu.
‘?ZM?R’DE 12 DEPREM UYARI ?STASYONU KURULACAK’
Prof. Dr. Sözbilir, ?zmir'de bütün EVKA'lar?n sa?lam oldu?unu ifade etti. Prof. Dr. Sözbilir, ?zmir'de 1-2 ay içerisinde 12 tane deprem uyar? istasyonu kuracaklar?n? söyledi.