Hiç bitmeyecek sessizli?e bürünmesine dakikalar kala Dolmabahçe Saray?'n?n koridorlar?nda, "Bak, bir tarih göçüyor..." sözleri yank?lan?rken takvimler 10 Kas?m 1938'i, saat 09.05'i gösteriyordu.
"Özgürlük ve ba??ms?zl??? karakteri" olarak ilan eden, bir milleti esaretten kurtaran Büyük Önder Mustafa Kemal Atatürk'ün ebediyete intikalinin üzerinden 84 sene geçti.
Büyük Önder Atatürk, 1881'de Selanik'te dünyaya geldi. Annesi Zübeyde Han?m'?n arzusu do?rultusunda ilkö?renimine Haf?z Mehmet Efendi'nin mahalle mektebinde ba?layan Atatürk, daha sonra babas? Ali R?za Efendi'nin iste?i üzerine geçti?i ?emsi Efendi Mektebinde ilkokulu tamamlad?.
Ortaokul e?itimi için gitti?i Selanik Mülkiye Rü?tiyesinden kendi iste?iyle ayr?lan Atatürk, ö?renimini Selanik Askeri Rü?tiyesinde sürdürdü. Bu okulda matematik ö?retmenli?i yapan Yüzba?? Mustafa Efendi, Atatürk'ü s?n?ftaki di?er "Mustafa"lardan ay?rmak için üstün yetenekli ö?rencisine ikinci ad olarak "Kemal" ismini verdi.
Mustafa Kemal, Selanik Askeri Rü?tiyesini bitirdikten sonra Manast?r Askeri ?dadisinden ikincilikle mezun oldu. Askeri ö?reniminin yan?nda yabanc? dil e?itimi de alan Atatürk, yazlar? izinli döndü?ü Selanik'te Frans?zca dersleri ald?.
Daha sonra ?stanbul'a gelerek 1899'da girdi?i Harp Okulunu 1902'de te?men rütbesiyle tamamlayan Atatürk, Harp Akademisinden de 1905'te kurmay yüzba?? rütbesiyle mezun oldu.
Atatürk, kurmayl?k staj? için 1905'te ?am'da 5. Ordu emrine atand?. Suriye bölgesindeki üstün hizmetleri dolay?s?yla Be?inci Rütbe'den Mecidi Ni?an? verilen Atatürk, 1907'de merkezi Makedonya'n?n Manast?r ?ehrinde bulunan 3. Ordu Karargah?'na atand?. Atatürk, 3. Ordu Karargah?'n?n Selanik'teki kurmay ?ubesinde görevlendirildi.
Mustafa Kemal Atatürk, Manast?r ve Selanik'te görevliyken 1909'da ?stanbul'daki 31 Mart Vakas?'n? bast?ran Hareket Ordusu'nda görev yapt?.
1910'da Arnavutluk'taki isyan? bast?rmak için düzenlenen harekatta da görevlendirilen Atatürk, ?talya'n?n 1911'de Trablusgarp'a asker ç?karmas? üzerine Tobruk'a gönderildi.
Tobruk ve Derne'de Türk kuvvetlerini ba?ar?yla yönettikten sonra binba?? rütbesiyle 1912-1913 y?llar?nda Balkan Sava??'na kat?lan Atatürk, Edirne'yi Bulgaristan'dan geri alan kolorduda görev yapt?.
"Anafartalar kahraman?"
Atatürk, 1913'te Sofya'da ata?eli?e atand?. Ata?e olarak görev yapt??? s?rada Birinci Dünya Sava??'n?n ba?lamas? üzerine Atatürk, Ba?komutanl?k Vekaleti'ne müracaat ederek cephede görev almak istedi.
Kendisine "Sizin için orduda her zaman bir görev vard?r. Ancak Sofya Ata?emiliterli?ini daha önemli gördü?ümüzden sizi orada b?rak?yoruz." cevab?n?n verilmesi üzerine Büyük Önder, Ba?komutan Vekili Enver Pa?a'ya ?u mektubu yazd?:
"Vatan?n müdafaas?na ait faal vazifelerden daha mühim ve yüce bir vazife olamaz. Arkada?lar?m muharebe cephelerinde, ate? hatlar?nda bulunurken ben, Sofya'da ata?emiliterlik yapamam. E?er birinci s?n?f subay olmak liyakatinden mahrumsam, kanaatiniz bu ise lütfen aç?k söyleyiniz."
Bunun üzerine Atatürk, 1915'te Esat Pa?a komutas?ndaki 3. Kolordu'ya ba?l? Tekirda?'da olu?turulacak 19'uncu Tümen Komutanl???na atand?.
Gelibolu Yar?madas?'na asker ç?karan ve Conkbay?r?'na ilerleyen dü?man birlikleri Atatürk'ün komutas?ndaki 19'uncu Tümen kuvvetlerinin taarruzuyla geri çekildi. Atatürk, "Anafartalar Kahraman?" olarak ün kazand?.
