?zmir’de 30 Ekim 2020’de meydana gelen ve 117 ki?inin ya?am?n? yitirdi?i depremin ard?ndan Türkiye’nin en kapsaml? deprem ara?t?rmalar? ve risk azaltma projelerini ba?latan ?zmir Büyük?ehir Belediyesi, çal??malar?n? aral?ks?z sürdürüyor. Depremsellik ara?t?rmas? ve zemin davran?? modelinin ç?kart?lmas? için ?zmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü, ODTÜ ve Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, yap? envanteri çal??mas? için ?n?aat Mühendisleri Odas? ?zmir ?ubesi ile protokol imzalayan Büyük?ehir Belediyesi, hem fay ve zemin hem de yap?larla ilgili kapsaml? bir çal??ma yürütüyor. Bayrakl?’da 31 bin 146 yap?n?n kimlik belgesi haz?rland?. Bornova’da 62 bin yap?n?n incelemesi ile kenti etkilemesi dü?ünülen fay hatlar?na ve zemine yönelik kapsaml? ara?t?rma da sürüyor.
“Elimizden ne geliyorsa yapmaya devam edece?iz”
?zmir Büyük?ehir Belediye Ba?kan? Tunç Soyer, Türkiye’de ilk defa ?zmir’de böyle geni? kapsaml? bir proje ba?lat?ld???n? belirterek “Depremin ard?ndan en büyük önceli?imiz ?zmir’i dirençli bir kent haline getirmekti. ?zmirlilerin öncelikle ya?ad?klar? kentte, ya?ad?klar? binalarda kendini güvende hissetmeleri gerekiyor. Bunun için Türkiye’nin en kapsaml? deprem ara?t?rmalar? ve risk azaltma projelerini hayata geçirdik. Hem kentteki mevcut yap? stokunun envanteri için çal??malara ba?lad?k hem de depremsellik ara?t?rmas? ve zemin davran?? modelinin ç?kart?lmas? için harekete geçtik. ?zmir’de herkesin kendini güvende hissetmesi için elimizden ne geliyorsa yapmaya devam edece?iz” dedi.
Diri faylar haritaland?r?l?yor
Kenti etkileme riski ta??yan deniz ve karadaki fay hatlar?n? incelemek ve tsunami tehlikesini modellemek için ba?lat?lan çal??malar sayesinde ?zmir'in depremselli?i ile ilgili somut ve net bilgilere ula??lacak. ?zmir'de 100 kilometre yar?çap?nda belirlenen alan üzerindeki tüm diri faylar?n haritaland?r?laca?? çal??mayla, ?zmir’in gelecekteki afet güvenli mekansal planlama ve yap?la?ma yol haritas? belirlenecek.
Deprem üretme potansiyeli belirlenecek
Karada 100 kilometre yar?çapl? alanda faylarla ilgili çal??ma yapan uzmanlar, Narl?dere, Seferihisar, Bergama, Kemalpa?a, Urla, Konak, Bornova, Menderes, Foça, Menemen, Alia?a ile Turgutlu, Soma, ?ehzadeler ve Akhisar’da hendekler kazarak örnekler ald?; proje alan?ndaki di?er ilçelerde de bu yöndeki çal??malar devam ediyor. Karadaki deprem ara?t?rmalar?nda bütün dünyada kullan?lan hendekli paleosismolojik sistem kullan?l?yor. Al?nan örnekler incelendikten sonra, bu fay zonlar?na yönelik deprem üretme potansiyelleri ortaya konulacak.
37 noktada sondaj
Karadaki ara?t?rmalar?n yan? s?ra ?zmir k?y?lar?nda denizde 37 noktada sondaj yap?larak tabandan örnekler al?n?yor. ODTÜ Deniz Paleosismolojisi Ara?t?rma ekibi, Körfez'de sondaj çal??malar?n? sürdürüyor. Böylece sadece eski depremlerin izleri de?il, tsunamilerin ve deniz taban?ndaki gev?ek malzeme içinde geli?en eski heyelanlar?n izleri de takip edilebilecek.
