?zmir Büyük?ehir Belediye Ba?kan? Tunç Soyer, Habertürk'ten Kübra Par'la yapt??? röportajda çarp?c? ifadeler kulland?. ??te o röportaj:
Tunç Bey sizin ?zmir belediye ba?kan? aday? oldu?unuz günden bu yana hakk?n?zda çe?itli tart??malar, polemikler oluyor. Baban?z?n geçmi?i, dans etmeniz, Tarkan ile verdi?iniz foto?raf... Hepsini sormak istiyorum ama önce son tart??mayla ba?layal?m... K?br?s ile ilgili “K?br?s’? K?br?sl?lara b?rakal?m” dedi?iniz iddia edildi. Neden böyle bir aç?klama yapt?n?z?
Asl?nda bu 3 sene önce verdi?im bir demecin içinden c?mb?zlan?p ç?kar?lm?? bir bölüm. Yeni de?il. K?br?s’ta iki toplum aras?ndaki bar?? görü?meleri sürerken verdi?im bir röportajd?. Ben o dönem Cittaslow (yava? ?ehir) a??n?n koordinatörüydüm. K?br?s’tan 5 ?ehri Cittaslow networküne eklemi?tik. O dönem KKTC’nin uluslararas? alanda tan?nmas? için çok mücadele etmi?tim. Ve asl?nda di?er garantör ülkelerin özellikle ?ngiltere’nin buna müdahalesine kar?? bir aç?klamam olmu?tu. Sonuçta o dönem KKTC’yi tan?mayan ülkeler bir biçimde tan?m?? oldular. Bu vesileyle KKTC bayra??n? oralarda dalgaland?rd?k. K?br?s’la ilgili söyleyecek çok ?ey var ama bu benim i?im de?il. 3 y?l sonra yeniden gündeme getirilince bamba?ka anlamlar atfedildi.
Neden 3 y?l sonra ?s?t?ld? bu aç?klaman?z?
Çünkü Türkiye’de siyaset paçadan çeki?tirmeci ve fazla oryantalist. Aç?klamam?n içinden bir bölümün c?mb?zlanmas?ndan ve farkl? bir konjonktürde ortaya ç?kar?lmas?ndan büyük üzüntü duyuyorum. Ben ?zmir Büyük?ehir Belediye Ba?kan?y?m ve ?zmir’le ilgiliyim. Ulusal yahut uluslararas? siyaset gündemimde yok. Bütün enerjimi ?zmir’e vermek istiyorum.
"S?YASETTE YEN? B?R D?P DALGA VAR"
Cumhurba?kan?’n?n büyük?ehir belediye ba?kanlar?yla yapt??? toplant? da çok konu?uldu. O günlerde söylenenlerden ba?ka bilmedi?imiz ?eyler ya?and? m??
Ezber bozan, ?a??rt?c? bir toplant?yd?. Bir tarafta belediye ba?kanlar? olarak biz oturuyorduk, kar??m?zda da bütün kabine üyeleri oturuyordu. Bakanlar ile belediye ba?kanlar?n? bulu?turma fikri güzel bir fikir. Özellikle de bizlerin bakanl?klarda bekleyen çok dosyas? var. Bu dosyalar?n neden bekledi?ini, nas?l çözece?imizi, onlar?n ne istedi?ini, bütün bunlar? konu?tuk.
Peki, verimli oldu mu? Aradan birkaç hafta geçtikten sonra somut bir ?ey oldu mu?
Henüz görmedik ama görme umudu ta??yoruz. Çünkü ?ov için yap?lacak bir ?ey de?ildi. Kar??l?kl? ileti?im kurma arzusu vard?. Diliyorum ki onun gerekleri yerine getirilir. Türkiye’nin buna ihtiyac? var. 31 Mart’tan sonra bir dip dalga, Türkiye’nin siyaset dilini ve kültürünü de?i?tirmeye ba?lad?.
Halk nezdinde hizmet odakl? bir siyaset beklentisi yar??? ba?lad?.
Evet, o var. Ama bunun üzerinde daha ba?ka kodlar da var. Mesela vatanda? daha ?effaf, daha hesap veren bir belediyecilik; daha kibirden uzak, mütevaz? belediye ba?kanlar? istiyor. Bunu da bir biçimde kulland??? tercihlerden anlayabiliyoruz. Bu dip dalgan?n Türkiye’de tüm siyasetin dinamiklerini, tüm siyasi aktörleri de?i?tirece?ine inan?yorum. Cumhurba?kanl??? da bu dip dalgaya sessiz kalamad?. O da bir biçimde o dip dalgay? anlamaya gayret ediyor.
?zmir özelinde hangi bakandan ne istediniz?