Atatürk, Conkbay?r? taarruzu s?ras?nda gö?süne isabet eden ?arapnel parças?n?n cebindeki saati parçalayarak dönmesi sonucu mutlak bir ölümden kurtuldu.
Do?u Cephesi'nde 16'nc? Kolordu Komutanl???na atanan Atatürk, 1916'da Rus sald?r?lar?n? durdurarak Bitlis ve Mu?'u dü?mandan geri ald? ve bu cephede generalli?e terfi etti.
1917'de Filistin ve Suriye'de görevli 7'nci Ordu Komutanl???na atanan Atatürk, ayn? y?l Veliaht Vahdettin ile Almanya'ya giderek Alman Genel Karargah? ve Alman sava? cephelerinde incelemelerde bulundu.
1918'de yeniden görevlendirildi?i Suriye cephesinde 7'nci Ordu Komutan?yken, Birinci Dünya Sava??'n?n sona ermesiyle imzalanan Mondros Ate?kes Antla?mas?'ndan sonra ?stanbul'a döndü. Ülkeyi dü?man i?galinden kurtarmak amac?n? gizli tutarak, Ordu Müfetti?li?i görevi ile ?stanbul'dan ayr?ld?.
"Sevr Antla?mas? bizce mevcut de?ildir"
Karadeniz yoluyla 19 May?s 1919'da Samsun'a ç?kan Mustafa Kemal, 22 Haziran 1919'da Amasya Genelgesi'ni yay?mlad?. Türk milletine, "Vatan?n bütünlü?ünün ve milletin ba??ms?zl???n?n tehlikede oldu?unu, azim ve kararl?l?kla vatan?n kurtar?lmas? için Sivas'ta bir kongre toplanaca??n?" bildirdi.
Ayr?ca Osmanl? Hükümetinin verdi?i görevden ve askerlikten istifa ederek, 23 Temmuz 1919'da Erzurum'da, 4 Eylül 1919'da Sivas'ta toplanan kongrelerin ba?kanl???n? yapt?.
Bu kongrelerde, "Dü?man i?galine kar?? milletin vatan? savunaca??, bu amaçla geçici bir hükümetin kurulaca?? ve bir milli meclisin toplanaca??, manda ve himayenin kabul edilmeyece?i" kararlar? al?nd? ve aç?kland?.
Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM), onun çabalar?yla 23 Nisan 1920'de Ankara'da tarihi görevine ba?lad?. Mustafa Kemal Atatürk, Meclis ve Hükümet Ba?kan? seçildi.
Mare?al" rütbesi ve "Gazi" unvan?
?tilaf Devletleri'nin yard?m?yla ?zmir'i i?gal eden Yunan kuvvetlerinin ilerlemesi, 1921'de Birinci ve ?kinci ?nönü sava?lar?yla durduruldu.
Yunan ordusunun 23 A?ustos 1921'de yeniden taarruz etmesiyle Sakarya Meydan Muharebesi ba?lad?. Atatürk, birliklere, "Savunma hatt? yoktur, savunma sath? vard?r. O sat?h bütün vatand?r. Vatan?n her kar?? topra?? vatanda??n kan?yla ?slanmad?kça terk olunamaz." emrini verdi.
Yunan ordusu bozguna u?rat?larak, Ba?komutan Mustafa Kemal Pa?a'n?n yönetti?i Türk ordusu, Sakarya Meydan Muharebesi'ni zaferle sonuçland?rd?. 22 gün süren bu sava?ta Yunan ordusu a??r kay?plara u?rat?ld?. Bu zafer dolay?s?yla Mustafa Kemal Atatürk'e, TBMM taraf?ndan "Mare?al" rütbesi ve "Gazi" unvan? verildi.
Sakarya Zaferi'nin ard?ndan 13 Ekim 1921'de Kafkas Cumhuriyetleri ile Kars Antla?mas?, 20 Ekim 1921'de Frans?zlarla Hatay haricinde bugünkü Türkiye s?n?r?n?n çizildi?i Ankara Antla?mas? imzaland?.
Atatürk'ün komutanl???nda Türk ordusu, vatan? dü?man i?galinden kurtarmak için 26 A?ustos 1922'de kar?? sald?r?ya geçerek Büyük Taarruz'u ba?latt?.
Mustafa Kemal Pa?a'n?n yönetti?i 30 A?ustos 1922'deki Dumlup?nar (Ba?komutan) Meydan Muharebesi'nde Türk ordusu, Yunan ordusunun büyük k?sm?n? yok etti. Bozguna u?rayarak kaçan dü?man kuvvetlerini izleyen Türk ordusu, 9 Eylül 1922'de ?zmir'e girdi.
Anadolu'yu dü?man istilas?ndan kurtaran büyük askeri zaferlerin ard?ndan 11 Ekim 1922'de Mudanya Ate?kes Antla?mas? imzaland? ve ?tilaf Devletleri i?gal ettikleri Türk topraklar?ndan çekildi.
Lozan Antla?mas?
