Üsküdar Üniversitesi'nin, klinik psikoloji alan?nda yüksek lisans yapan 125 ö?rencisi taraf?ndan gerçekle?tirilen saha çal??mas? ile gerçekle?tirilen çal??mada 81 ilden 18-81 ya? aras? evli, bekar, çocuklu veya çocuksuz bireylerden olu?an 25 bin ki?iyle yüz yüze görü?me gerçekle?tirildi.
EN ÖFKEL? GÜNEYDO?U ANADOLU
Öfke-dü?manl?k ve sald?rganl?k e?ilimi en yüksek bölge Güneydo?u Anadolu bölgesi olurken; en dü?ük bölge ise Trakya ve Orta Karadeniz oldu. Ara?t?rmay? yürüten Sosyal Bilimler Enstitü Müdürü Doç. Dr. Gökben H?zl? Sayar, “Güneydo?u Anadolu, Do?u Anadolu bölgelerinde e?ilim daha fazla iken daha dü?ük riskli olan bölgelerinse Trakya bölgesi, Sinop, Kastamonu, Çank?r? ve ?zmir civar? oldu?unu gördük. Buralarda yüksek ç?kmas?n? bu bölgelerin biraz daha geleneksel, metropolle?meden biraz daha uzak, daha geni? ailelerin bir arada ya?ayabildi?i daha geleneksel kodlarla büyüyen bireylerin olmas?na ba?l?yoruz” dedi.
Üsküdar Üniversitesi Rektörü Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan, aile içi ?iddet suçunun önlenmesi için üniversite olarak bugüne kadar birçok çal??ma yürüttüklerini belirterek ?stanbul Emniyet Müdürlü?ü ile konuya ili?kin bir i?birli?i protokolü imzalad?klar?n? söyledi. Üsküdar Üniversitesi Rektör Yard?mc?s?, ?iddet ve Suçla Mücadele Uygulama ve Ara?t?rma Merkezi (??DAM) Müdürü Prof. Dr. Sevil Atasoy ise ?iddete u?rayan kad?nlar?n karakollarda kar??la?aca?? görevlilerin bu konuda e?itimli olmas? ve hatta onlar?n da kad?n olmas? gerekti?ini vurgulad?.
REHAB?L?TE ED?LMEL?
Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Kad?na yönelik aile içi ?iddet konusu tüm dünyada artm?? durumda. Amerika'da acillere ba?vuranlar?n yüzde 17'si aile içi ?iddet kurban? insanlar. Biz üniversite ve ??DAM (?iddet ve Suçla Mücadele Uygulama ve Ara?t?rma Merkezi) olarak ?stanbul emniyeti ile gerçekle?tirdi?imiz protokolle ?iddet kurbanlar? veya san?klar? konusunda ciddi bir veri taban? olu?turaca??z. Bu sayede nedenleri daha sa?l?kl? belirleyip önlemek için hangi aksiyonlar?n al?nmas? gerekti?ine dair veriler elde edece?iz. Hem kurbanlar?n hem sald?rgan?n rehabilite edilmesi gereken bir konu ?iddet. Aile içi ?iddetin hem ülkemizde hem dünyada artmas?n?n nedenlerinden biri de kad?n?n özgürle?me hareketi. Kültürel olarak buna haz?r de?iliz. Devlet bu kad?nlara sahip ç?kmak için ad?mlar atsa da yeterli de?il. Kad?n?n ve erke?in evde e? rolleri topluma do?ru bir ?ekilde ö?retilmeli. Geli?mi? ülkelerde gençlere erken ergenlik döneminde pozitif psikoloji de?erleri ö?retilerek aile içi ?iddetin önüne geçilmeye çal???l?yor. ?iddetin bir hak arama tekni?i olarak görülmemesi için ortaokul s?ralar?ndan e?itime ba?lanmas? ?art” diye konu?tu.
AKT?VE OLAN ??DDET GEN?