Zaten çok haz?rl?kl?yd?k. Birkaç ay öncesinde belediyede Adalet ve Kalk?nma Partisi Meclis Grubu’ndaki arkada?larla, “Ankara’ya gidelim, ?zmir’in sorunlar?n?n çözümünü beraber isteyelim” diye mutabakata varm??t?k. O nedenle dosyalar?m?z? haz?rlay?p müzakere etmi?tik. Grup ba?kanvekillerimiz birlikte çal??t?lar ve o taleplere nihai halini verdiler. Dolay?s?yla da oradaki bakanlara dosyalar?m?z tek tek sunma imkân? bulduk. Çi?li tramvay?ndan Bostanl? Bal?kç? Bar?na??’na, imar planlar?ndan k?y? kenar düzenlemelerine kadar çok say?da dosyam?z var. Taleplerimizi ilettik ve onlarla ilgili sonuç almaya gayret ettik.
O gün B?P’ten bir telefon grubu kurulaca?? konu?ulmu?tu.
Biz onu Cumhuriyet Halk Parti’li belediye ba?kanlar? olarak Afyon’da CHP’li belediye ba?kanlar?n?n bulu?mas?nda kurmu?tuk. Genel merkez o bulu?mada güzel bir format uygulad?. 10’ar ki?ilik gruplarda belediye ba?kanlar?n? toplad?lar ve farkl? konularda farkl? moderatörlerle bizleri konu?turdular. Biz de o vesileyle birbirimizi daha iyi tan?ma imkân? bulduk. O yak?nla?ma sonras?nda da, “Bir WhatsApp grubu kural?m, ileti?imimiz daha s?k olsun. Ayda bir toplanal?m” dedik. Birlikte projeler geli?tirece?iz. Cumhurba?kan? ile yapt???m?z toplant?daysa tüm büyük?ehir belediye ba?kanlar?n? içeren bir telefon grubu kurulmas? önerisi gelmi?ti. Bal?kesir belediye ba?kan?m?z grubu kurmay? vaat etti.
Sizin ve Mansur Yava?’?n bu grubun kurulmas?yla ilgili arand???n?z, ancak Ekrem Bey’in aranmad??? konu?uldu. Bunlar do?ru mu? Bu grupla ilgili siz arand?n?z m??
Hay?r, ben aranmad?m. Ama zaten biz aranmay? beklemiyorduk. Grup henüz kurulmad? ama kurulur diye tahmin ediyorum. Size yans?yan ?eyler de ba?ka bir hikâye diye zannediyorum. O gün, haz?rlanan bir yerel yönetim reform paketiyle ilgili bir komisyon kuruldu. O komisyonun üyelerinin davet edilmesiyle ilgili bir eksiklik olabilir. Ekrem Bey davet edilmemi? olabilir ama onu bilmiyorum.
"SANDALYEN?N KIRILMASINDA KASIT YOKTU"
Ekrem Bey’in o toplant?da sandalyesi k?r?ld?. Siz de yan?nda oturuyordunuz. Dü?erken tutamad?n?z m?? O an ne oldu?
Tutmaya çal??t?m ama beklenmedik bir ?ekilde çat?r çat?r dü?tü. O da speküle edildi biraz ama orada bir kas?t oldu?unu dü?ünmüyorum.
O günden size ait bir foto?raf karesi yans?d?. “Cumhurba?kan?’na ne kadar tatl? tatl? bak?yor?” diye konu?uldu. Hatta e?inizin de, “Bana bile o kadar güzel bakmam??t?” dedi?i iddia edildi, bu do?ru mu?
Yok art?k! Öyle bir ?ey yok. Ben hayata güler yüzle bakmaya devam eden bir insan?m. Orada yüzümü asacak bir durum yoktu.
"DANS ETMEM?N ELE?T?R?LMES? ESK? S?YASET KÜLTÜRÜNÜN ALI?KANLI?I"
Bir resepsiyondaki dans?n?z çok konu?uldu. O gün spontane mi geli?mi?ti? Dans etmeyi sever misiniz?
Dans etmeyi severim. ?zmir’in kurtulu? günü münasebetiyle verilen bir resepsiyondu. Çok da güzel bir orkestra vard?. Resepsiyonun resmi k?sm? bittikten sonra biraz gev?edik.
Biri kald?rd? m?, yoksa siz mi dans etmeye ba?lad?n?z?
O öncülü?ü genellikle ben yapar?m! (Gülüyor)
"Kültürümüzde yeri yok, Bat? özentili?i” gibi ele?tiriler de oldu. Can?n?z? s?kt? m??
Bu tür ele?tirileri o kadar çok duydum ki, hiç s?kmad?. Ben halay çekmeyi de, zeybek oynamay? da, dans etmeyi de severim. Bir taraflara çekiliyor olmas? eski siyaset kültürünün al??kanl???. Bence bunlar geride kal?yor. Bunlar?n halk nezdinde kar??l??? yok. Vatanda? bunlara gülüp geçiyor.
Sonra ba?ka bir yerde sirtaki de yapm??s?n?z.
