?EÜ ?n?aat Mühendisli?i Bölüm Ba?kan? Prof. Dr. Celalettin Kozano?lu, binalar?n d?? cephelerindeki tehlikelere kar?? vatanda?lar? uyard?. Prof. Dr. Kozano?lu, binaya sonradan eklenen su deposu, anten ya da klima ünitelerinin depremin yan? s?ra rüzgarda bile dü?erek ölüm ve yaralanmalara neden olabilece?ini vurgulad?.
HESAPLAMADAN EKLEN?YOR
Özellikle binalar?n çat? kat?na yerle?tirilen su depolar?na kar?? dikkatli olunmas? gerekti?ini belirten Prof. Dr. Kozano?lu, “Öncelikle ?unu anlamal?y?z; binaya sonradan yap?lacak eklemelerin mutlaka mimari projede daha önceden belirlenmesi gerekir. Siz, binan?n üzerine su deposu eklenebilecek ?ekilde mimari projeyi olu?turursan?z, mühendis de buna göre bir statik hesaplama yapar. Yani bina, olas? bir deprem an?nda su deposunu da ta??yacak güçte yap?lm?? olur. Biz ne yap?yoruz? Hiçbir statik hesapta yer almamas?na, planlanmamas?na ra?men kafam?za göre su deposunu binaya yerle?tiriyoruz. Su deposunu da özellikle daha kolay yap?lmas? ve ekonomik olmas? için çat? kat?na koyuyoruz. 10 dairelik apartmanda, herkes için birer tonluk su deposu yap?lsa, binaya eklenen yük 10 ton demektir. Peki, bina yap?l?rken çat?daki bu yük hesapland? m?? Cevap maalesef hay?r. ??te tam da bu a?amada sorun ba?l?yor demektir” ifadelerini kulland?.
ÇATIYI DE??L ZEM?N? SEÇ?N
Prof. Dr. Kozano?lu, sözlerini ?öyle sürdürdü: “Binaya sonradan ekledi?iniz bir yükün hangi k?s?mda yer ald??? da önemli. Yani, çat?ya eklenen yükle zemin katta olan yük, deprem an?nda bina performans?n? farkl? etkiler. Çat?ya eklenen tonlarca a??rl???ndaki yük, binada çekiçleme ya da ba?ka bir ifadeye k?rbaçlama etkisi yapar. Binan?n depremdeki sal?n?m?n? etkiler, binaya fazlaca yük verir. Bu tarz eklentiler, projede yer alm?yorsa yap?lmamal?. ?lla da yap?lacaksa, uygun bir pompaj sistemiyle zemin katta yapmak, çat? kat?na oranla çok daha iyi. Ancak pompaj sistemi ekstra bir maliyet oldu?u için bu depolar hep çat?ya konuyor. E?er imkan varsa, ?u anda çat?da yer alan su depolar? da zemine al?nabilir. Maalesef kafam?za göre hareket ediyoruz. Depremler bize gösteriyor ki, kafam?za göre yapt???m?z i?ler, sonradan ba??m?za birçok i? aç?yor” dedi.
KL?MA VE ANTENLERE DE D?KKAT
Binadaki klima üniteleri ve antenlerin de kontrol edilmesi gerekti?ini aktaran Prof. Dr. Kozano?lu, “Deprem an?nda birçok klima ünitesinin, bina y?k?lmasa bile yere dü?tü?ünü gördük. Bu üniteler, dübel ya da palyatif baz? aparatlarla tutturuluyor. Zaman içinde bu eklentiler a??n?yor, paslan?yor. Ufak bir depremde bile dü?erek büyük risk olu?turuyor. Antenler için de ayn? durum söz konusu. Klima ya da antenler, mutlaka i?inin ehli ki?iler taraf?ndan tak?lmal? ve düzenli olarak bunlar?n kontrolü yap?lmal?” diye konu?tu.