?smet ?nönü ba?kanl???ndaki Türkiye heyeti ile ?ngiltere, Fransa, ?talya, Japonya, Yunanistan, Romanya ve Yugoslavya aras?nda 24 Temmuz 1923'te Lozan Antla?mas? imzaland?.
Büyük Önder, Lozan Antla?mas?'na ili?kin, "Bu antla?ma, Türk milleti aleyhine, as?rlardan beri haz?rlanm?? ve Sevr Antla?mas?'yla tamamland??? zannedilmi? büyük bir suikast?n y?k?l???n? ifade eder bir vesikad?r." de?erlendirmesinde bulundu.
Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk Cumhurba?kan?
Kurtulu? Sava??'n?n ard?ndan TBMM taraf?ndan 29 Ekim 1923'te Cumhuriyet ilan edilirken, Mustafa Kemal Atatürk de Cumhurba?kan? seçildi. 1938'de ölümüne dek arka arkaya 4 kez Cumhurba?kan? seçilen Atatürk, bu görevi en uzun süre yürüten Cumhurba?kan? oldu.
Cumhurba?kan? Mustafa Kemal Atatürk'e 14 Haziran 1926'da ?zmir'de yap?lmas? planlanan suikast giri?imi engellendi. Eleba?lar? ?zmir'de tutukland?.
Büyük Önder, suikast giri?imine ili?kin Anadolu Ajans?na yapt??? aç?klamada, "Alçak giri?imin benim ?ahs?mdan ziyade mukaddes Cumhuriyetimize ve onun dayand??? yüksek ilkelerimize yönelmi? bulundu?una ?üphe yoktur. Benim naçiz vücudum bir gün elbet toprak olacakt?r fakat Türkiye Cumhuriyeti ilelebet payidar kalacakt?r." de?erlendirmesinde bulundu.
Gazi Mustafa Kemal'e, 24 Kas?m 1934'te 2587 say?l? Kanunla "Atatürk" soyad? verildi ve bu soyad?n?n ba?kalar? taraf?ndan kullan?lmas? yasakland?.
Türkiye'nin bölgesinde ve dünyada etkili bir aktör olarak öne ç?kmas?na katk?da bulundu
Mustafa Kemal Atatürk, 1929 Dünya Ekonomik Bunal?m?'n?n etkilerini hafifletmek ve ülkenin kalk?nmas?n? h?zland?rmak amac?yla 1933'te Be? Y?ll?k Sanayi Plan?'n? ba?latt?. Ayn? dönemde d?? politikada da önemli ad?mlar at?ld?. Milletler Cemiyeti'ne girilmesi, Balkan Antant?'n?n imzalanmas?, Montrö Bo?azlar Sözle?mesi ve Sadabat Pakt? gibi giri?imler, Türkiye'nin bölgesinde ve dünyada etkili bir aktör olarak öne ç?kmas?na katk?da bulundu.
Atatürk, Hatay'?n anavatana kat?lmas? için yo?un diplomatik çaba sarf etti ve onun bu amac?, vefat?n?n ard?ndan 1939'da gerçekle?ti.
Yaln?zca Türk milletinin Kurtulu? Sava??'n? ba?ar?yla yöneten bir komutan olarak de?il, ayn? zamanda gerçekle?tirdi?i devrimlerle de dahi bir devlet adam? olarak tarihe geçen Mustafa Kemal Atatürk, 57 y?l süren ya?am?nda, milletinin ve vatan?n?n ba??ms?zl??? için y?lmadan çal??t? ve girdi?i her mücadeleden zaferle ç?kt?.
Askeri ve siyasi dehas?yla Türk ve dünya tarihine ad?n? alt?n harflerle yazd?ran Mustafa Kemal Atatürk, 10 Kas?m 1938'de 57 ya??ndayken Dolmabahçe Saray?'nda saat 09.05'te hayata gözlerini yumdu.
Atatürk'ün vefat? sadece Türkiye'de de?il bütün dünyada büyük üzüntüyle kar??lan?rken, yabanc? devlet adamlar? birçok aç?klama yapt? ve mesaj yay?mlad?.
Ata'n?n cenazesinin An?tkabir yolculu?u
10 Kas?m 1938'de Dolmabahçe Saray?'nda hayata gözlerini yuman Atatürk’ün naa??, 16 Kas?m'da Dolmabahçe Saray? tören salonunda katafalka konuldu.
19 Kas?m günü cenaze büyük bir kalabal?k taraf?ndan Yavuz Z?rhl?s? ile ?zmit'e oradan da ayn? günün ak?am? tüm yurt gezilerinde kulland??? tren ile Ankara'ya u?urland?.
20 Kas?m'da Ankara'da devlet erkan? taraf?ndan kar??lanan cenaze, TBMM önünde katafalka konuldu. 21 Kas?m 1938'de çok büyük bir cenaze töreni ile Ankara Etnografya Müzesi’ndeki geçici kabrine konulan Atatürk'ün naa??, ebedi istirahatgah? An?tkabir'e ta??nd??? 10 Kas?m 1953'e kadar burada kald?.