Sirtaki bilmiyorum, sadece yapmaya çal??t?m. Orada da Yunanl?larla beraber olduk. Gümrük kap?s?yla beraber bir feribot ba?layarak Samos-S??ac?k hatt? açt?k. Onun üzerinden y?llar geçti, büyüdü ve art?k ayaklar? üzerinde duran bir hatta dönü?tü. Bir tür Yunan gecesi düzenlemek üzere Samos’tan gelmi?ler, bizi de oraya davet ettiler. Hepsi çok eski dostlar, bu hikâyenin kurulu?unda beraber çal??t???m?z arkada?lar. O nedenle çok keyifli bir ak?amd?. Orada da onlar?n müzi?ine e?lik etmeye çal??t?m.
"TARKAN KONSER?NDE BEN? OYNATACAKTI, KABUL ETMED?M!"
Tarkan konserinde Ekrem ?mamo?lu ve Tarkan ile verdi?iniz poz da çok konu?uldu. “Eski bir dostlu?umuz var” demi?siniz. Arkada?l?k nereye dayan?yor?
Asl?nda orada da Tarkan, “Oynataca??m sizi” demi?ti. Ben de dedim ki, “Sürekli dans ederken, oynarken foto?raf?m ç?k?yor, art?k yeter. ‘Bu adam ba?ka bir ?ey yapm?yor mu?’ dedirteceksin, oynatma beni” dedim. Sadece alk??lamakla yetinerek geceyi geçirdik. Tarkan müthi? bir insan. Seferihisar’da bir hayvan bar?na?? yapma fikrimiz vard?. Bu fikri ona açt?k, proje üzerinde beraber çal??t?k ve Harbiye’de bir aç?k hava konseri yapt?, onun tüm gelirini de hayvan bar?na?? yap?ls?n diye bize gönderdi. Bunun asla reklam?n? yapmad?. Sonra geldi, dostlu?umuz peki?ti. Seferihisar’da bir halk konseri yapt? ve ücret almad?. Böylece peki?en ve en az?ndan benim kendimi çok ba?l? hissetti?im bir dostluk oldu. Konsere de davet edince ko?a ko?a gittik.
"EKREM ?MAMO?LU DANSA MESAFEL?"
Tarkan’?n dans teklifini Ekrem ?mamo?lu nas?l kar??lad?? O dans etmek istiyordu da siz mi mani oldunuz yoksa?
Yok, hiç öyle de?il. Ekrem Bey dans konusuna daha mesafeli.
"AKADEM?SYEN OLMAK ?STED?M AMA ÜN?VERS?TELER BABAM YÜZÜNDEN KABUL ETMED?"
Siyasette yeni dönem biraz da ittifaklar dönemi. Belediye seçimlerinde de bu çokça tart???lm??t?. Adayl?k sürecinde sizin isminiz konu?ulurken baban?z Nurettin Soyer’den dolay? ?Y? Parti’nin size s?cak bakmad??? konu?ulmu?tu. Sonuçta ne oldu? ?Y? Parti’li seçmen Tunç Soyer’e oy verdi mi? Bunun analizini yapt?n?z m??
Bunun analizini yapt?k ama zaten tek ba??na rakam da kendini gösteriyor. Yüzde 58’le ?zmir tarihindeki en yüksek oyu alarak seçildik. Sadece Cumhuriyet Halk Parti’lilerin oyu olmad??? bu rakamdan da anla??l?yor. Bunlar geride kal?yor. Art?k bu tür bel alt? sald?r?lar, paçadan çeki?tiren siyaset halk nezdinde kar??l?k bulmuyor.
O günlerde baban?z?n siyasi geçmi?i üzerinden yarg?lanmak sizi üzmü? müydü?
Elbette, üzmez mi, biz de etten kemikteniz. Her insan gibi bizim de ailemizle, atam?zla ilgili hassasiyetlerimiz var. Tabii ki üzülüyor insan ama bunun gerekçelerini anlay?nca o üzüntü yerini ba?ka bir ?eye b?rak?yor.
“Gerekçelerini anlamak”tan kast?n?z tam olarak nedir?
Bu sald?r?n?n niye yap?labilece?ini dü?ünüyorsunuz ve anl?yorsunuz ki sizinle ilgili bir aç?k bulamam??lar. Sizi üzecek, sizi yaln?zla?t?racak, oy verecek seçmeni sizden uzakla?t?racak bir çare ar?yorlar ve bunu bulmu?lar. Üzücü bir ?ey ama gerekçesinin bu oldu?unu anlay?nca prim vermiyorsunuz.
Peki siz 12 Eylül günlerini nas?l hat?rl?yorsunuz? Evde neler ya?an?yordu?
