?zmir'de 30 Ekim depreminden en fazla etkilenen Bayrakl? ve Bornova ilçelerinde yap? envanteri çal??malar?n?n tamamland???n? ve s?ran?n Konak'a geldi?ini anlatan TMMOB ?n?aat Mühendisleri Odas? ?zmir ?ubesi Afet Komisyonu üyesi in?aat mühendisi Ali Güngör, projenin ?zmir geneline yay?lmas? gerekti?ini söyledi. Sahada çal??an in?aat mühendisleri olarak iki?er ki?ilik gruplar halinde doneleri toplad?klar?n? anlatan Güngör, Orta Do?u Teknik Üniversitesi'nde (ODTÜ) 6-7 ki?ilik akademisyen kadronun verileri de?erlendirip binalar? risk s?ralamas?na soktu?unu aç?klad?. Güngör, "Bu çal??malar tüm ?zmir'de yap?lmas? gereken, geç kal?nm?? bir çal??mayd?. Biz binan?n önüne gidip tabletlerin üzerindeki sorulara göre kriterleri ortaya ç?kard?k. Binan?n foto?raflar?n? çekip, kritik sorular? yan?tlad?k. Bir binada olmamas? ve olmas? gereken seçenekleri i?aretledik. Baz?lar?nda, projeye uygun ama olmasa daha iyi, diyebilece?imiz hususlar var. Mesela binan?n zemin kat?nda yaln?zca kolonlar?n oldu?u, duvarlar?n bulunmad??? ve otopark olarak kullan?lan bölümler vard?. Otoparklar bodrum kat?nda olmal?, birinci katta olmamal?. Bu eksi puan alan bir kriterdir. Binan?n puan?n? dü?ürür. Balkonlara aç?k ç?kma denir, giri? kat?n?n daha içerde oldu?u bir üst kattaki ç?k?nt?ya ise kapal? ç?kma ad?n? veririz. Kapal? ç?kma dezavantaj yarat?r, bu nedenle eksidir. Bu bilgiler ?????nda binan?n risk analizini yapm?? olduk" dedi.
'B?NALARIN R?SK DURUMU SIRALANDI'
Çal??ma gruplar?n?n ald??? anl?k verilerin tabletler vas?tas?yla de?erlendirildi?ini kaydeden Ali Güngör, sahadan toplanan verilerin ilçe belediyelerden al?nan projelerle kar??la?t?r?ld???n? dile getirip, ?unlar? söyledi:
"Zemin parametrelerine paralel kar??la?t?rma yap?ld?. Topografik parametrelere göre binan?n do?ru yap?l?p yap?lmad??? tespit edildi. Dik arazide yap?lan binalar?n di?erlerinden farkl? olmas? gerekti?i de?erlendirildi. Binalar?n risk durumu s?raya sokuldu. Bununla ilgili ODTÜ'deki hocalar bize brifing verdi. Hangi arazi ko?ullar?nda olan binalar?n daha riskli oldu?u konusunda karma??k sonuçlar ortaya ç?kt?. Kentsel dönü?üm hangi binalarda yap?lmal? ciddi bir done olu?turuldu. Tüm ilçelerde bu çal??malar tamamlad?ktan sonra hangi binalarda gönül rahatl???yla oturabilece?imiz ortaya ç?kacak."
'ÇO?UNLUKLA KALFALAR ?N?AAT YAPMI?'
Yap?lan çal??malar?n ?????nda s?k rastlad?klar? bir yanl??l??a dikkat çeken Güngör, projelerin mimar ve mühendislerden olu?an teknik kadrolar?n elinden ç?kmad???n? ifade ederek, "Binalar? mimar ve mühendise projelendirip denetlettirmek gerekir. Gördü?ümüz kadar?yla in?aat? ço?unlukla kalfalar yapm??. Kalfa da in?aat?n önemli bir eleman?d?r ama tek eleman? de?ildir" diye konu?tu.
?zmir'de ya?anabilecek olas? bir depremde hangi binalar?n y?k?l?p y?k?lmayaca??n? tespit etmenin zor oldu?unu anlatan Ali Güngör, ?öyle devam etti:
"Yeni bir depremde binalar?n ne kadar hasar alabilece?ini tespit etmek çok zor. Depremin nereden, hangi periyodla, nas?l gelece?ini bilmiyoruz. Betonarme hesaplar? yaparken depremden alaca??m?z verileri kullan?yoruz. Seferihisar depremi farkl?yd?. Bize yak?n olan Midilli'den bir deprem gelebilir. Edremit Körfezi ve Gediz çevresi de faylarla dolu. Geli? yönü ve depremin büyüklü?ü de önemli. Kentimizde tsunami tehlikesi de var. Binalar sadece depremde y?k?lmaz. Tsunamiden de y?k?labilir. Bilim her zaman kendini yeniliyor. Binalar?m?z?n i?in ehli kadrolar taraf?ndan kontrol edilmesini sa?lamal?y?z. Oturdu?umuz binalar üzerinde performans analizleri yapt?rabiliriz."
'YIKILMAYAN B?NA DA ÖLDÜREB?L?R'
Afet ve Acil Durum Yönetimi Ba?kanl???'n?n (AFAD) afet bilinci konusundaki e?itimcilerden biri oldu?unu ifade eden in?aat mühendisi Ali Güngör, talep eden kurum ve kurulu? çal??anlar?na ücretsiz e?itimler verdiklerini belirterek "Binam?z?n sa?laml???na güvenip, buras? y?k?lmaz, deriz ama yine de yaralanabiliriz. Y?k?lmayan bina da öldürebilir. E?itim almal? ve bunu uygulamal?y?z. Ara ara tatbikatlar yapmal? ve deprem an?nda ne yap?lmas? gerekti?ini tekrarlamal?y?z. Binalar?n do?ru yap?lmas?yla i? bitmiyor. Deprem an?nda binadan ç?kmaya çal??anlar ya da balkondan atlayanlar var. Bunlar?n yanl?? oldu?unu görüyoruz" ifadelerini kulland?. (DHA)