Sondaj çal??malar? tamamland???nda faylar?n geçmi?te üretti?i depremlerle ilgili bilgi elde edip, gelecekte üretece?i depremler hakk?nda sa?l?kl? öngörülerde bulunmak mümkün olabilecek.10 üniversiteden 43 bilim insan? ve 18 uzman mühendisin yer ald??? depremsellik ara?t?rmas?n?n 2024’te tamamlanmas? hedefleniyor.
Zemin ara?t?rmas? da sürüyor
Faylar?n incelendi?i depremsellik ara?t?rmas? sürerken zemin yap?s? ile zemin davran?? özelliklerinin modellenmesi de Bornova’dan ba?lat?ld?. ?lçede 50 bin metrelik sondaj kuyular? aç?ld?. Deprem dalgalar?n?n hareketini anlamak amac?yla bin 565 noktada ölçüm yap?l?yor. Çal??malar tamamland???nda ilçedeki her türlü afet riski göz önüne al?narak yerle?ime uygunlu?u de?erlendirilecek. Proje kapsam?nda Bayrakl?, Bornova ve Konak s?n?rlar? içerisinde toplam 12 bin hektarl?k alanda mikrobölgeleme etüt çal??malar? yürütülüyor.
?zmir’deki yap?lar inceleniyor
Yap? envanteri çal??mas? kapsam?nda ise Bayrakl?’da 31 bin 146 yap?incelendi. Sahada yap?lan sokak taramas?yla proje verileri irdelendi, analizlerden elde edilen beton dayan?m? verileri ile bütünle?tirildi. Envanter çal??mas? kapsam?nda kentlilerin ya?ad?klar? binalar hakk?nda en kapsaml? bilgiye eri?imini sa?layan bina kimlik belgesi sistemi de geli?tirildi. Böylelikle belediyeye resmi ba?vuru yapmaks?z?n bina ile ilgili ruhsat, mimari proje, toplanma alan? ve benzeri bilgilerine do?rudan eri?im sa?land?.
?zmir’deki 903 bin 803 yap? incelenecek
Yap? envanteri Bayrakl?’n?n ard?ndan Bornova’da ba?lat?ld?. Ekipler, 62 bin yap?n?n incelenmesi için çal??malara yo?un ?ekilde devam ediyor. Yap? envanteri çal??malar? ve bina kimlik belgesi sistemi Bayrakl? ve Bornova’n?n ard?ndan ?zmir’in tamam?ndaki 903 bin 803 yap?ya yayg?nla?t?r?lacak.
Türkiye’nin en kapsaml? yap? ve zemin laboratuvar? kuruldu
?zmir Büyük?ehir Belediyesi ayn? zamanda Çi?li’de Türkiye’nin en kapsaml? yap? ve zemin laboratuvar?n? kurdu. Çi?li’deki Ege?ehir Laboratuvar?, gerek deprem ve zemin gerekse yap? ara?t?rmalar?nda ihtiyaç duyulan deney ve analizlerin uluslararas? standartlarda yap?labilmesi için önem ta??yor.
Çal??malar uzmanlarca yürütülüyor
Karada Hendekli Paleosismoloji çal??ma ekibinde Prof. Dr. Erdin Bozkurt, Prof. Dr. F. Bora Rojay, Prof. Dr. Erhan Altunel, Prof. Dr. Serdar Akyüz, Prof. Dr. Ça?lar Yalç?ner, Doç. Dr. Taylan Sançar, ara?t?rma görevlileri Taner Tekin yer al?yor.
Deniz Paleosismolojisi çal??ma ekibi de Doç. Dr. Ula? Av?ar ile ara?t?rma görevlileri Ak?n Çil, Hakan Bora Okay, Kaan Onat, Atilla K?l?ç, Bahad?r Seçen’den olu?uyor.
Yap? Envanteri çal??malar? analiz etab?nda ise Prof. Dr. Erdem Canbay, Prof. Dr. Bar?? Binici ve Prof. Dr. Kaan Tunca görev al?yor.