Babam Türkiye’nin belki de en iyi hukukçular?ndan biriydi. ?nan?lmaz hukuk a?k? olan bir insand?, kendisini hukukçu olarak tarif etmekten gurur duyard?. O dönemin ko?ullar?nda bile hukuka s?ms?k? sar?ld? ve hukukun üstünlü?ünü korumaya çal??t?. Genç bir hukuk ö?rencisi olarak bunun ayr?m?n? yapabilecek ya?tayd?m.
Siz o dönemde kaç ya??ndayd?n?z?
21-22 ya?lar?ndayd?m. Birçok arkada??m?z o dönem ac? çekti, bunlar? da hep babamla konu?ma imkân?m?z oldu.
Ne konu?urdunuz o günlerde?
Bunlar? hep hukuk perspektifinden de?erlendirirdi; hukukun s?n?rlar? içinde okur, anlar, ona göre yorumlard?. O nedenle, onunla ilgili söyleyebilece?im en temel ?ey iyi bir hukukçu oldu?uydu. Bir de tabii iyi bir Atatürkçüydü, o da onun kimli?inin önemli bir parças?. Kendisini solcu olarak de?erlendirirdi. Gerçi bu bence onun için çok iddial? bir tan?mlamayd?. “Sen ne biçim solcusun?” diye çok tart???rd?k. O da, “Ben senin arkada??n de?ilim, haddini bil” derdi! (Gülüyor) Demokrat bir adamd?. Babam olmas?yla gurur duyuyorum.
"ONUN O?LU OLMAK KOLAY DE??LD?"
Baban?zla ilgili tart??mal? o süreç okul hayat?n?z? negatif etkiledi mi?
O dönemde askeri yarg?da sosyal demokrat olarak bilindi?i için hep böyle bir tepkiyle kar??la??rd?k. Mesela ben akademisyen olmak istedim ama üniversiteler kabul etmedi. Do?rusu onun o?lu olmak da kolay de?ildi.
"??KENCE ?DD?ALARINDAN ÜZÜNTÜ DUYUYORUM"
Baban?z?n hakk?nda çok iddia var. ??kence yapt???na dair iddialar da çok yaz?ld?. Buna dair bir ?ey konu?uldu mu?
Böyle bir ?ey söz konusu de?il, çünkü babam cezaevi müdürü de?ildi. Bunlar? konu?urken de art?k üzülüyorum, çünkü bu kadar dezenformasyonla ba?a ç?kmak mümkün de?il. Babam cezaevi müdürü de?ildi, gardiyan de?ildi, polis de?ildi; babam ba?savc?yd?. Ankara S?k?yönetimi’nde yakla??k 40 civar?nda savc? vard? ve babam onlar?n koordinasyonunu yapan insand?. D?SK, MHP, DEV-YOL davalar?n?n savc?l???n? yapt?. Bütün bunlar?n yak??t?r?lmas?ndan sadece üzüntü duyuyorum.
Fetullah Gülen’i ilk mahkûm eden yarg?ç oldu?unu okudum, bu do?ru mu?
Evet, do?ru. O dönemde de Nurettin Soyer’in o?lu olman?n s?k?nt?lar?n? ya?ad?k. Bornova Anadolu Lisesi’nde yat?l? olarak okudum.
O dönemde onlar Ankara’dayd?, siz ?zmir’de yat?l? olarak m? okuyordunuz?
O dönemde ailem ?zmir’deydi ama ben yine de yat?l?yd?m. Karde?im de St. Joseph’te ö?renciydi, o okula polisle gider gelirdi. Fetullah Gülen’in hapis yatt??? tek dava, babam?n hâkimli?ini yapt??? davayd?.
"90 YIL ÖNCE ATATÜRK KADINLARI P?LOT YET??T?R?P UÇURMU?, B?Z BUGÜN KADIN OTOBÜS ?OFÖRÜ YAPTIK D?YE ÖVÜNÜYORUZ"
?zmir’de ba?kan olarak ilk 6 ay?n?z nas?l geçti? “?lk 6 ayda bu yap?labilirdi ve yapt?m” dedi?iniz neler var?
Asl?nda birden çok ?ey say?labilir. ?lk olarak, mazbatay? ald???m?z ertesi gün en az oy ald???m?z yere giderek ba?lad?k. Kiraz’?n Dokuzlar Köyü. 300 seçmenin oy kulland??? sand?kta 17 seçmen bize oy vermi?ti. “Demek ki burada bir problem var” diye dü?ündük ve oraya gittik. Asl?nda taleplerinin son derece makul, mütevaz? oldu?unu gördük. O talepleri h?zla yerine getirdik. Bugün oraya bir sand?k konsa bamba?ka bir sonuç ç?kar. ?nsanlar?n çok büyük talepleri; ula??lmaz, eri?ilmez beklentileri yok. Mesele bunlar? hangi öncelikle ele ald???n?zda kilitleniyor. Bizim önceli?imiz hep köylerdekiler, yukar? mahallelerdekiler olacak. Kadifekale’de bir üretici pazar? açt?k. Bu da oran?n kaderini de?i?tirecek giri?imlerden biri. Yine arka mahallelerden olan Toros’ta bir masal evi açt?k.