Prof. Dr. Sevil Atasoy, kad?n cinayetlerinin kriminoloji alan?nda daha farkl? bir konumu oldu?unu, kad?nlar?n ço?unlukla güvendi?i ki?ilerce, (e?, baba, a?abey vb) ve en güvendi?i ortamda ?iddete maruz kald???n? belirtti. ?iddet e?iliminin genetik temellerine de dikkat çeken Prof. Dr. Atasoy, “Her ne kadar ?iddet elbette ö?renilen bir davran?? olsa da ?iddetin bir genetik faktörünün olup olmad??? üzerine uzun y?llard?r yap?lan çal??malar var. Bu çal??malar da pek destek görmez, çünkü çok ciddi bir savunma takti?i olarak kullan?l?rlar. Hatta kazan?lm?? davalar da var ?talya'da özellikle. Bende ?iddet geni var ondan öldürdüm deyip beraat alm?? vakalar var. ?iddet birçok parametreden olu?an bir kompleks. Bununla ilgili en belirgin aday gen Monoamin oksidaz-A (MAOA). Bu gen üzerine 20 y?ld?r yürütülen çal??malar var. ?iddet gören erkek ve k?z çocuklar? incelendi?inde erkek çocuklarda aktive oldu?u, buna kar??l?k k?z çocuklarda aktive olmad??? ?eklinde yay?nlar var. Bu da özellikle erkek çocuklar?n dövülmemesi gerekti?i yönünde yay?nlar? beraberinde getirdi. Asl?nda tüm dünyada her iki cinsin farkl? oldu?u, meslek seçimlerini dahi etkileyen uygulamalar as?rlard?r var. Kad?nlar?n çal??mas? da eski bir hadise de?il. Pilot, polis vb olmas? daha çok yeni. Dünyan?n her yerinde kad?nlar evde çocuklara bakmak, yemek yapmakla yükümlü bir model, daha zay?f cinsiyet olarak alg?land?klar? için iki cinsiyet aras?nda sonunda erkeklerin kad?na her türlü ?eyi yapabilme cesareti gösterdi?i bir dünyaya geldik. Bunun çaresini bulanlar 5 ya?tan 25 ya?a kadar tüm e?itim düzeylerinde kad?n erkek e?itli?i e?itimini verebilenler oluyor” diyerek sözlerini noktalad?.
KADIN ERKEK ARASI FARK ÇOK AZ
Kontrolsüz öfke ve buna ba?l? ?iddet e?ilimi kad?nlarda yüzde 24, erkeklerde ise yüzde 27 oran?nda ç?kt?. Doç. Dr. Sayar, erkeklerdeki ?iddet e?iliminin daha y?k?c? sonuçlar? oldu?unu vurgularken kad?nlarda bu e?ilimin daha gizli kalabilece?ini vurgulad?. Sayar, “Kad?n evde çocu?una ya da evcil hayvan?na, hatta intihar ederek kendine bile ?iddet gösterebilirken erke?in uygulad??? ?iddet çok daha aç?k ortada oluyor. Bu nedenle iki cins aras?ndaki e?ilim oranlar?n?n birbirine yak?n ç?kmas? ?a??rt?c? de?il” dedi.
??DDET ?ÇEREN D?Z?LER?N ETK?S?
Doç. Dr. Sayar, ekranlardaki dizi veya filmler yoluyla evlere giren ?iddet görüntülerine ili?kin ?unlar? söyledi: “Medya kanal? ile ?iddetin normalle?tirilmesi ne yaz?k ki s?k rastlad???m?z bir durum. Özellikle dizilerdeki karakterlere bakt???m?z zaman kad?na, çocu?a, sa?l?k çal??an?na ?iddet, ?iddetin bir çok yolu var ve dizilerde güçlü ve sevilen karakterler eliyle bu ?ekilde ?iddet uyguland???, bu ?iddetin cezas?z oldu?u görüldü?ü zaman bu da toplumda bir ö?renme sa?l?yor. ?nsanlara bu tür bir zorlukla kar??la?t???n?zda ?iddete ba?vurabilirsiniz mesaj?n? alttan vermi? oluyoruz. E?lence sektöründe de yap?mc?lar sorumlu davran?p gereken dikkati göstermek zorunda.”
GENÇLERDE KONTROLSÜZ ÖFKE
Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü Müdürü Doç. Dr. Gökben H?zl? Sayar ve Psikoloji Bölümü'nden Dr. Hüseyin Ünübol öncülü?ünde yürütülen çal??maya kat?lanlar?n yüzde 49.8'i kad?n, yüzde 50.2'si erkeklerden olu?uyor. Kat?l?mc?lar?n yüzde 54'ü üniversite, yüzde 26's? lise, kalan yüzde 20'si ise ilkö?retim veya yüksek lisans mezunu. Ara?t?rma analizlerini yorumlayan Doç. Dr. Gökben H?zl? Sayar, “hostiliteye” etki eden faktörleri “genç ya?, duygular? tan?ma ve ifade güçlü?ü, negatif duygular?n çoklu?u, tütün ve madde kullan?m? ?eklinde özetledi.
Sayar, “Daha genç ya?larda e?ilim daha fazla oluyor. 18-23 ya? grubunda hostilite e?ilimi kad?nlarda yüzde 8.4; erkeklerde ise yüzde 9.08. 39 ya? ve üzerinde bu e?ilim ortalama yüzde 6'lara dü?üyor. Yine kad?nlarda lise mezunu, erkeklerde ortaokul mezunu kat?l?mc?larda e?ilim oran? art?yor” dedi. Kontrolsüz öfke ve ?iddet e?iliminin daha çocuklukta ba?lad???n? anlatan Doç. Dr. Sayar, “Yeni nesil ebeveynlerin çocuklar?n?n her istedi?ini gerçekle?tirme davran??? da ileride bu çocuklarda kontrolsüz öfkenin ortaya ç?kmas?n? tetikliyor. Çünkü bu çocuklar sab?rs?z ve her istediklerini an?nda elde edebilme beklentisiyle büyüyor” diye konu?tu.