Masal evi nedir?
Masal evi, hem kre? hem de anne için i?lik. Özellikle e?i vefat etmi?, hapiste, engelli, hasta, yani yaln?z anneler için açt???m?z bir kre?. Bir yandan çocu?un e?itimi sa?lanm?? oluyor, bir yandan da anne gelir elde etmeye ba?l?yor. ?u an kefen bezi dikiyorlar. Bunlar büyük ?ehir belediyesinin zaten ald??? malzemeler. Dolay?s?yla hem çocuklar?na bak?l?yor hem kendileri para kazan?yor. ?zmir, Amazon kraliçesi Simirna’n?n ismini ta??yor. Dolay?s?yla ruhunda, köklerinde, iliklerinde kad?nl?k var. Kad?n?n kentte daha çok söz sahibi olmas?n? istiyoruz. O yüzden, “Kad?n eli de?ecek” diye bir mottomuz var. 300 tane süpürgeci ald?k, onlar?n 150’si kad?n.
Sokak temizli?i için mi?
Evet.
Galiba in?aat mühendisli?i okuyan kad?nlar için de bir ?eyler yap?yormu?sunuz.
Kesinlikle. Otobüslerimizde kad?n ?oför istihdam etmeye ba?lad?k. ?u an 17 olan say?y? 100’e ç?karmay? hedefliyoruz. Bunlar dünyan?n birçok yerinde var ama nedense Türkiye’de pek yok.
?lk tepkiler nas?l oldu? Örne?in kad?n ?oförlerin kaba davran??larla kar??la?t?klar? oldu mu?
Tam tersine, kad?n toplum hayat?na entegre oldukça toplumu ?slah ediyor. Kad?nlar gerçekten erkeklerin davran?? biçimini de?i?tiriyor, iyile?tiriyor. Mesela erkek ?oförler k?skan?yor, çünkü vatanda? otobüse binerken kad?n ?oför olunca “Günayd?n” diyor. Kad?nlar hayat?n içinde ne kadar çok yer al?rsa hayat o kadar iyile?iyor. ?zmir’de kad?nlar?n çok geni? bir özgürlük alan? hep olmu?tur ama ?imdi bunu perçinlemek, Türkiye’ye örnek bir model haline getirmek istiyoruz. O nedenle kad?nlarla i?imiz bitmedi, daha yeni ba?l?yor. 90 y?l önce Mustafa Kemal Atatürk pilot yeti?tirmi?, kad?nlar? uçurmu?. Biz bugün otobüs ?oförü kad?n yapt?k diye övünür haldeyiz.
?zmir bir yan?yla da ideolojik olarak kendini seküler-Kemalist olarak tan?mlayan insanlar?n ?ehri olarak biliniyor. Muhafazakâr kesimin size yakla??m? nas?l? Sizi “di?erlerinin” belediye ba?kan? olarak görüyorlar m?? ?zmir’de kutupla?ma var m??
Olmas?n diye çok u?ra??yorum. Mutlaka vard?r, olmamas?na imkân yok. Türkiye o kadar çok kutupla?t?r?ld? ki ?zmir bundan muaf olamaz. Ama en öncelikli i?imin o kutupla?t?rmay? k?rmak oldu?unu dü?ünüyorum. Söylemlerime, a?z?mdan ç?kan laflara özen gösteriyorum. Herkesi kucaklayacak i?ler yapmaya çal???yorum. 300 sand?kta 17 oy ald???m köye gitmemin sebebi o. “Biz sizin dü?man?n?z de?iliz. Biz asl?nda sizin hayat?n?z? iyile?tirmek istiyoruz”u anlatmak için gittim ve nitekim bu anla??ld?. Elbette muhafazakâr bir köydü, elbette Cumhuriyet Halk Partisi’ni dü?man gibi görüyorlard?, çok uzaklard?. Ama siz onlara dokundukça, onlar?n hayat?n? iyile?tirdikçe bu ezberler bozuluyor. Türkiye’deki siyasi arenan?n, insanlar?n ya?am tarz?n? çok s??la?t?ran bir rol üstlendi?ini dü?ünüyorum. Bizi birbirimizden ay?ran bu siyasi ?eylerden çok daha fazla birle?tiren sebep oldu?unu dü?ünüyorum. Bizim o sebepleri hat?rlatmam?z, hat?rlamam?z laz?m ki yüz yüze kald???m?z bu uluslararas? krizler, ekonomik krizler daha az tahribatla atlat?labilsin. O nedenle bu siyasi ayr??malar?n tuza??na dü?memek gerekiyor. Gerçekten bizi birle?tiren çok daha fazla ?ey var.
Ula??m konusunda gece seferlerini ba?latm??s?n?z. Metro ne alemde?
Metro iyi gidiyor, Narl?dere metrosu vaktinde bitecek. Buca metrosuyla ilgili Cumhurba?kanl???’ndan onay geldi. 2020 içinde onun ihalesini mutlaka yapaca??z. Çi?li tramvay? onay bekliyor, o gelirse onu da yapaca??z. Üstelik bunlar? hep kendi kaynaklar?m?zla yapaca??z. Ama burada ula??mda çok ba?l?k var, çünkü ?zmirlinin en büyük ?ikâyeti trafik ve ula??m. O nedenle çok ciddi çözümler üretmemiz gerekiyor. Baz? noktalarda trafi?i yeralt?na alaca??z. Ak?ll? trafik uygulamalar?n? art?raca??z. ?ZUM adl? bir merkezimiz var ve Türkiye’nin hiçbir yerinde böyle bir uygulama yok. Tam bir ak?ll? ?ehir uygulamas?. Sensörlerle, kameralarla bir merkezden kentin bütün trafik ???klar?n? yönlendirmek mümkün. Yeni güzergâhlar?n nas?l ve nerede aç?lmas? gerekti?inin tespitini yapmak da yine bu uygulamayla mümkün. Ama daha önemlisi, bisiklet ve yaya ula??m?n? geli?tirece?iz. Bir de Körfez’i çok daha iyi kullanaca??z. ?u an Körfez’in kent içi ula??mdaki pay? yüzde 3 civar?nda. Bunu önümüzdeki 5 y?l içinde, yeni vapurlarla, yeni güzergâhlarla, yeni hatlarla yüzde 14-15’lere ç?karmay? hedefliyoruz. Yeni ta??mac?l?k modelleri geli?tirmeye çal???yoruz. Küçük teknelerle, deniz taksilerle bu ula??m? çok daha hareketlendirece?iz ve renklendirece?iz.
Halk bulu?malar? yap?yormu?sunuz.
Seçilen temada, kimin ne görü?ü varsa onu özgürce ifade etmesini ve herkesin birbirini duymas?n? sa?l?yoruz. 800 ki?ilik bir salonumuz var. ?imdiye kadar Kültür Park, ula??m ve tar?m üzerine bulu?malar gerçekle?tirdik.
Her isteyen girebiliyor mu? Bir kay?t sisteminiz var m??
Her isteyen girebiliyor.
Protestodan çekindi?iniz olmuyor mu?
Ufak tefek oluyor. Ama insanlar genel olarak birbirlerini duyup dinliyorlar ve dinledikçe kararlar?, dü?ünceleri törpüleniyor. Sadece her ?eyi bilmedi?ini fark ediyor, eksikleri görüyor, kendisini sorgulamaya ba?l?yor. Dolay?s?yla da gayet medeni bir biçimde konu?uluyor. Tar?mla ilgili bir ?ey yapt?k. Yine 800 ki?i geldi ama burada tar?m sektöründen ekmek yiyen herkesi davet ettik. Tar?msal ilaç sat?c?s?ndan organik yeti?tiricisine, tar?m ihracatç?s?ndan sulama kooperatifine herkesi bir araya getirdik. ?nsanlar, organik yeti?tirici ile tar?m ürünü ihracatç?s?n?n konu?mas? ve birbirini duymas? gerekti?ini anlad?. Çünkü asl?nda hepsi ayn? mecradan ekmek yiyor ve kaderlerinin birbirine ba?l? oldu?unun fark?nda de?iller. O nedenle bu toplant?lar çok k?ymetli. Bizim gerçekten birbirimizi duymaya ihtiyac?m?z var. Birbirimizi duydukça sivrilikler törpülenecek. Birbirimizi anlamaya ba?lad?kça asl?nda menfaatlerimizin ortak oldu?unu görece?iz. Biz birbirimize muhtac?z, bunu anlamam?z laz?m.
Kültür-sanatta ?stanbul’un taht?n? sallayacak ciddiyette bir ?eyler yapacak m?s?n?z?
Kültür-sanat? sadece tüketen de?il, üreten bir ?ehir olaca??z. Sinema endüstrisine, müzik endüstrisine ev sahipli?i yapaca??z.
“Sinema endüstrisine ev sahipli?i yapmak”tan kast?n?z nedir? Platolar m? açacaks?n?z?
Sadece platolar de?il. ?zmir’den yeti?en sinemac? çocuklar var ve onlar?n hepsi gidiyorlar. Onlar?n burada kalmas? için bir ekosistem in?a edece?iz. Bu i?i burada yapmalar?n? mümkün hale getirece?iz, onlar? te?vik edece?iz.
"?ZM?R’? DE SEFER?H?SAR G?B? ‘YAVA? ?EH?R’ YAPAB?L?R?Z"
Seferihisar’da bir yava? kent öncülü?ü ba?latm??t?n?z. ?zmir’de de ayn? ?ey yap?labilir mi? Böyle bir hedefiniz var m??
Asl?nda Cittaslow (yava? ?ehir) a??, 72 kriterle, nüfusu 50 binin alt?nda olan kentlerde uygulan?yor. Ancak, büyük?ehir belediye ba?kan? seçilmemden sonra bu network’ün genel ba?kan? ?zmir’e bir ziyaret gerçekle?tirdi ve “Uzun y?llard?r sürdürdü?ümüz ‘Cittaslow Metropol’ haz?rl??? vard?. Bu çal??may? art?k sonland?r?yoruz. Koordinatörlü?ünü sen üstlenir misin?” dediler. Bunun benim aç?mdan çok heyecan verici bir yan? var, çünkü Barcelona, Paris ve Brüksel’in talip olduklar?n? biliyorum. Bu bana ?öyle bir ?ey ya?atacak: Paris Belediyesi’ne gidip, “Say?n ba?kan, ?unlar olmam??, ?unlar? ?öyle yap?n” diyece?im! (Gülüyor) Bu tabii ki çok gurur verici bir ?ey ama yava?l?k asl?nda bir felsefe. Zaman?n ruhunu yakalamak, do?an?n ritmiyle uyumlu olmakla ilgili bir felsefe. O nedenle asl?nda ölçe?in büyüklü?ü, küçüklü?ünden ziyade kentin önceliklerinin ve zaman?n ruhunu yakalamakla ilgili yapacaklar?n?n öne ç?kar?lmas?n? mümkün k?lan bir network. O nedenle metropollerde de uygulanabilir. O kadar h?zl? ya??yoruz ki hayat? ?skal?yoruz. Geçmi?teki birikim yokmu? gibi hayat?m?z? sürdürüyoruz. Hayat bizle ba?lay?p biten bir ?eymi? gibi ya??yoruz. Cittaslow’un da felsefesinin temelinde önce geçmi?in birikimini bugüne ta??mak ve buradan gelece?i ayd?nlatmak var. O nedenle bu felsefenin üç temel sütun üzerinde oturdu?unu söyleyebiliriz. Bir tanesi do?ayla bar???kl?k, di?eri geçmi?in kültürünü, tarihini, lezzetlerini bugüne ta??mak, üçüncüsü de bunlar? bilim ve sanatla birle?tirerek bir gelecek haritas? ç?karmak.
?zmir çok göç alan bir ?ehir. ??i gücü b?rak?p ?zmir’e yerle?me ak?m? hakikaten var. Buna altyap? olarak haz?r m?s?n?z?
Tabii ki haz?r?z.
Peki te?vik ediyor musunuz? Çünkü baz? ?ehirler tam tersine kontrollü bir göç ister.
?zmir’i ?zmir yapan ?ey farkl?l?klar?n bir arada olmas?. ?zmir yüzlerce y?l boyunca dilini, dinini, kültürünü bilmedi?i insanlar?n birlikte ekmek üretip payla?may? ba?ard??? bir kenttir. Sefarad Yahudileri 1492’de ?spanya’dan kovulduklar?nda ?zmir onlara kap?lar?n? açm??. Biz hâlâ Sefarad kültürünün boyozuyla güne ba?l?yoruz. O farkl?l?klar bizi zenginle?tirmi?. Dolay?s?yla, do?adaki gibi bir mono kültür istemiyoruz. Bizim kampanya slogan?m?z “Çok renk, çok ses, çok nefes”. Bu nedenle d??ar?dan gelen hiç kimseye kap?m?z kapal? de?il. Tersine, ?zmir’in göç rakamlar?na bakarsan?z son 10 y?lda istikrarl? bir art?? var. 10 y?l önce 50 bin ki?i göçüyormu? ?zmir’e, bu artarak 2018’de 120 bine gelmi?. Bunun bir de tersi var; ?zmir 10 y?ld?r göç veriyor.
Peki, bu göçün sosyolojik fark? var m??
Gidenlerin çok büyük bir bölümü iyi e?itilmi?, donan?ml?, dil bilen, üniversite mezunu gençler. Dolay?s?yla, b?rak?n göçü durdurmay?, buradan gidi?i de durdurmay? hedefliyoruz. Bu gençlerin ?zmir’de kalmas?yla ?zmir’in dinamiklerinin çok daha farkl? çal??aca??na inan?yorum. O nedenle onlar? burada tutmak için de bir y???n ?ey yapaca??z.
"E??M NEPTÜN HANIM HEM EN C?DD? MUHAL?F?M HEM EN C?DD? DESTEKÇ?MD?R"
E?iniz Neptün Han?m ?zmir’de belediye ba?kan? olman?z? nas?l kar??lad?? Tar?mla ilgileniyor diye duydum. O neler yap?yor?
Neptün Han?m gerçekten benim hem en ciddi muhalifim hem en ciddi destekçimdir. ?kisini bir arada ba?arabilen bir insand?r. Daha ilk günden Seferihisar’da Tar?msal Kalk?nma Kooperatifi’ni onun öncülü?ünde kurduk. 7 kad?nla ba?layan o macera, 80-90 kad?na kadar ç?kt?. Önce yedi sekiz tane stand açarak ba?lad?lar. Sonra lokanta, sanal pazar, pekmez tesisi açt?lar. En son et entegre tesisi açma çal??malar? var. Onun sadece Tunç Soyer’in e?i olmak gibi bir durumu yok. Ayn? zamanda KÖY-KOOP’un ?zmir ba?kanl???n? yürütüyor. Tamamen erkek olan bir mecrada kad?n olarak aralar?ndan s?yr?ld?. KÖY-KOOP’un logosunda kad?n-erkek el eledir. Ba?kan seçildi?i gün yapt??? konu?man?n sonunda, “Nerede buradaki kad?n? ??te o kad?n benim” demi?ti. Neptün Han?m’?n dirayetli, amazon bir yan? vard?r ve bu erkekler dünyas?nda benim hiç katk?m olmadan kendine bir alan açm??t?r. Onlarla mücadele eder, gerekiyorsa davala??r. Ama bir yandan da benim en büyük destekçimdir. Eve girerim, “Bu kadar güzel gün geçirdim, herkes alk??lad?. Senden de bir çift iyi laf duysam olmaz m??” derim. O da, “Herkes seni yeteri kadar alk??l?yor” der ve yine en a??r, en sert ele?tirisini yapar.
Evde i? bölümü nas?l? Yemek yapar m?s?n?z?
Eskiden yapard?m, çok da severdim ama art?k hiç öyle bir ?eye vakit yok. Eve sadece yatmaya gidiyorum. Evde hiçbir ?eye vakit yok. Eskiden böyle de?ildi. Bula???? da çok güzel y?kar?m, çok güzel pilav yapar?m. Temizlik yapmaktan da zevk al?r?m. Bütün bunlar? zaman?nda çok yapt?m ama ?u an hiçbirine vakit yok.
K?zlar?n?z neredeler, ne yap?yorlar?
?ki k?z?m var. Büyük olan, Duygu Dokuz Eylül Konservatuar? Bale Bölümü’nü bitirdi. Ondan sonra yogaya merak sald?. Hindistan’a, Tayland’a gitti ve yoga e?itmenli?i sertifikas? ald?. Yoga ö?retmenli?i yap?yor ve ayn? zamanda da Ya?ar Üniversitesi’nde bale üzerine yüksek lisans yap?yor. Küçük k?z?m Defne de St. Joseph’ten sonra Sorbonne’da hukuk okudu. Orada master yapt?, bu y?l denkli?ini verecek. Do?a hukuku üzerine akademisyen olmak istiyor
"HER SABAH 6 K?LOMETRE KO?UYORUM"
Bisiklete, yelkenliye bindi?inizi biliyoruz. Tunç Soyer’in bilmedi?imiz ba?ka hobileri var m??
20 senedir her sabah mutlaka 6-6 buçuk kilometre ko?uyorum. Bu benim kendime yapt???m en büyük iyilik.
Hiç yar??a kat?ld???n?z oldu mu?
?stanbul Maratonu’na gidiyorum. Derecelerim fena de?il ama öyle rekortmenlik gibi bir ?ey yok.
"FRANSIZ ?ANSONLARINA BAYILIRIM"
Dans etti?inizi biliyoruz. Peki, ne tür müzik dinlersiniz?
Müzik, hayat?m?n önemli bir parças?. Küçük k?z?m Spotify’dan çok güzel ?eyler yüklüyor. Frans?z ?ansonlar?na bay?l?r?m. Moustaki’ler (George Moustaki),Serge Reggiani’ler; onlar?n apayr? bir yeri vard?r. O dönemin Pink Floyd, Led Zeppelin gibi gruplar? da hayat?m?z? ?ekillendiren isimler aras?ndad?r. Gençli?imizde Yeni Türkü’nün çok yeri oldu. Sezen Aksu kraliçemiz. Onun d???nda Tarkan var. ?ncesaz’dan Dilek Türkan inan?lmaz bir ses, inan?lmaz bir yorum. Hepsini severek dinliyorum.
Sörf, sirtaki, yelken yap?yorsunuz. Baz?lar? da “Hepsi PR için” yazm??. Hakikaten hayat?n?z?n içinde var m?, yoksa belediye ba?kan? olunca i? biraz da böyle imaj çal??mas?na dönüyor mu?
Hiç alakas? yok. Hayat?m?n hiçbir döneminde PR çal??mas? yapmak ihtiyac? duymad?m. Hayat?mda hiçbir rakibim olmad?, hep kendimle yar??t?m. Dolay?s?yla da bir ?ey yaparak kimsenin önüne geçmek gibi de bir kayg?m olmad?.